70 / 652
QU.lEST. lll. ART. 11.
intendit in mundi cónditione; qui quidem finis est bonum Uni–
versi. (Non loquimur de fine ultimo , propter quem omnia vult
Deus, qui est suamet bonitas: nam hujus respectu nihil melius
a
Deo fieri posse concedimus , quia ad meliorem finem ultimum
ordinare nequit ). Si ergo media licet minus bona conducant ad
bonum Universi, quod est finis proximus : ipsum Universum etsi
minus bonum, est opus Divina sapientia dignum ; non enim in
eo
attenditur bonitas sive mediorum, sive Universi in se ipsis,
sed proportio mediorum ad finem proximum; qu;:e quidem propor–
tio est opus Divin;:e sapienti::e ordinantis media ad fin em. Id
ex~
piicemus exemplo eodem, quo
utitur
pro Leibnltio Baumeiste–
rus. Certe si Cajus in taberna libra.ria constitutus, opus habens
ad sui eruditionem libro meliori eligeret minus bonum , insipien–
ter ageret. At si liber
minu.~
bonus aptior est ejus eruditioni, qu;:e
est finis intentus, procul dubio sapienter agit Cajus eligendo
li–
brum in se ipso minus bonum; seligit enim medmm aptius ad
adsequendum finem. Deus igitur etsi non elegerit ínter mundos
possibiles meliorem ( nam absolute optimus ínter infinitos possibiles
non datur, ut ese dernonstratum); sapieii'tissime egit, quia media
aptissima elegir conducentia ad bonum hujus Univers. , quam–
quam
&
hoc Universum,
&
media conducentia ad ejus bonum,
in se ipsis sint miryus bona. Si autem vellet condere Universum per–
fectius,
&
media perfectiora seligeret conducentia ad ejus ma–
'jus bonum , etiam sapientissime ·ageret, quia media illa perfec–
tiora proportionata essent fini, id est, bono majori Universi, quod
intenderet. Deus igimr sive majus, slve minus bonum eligat, sem–
per sapientissirne ag:it (
1).
1
37 Ad quartum respondemus éum eodem
S.
Thoma (
2),
rationem (3) Divin;:e voluntatis in ln'l.lndi productione esse Divi-
,_
_________________________________________________
~
(1)
Objectionen'I de qua agimus, S. Thomas
sib~
proponít q.
r.
d e pot. a. 5. octavo loco his verbis:
BonitatÍJ Divintt: est,
11t
non so–
lum sé communicet, sed ordina'tisJime se comitttmicu. Sic é1;go éa q_utt:
fimit
a
Deo, 01•dinatejiunt. Sed p1•tt:tei· 01·dine1ñ Dms /acere
mtt
po –
t Nt. Ergo ñon potest
f
acere alia, quam qu,e Jacit.
Cui quidem ob–
jectioni ille resp'Ondet paucis:
Dicmtlttm
fJ.Uod
Diviñtt
hollitat potest
se ce11tmmiica1·e ordt'nate, non
solu~n
istó modo, r¡uo
í·ts
ópe1·atur, sed
m ultis
aliis.
Vide S. August.
l.
16.
con. Faust. c.
7.
&
l.
de nat.
&
gratia
con. Pdagianos c.
7.
(2) 1.
con. Gen.
t.
86.
(3) Kortholtus loe, cit.§.
9.
putat, positionem l eibnitií :
níhi!.ftt
sine
1·atione Jiif icimte ,
non differre ab illa Scholasticorum :
nihil
fit
1Í11e caiua.
Non ita scripsisset, si legisset S.
Thomam
r.
coa.
Gen.