67 / 652
fJ,U7EST. lll. AR,T.
JI.
59
13z
Demostratur 4. Mundus ornnium possibilium optimus, vel
esset optimus in omni genere entis,
vd
iQ aliquo dumtaxat gene–
re.
Si in aliquo genere dumtaxat: igitur dari possent alii perfec–
tiores in aliis generibus, nec proinde mundus esset ornnium pos–
sibiliurn optimus. Optimus autem in omni prorsus genere entis esse
non potest ; repugnat enim creatura in omni genere entis perfec–
tissima: pam si
ejusmo~i
daretur creatura, haberet actu omnem per–
fectionem excogitabilem in omni genere entis; quare nulli poten–
tia! admisceretur ; siquidem potentia non est , nisi ad illud quod
non habetur actu; esset igitur purus actus: repugnat autem rem
creatam esse purum actum: nam hoc ipso esset Deus
,
Mundus
igitur omniu m possibilium optimus repugnat (
I ).
13 3
Demonstratur ) .
Si
maxima hujus m\_lndi perfectio super
omnes possibiles fuisset ratio sufficiens, ut Deus ipsum conderet,
non poruisset Deus hunc mundum non condere , ipsurnque non
li–
bere, sed necessario condidisset: nam ratio illa sufficiens fuisset ab
<eterno, adfuissetque semper pro mundo condendo, numqúam pro
mundo non condendo. Deus autem elt Leibnitio id
tantum
potest
efficere, pro quo adest ratio sufficiens , nec illud efficere potest,
pro
quó ribn adest ratio sufficiens·. Non potuisset ergo Deus non
(1)
Confer S. Thomam
r.
con. Gen. c. 43. Vim hujus rationis per–
sentiens Leibnitius Theod p.
1.
§.
r
9.
D icet quispiam,
inquit,
impos–
sibile esse produci optimum
.•
quia non dátu1• c1·eatu1'a peifectissima,
.mnpei•que alía afia pe1fectior
produd
potest.
J?erpendíte autein respon–
sionem.
Respondeó,
ait
id c¡uod
de
créatu1'a, vel tubstantia
pa1·tícu~
lari dici p ótest
1
qute sémpér ab alia potest supei'ari, non dcbere ad
totum Universum applícal'Í, quod, currt tot,im ,etemitatem ftttu1·am
perseve1·are debeat, injinitum
~uoddam
est.
Si fieri non potest, ut
producatur substantia particulans perféctissima , quía semper ab alía
potest supetari ; cur dici nort debet de hoc Universo; semper ab alío
possibíli superarí posse
?
Et si Deus nort agit absc¡ue ratione
~ufficiente,
Clllll
abstinuit
a
producenda substantÍa partÍcularÍ perfectÍssÍrna; cur
egisset absque ratione sufficiente rrtundum optin1um rtott condendo? Nam
sicut possibiles sunr infinita: substanti:t partíc11lares , ita possibíles sunt
infiniti mundi. Sed Leibnítius vim rationis d issimulavit ; ídeo enim
repugnare díxirnus mundum optimum in
0111oi
genere entis, quía esset
purus actus , qu:.e ratio probat
non
tantum de substantia particulari,
sed etíam de toto Universo. Qood autem UníverstJm totam :i:ternita–
tem perseverare debeat id tantum probat, duratíonem ejus non esse
finem habituram , nullatenus vero probat, ipsum esse perfectissimum.
Valde namque díffert: perfectio
a
duratione; perfectio enim est .aliquid
permanens, ídeoque tota simul ; duratio autem successíoaem habet.
H2