22 / 652
14
QU/EST. l. ART. II.
&
incertissima sunt ; tum quia non potest aliquid ex accidenti es–
se nisi pra:supposita causa per se agente ; quandoquidem causa
per se pra:ce ere debet causam per accidens , quod enim est per
accidens, deficit ab eo quod est per se, ideoque istud supponir.
Quare si tollatur causa per se ordinis, ut Epicurei tollunt, ne–
cesse erit tolli etiam causam per accidens. Nullo igitur modo oriri
mundus potuit ex fortuita particularum materia: concursione (
1);
22
D emonst. 3. Si ex ea concursione mundus fuisset ortus,
partícula:: materia: vel debuissent seipsls moveri, vel fuissent
a
Deo
primum perturbate mota: , deinde temere in ordinem redacta:.
Si
dicatur primum , jam motus fuisset essentialis materia: : quod de–
monstratum est (
2)
repugnare. Si dicatur alterum, confusio
&
per-
. túrbatio partiummateria: refertur in Deum , ordo vero in casum;
. Deusque non ordinis , sed confusionis ,
&
perturbationis consti-
tuitur auctor: quod est absurdum (3)·
•
23
Ad primum negamus, pomisse partes materia: ullo modo
ordinate moveri , absque influxu prima: Causa: illas pr,oducentis,
atque moventis ,
&
in ordinem redigentis ; ordo enim est opus
' Íntelligenti<l! (4).
.
24
Ad secundum dicendum , separationes ,
&
conF>octiones
partium materia! ad mundum formandum , nullo modo potuisse
contingere , si ponantur mere fortuita: : nam quomodo
a
ca:co ca–
su, qui nihil omnino est,
e
statu possibilitatis ad existentiam deduc–
tre fuissent , cu m nu lla
re.e;
mere possibilis existentiam sibi
com~u-
,, ordines , tamque omnia inter se connexa ,
&
apta viderit , neget , in
,, his ullam esse rationem , eaque casu fieri dicat , qure quanto .consilio
,, gerantur , nullo consilio assequi possumus
?
An cum machinatione qua–
" dam moveri aliquid videmus , ut sphreram, ut horas, ut al ia permulta,
.,_,--:,..
~;,1
dubitamus, quin illa sint opera rationis ; cum autem impetwn
•
( 1 ,,
creli admirabili 1cum celeritate moveri, vertique videamus, constan- ·
,, tissime con.ficientem vicissitudines anniversarias , cum summa salute ,
&
,, conservatione rerum omnium ; dubitamus , quin ea non solum ratione
,, fiant, sed etiam excellenti quadam , divinaque ratione. ..
' Vide D e
la
M othe Fenelon
De/' E .'l:Útmce de Dieu
§.
5.
(1) Viide.S. Thom.
l.
r.
con. Gen..c.
13.
& l.
3.
c.
64.
& D atnas-
cenum
l.
1.
de
Fide c.
3.
( 2)
Phys. Gen.§.
755.
sqq,
'
( 3) Alias 'rai:iones v'ide apud S. Thom.
2 .
con. Gen.
c.
39.
( 4)
Ipse Newtonus fatetur, mechanismi leges satis non fü isse ad pri-
. mam renun formationem. Nam de corporibus crelestibus scribit lib.
.g.
Princ.
in
Schol. Gener.
P erseve,.abimt qttidem in ol'bitis suis per leger
gravitatis
,
Jed l'egulal'em ol'bimn situm adq_uil'el'e per lege1 hasce mi-
1~ime
potiimmt. Et
optica:
q. 13
.Tnm
mfram
uniformitatem
i1i
planeta-