10
QU/EST. l. ART. l.
ri:e. Repugnat igitur , rnundurn corporeurn esse Deum (
1).
12
Sed ne plura adversus Pantheista ru m deliria. Quid enim
absu rd iu s non solu m esse, sed cogitari potest , quarn Deurn ens
perfectissimu m confu nde re cum mundo , cujus perfectiones cum
imperfectionihus sunt permist:e?
Si ita est
(
ajebat S. Augusti–
nus
(2 ) )
quis n1Jn videt, quanta imp1etas,
8
irreligiositas conse–
quatur
,
ut quod catcaverit quisque
,
partem D ei calcet,
8
in·
omni animante Olcidendo pars D ei trucidetur? Noto omnia dice–
ye,
qu~
posrunt ocurrere cogitantibur
,
dici autem sine verecundia
non possunt.
13
Ad primum dicendum, Spinosam verum affirmare, si no–
mine existentis
in se
íntelligat, substantiam, ut existat, non in–
dígere alterius substantia, cuí inhrereat , quemadmodum indi...
gent accídenria ; sed inde nihil concluditur ; non enirn sequítur,
existentiam pertinere ad naturam substantire , qua substantia est;
eique necessario convenire ; ideoque nec sequitur , substantiam
esse reipsa unam. Si autem nomine existentis
in
se
intelligit ( ut
revera intelligit ) omnem substantiam existere
a
seipsa
,
&
hanc
esse naturam substantire; definitio substanti:e falsa est,
&
ratio
qua ea nititur, est manifesta petitio principií : nam si
suostan~ía
esset
a
seipsa, utique foret ipse Deus. Parí modo cum dícit, sub–
stantiam concipí
p er se
(3) , verum diéit, si intelligat , substan –
tiam posse concipi sine alía substantía , cuí inhrereat ; sed n ihil
conficit: nam etsi concipiam P etrum, quin cogitem de Paulo, non
propterea sequitur, Petrum esse substantiam indistinctarn
a
Pau~
lo. At si intelligit ( ut re quidem ipsa intelligit) substantiam, qua–
tenus est substantia, excludere relationem ad quamcumque caus–
sam producentem ; rursus est falsa definitio (4), estque petitio
principii ; de hoc enim qureritur , an scilícet sit de natura substan-
."-1' '
~-¡
dicatur primum , corruit totus Pantheismus. Si secundum , cur a_li-.
c¡u:E _tant1m1 erunt cogitantes , non item reliqu:E , cmn orones admittan'–
tur :Etern:E
?
Ex quibus constar' , repugnare etiam quod Spinosa blasphe–
mans ait , D eum esse infinita cogitatione ,
&
extensione pr:Editum.
(1)
Vide S. Thom.
2.
con. Gen. c.49.
( 2)
L.
4. de Civ. c.
12.
Vide Originem
l.
,5. con. Celsum.
( 3)
Si quis absolute concederet , substantiam quocumque modo pos–
se C'on ipi
per
Je ,
non propterea sequeretur , illam quocu¡nque modo pos–
se
per se
existere ; multa enim concipiuntur
per se
,
qure neque existunt,
neque possunt existere
pe,- se
,
ut sunt omnia abstracta.
(4)
S. Thom. r. p. q. 3. a.+
Impossibile est ,
inquit ,
r¡1tod esse sit
rausatttm tantwn
e.'l:
p,-incipiis eumtia/ibus
reí;
t¡ttia nulla
res sul.ficit,
qu'odjit
sibi cmua euendi.