15 / 652
QU..IEST. l . .ART. l.
7
9
II. Demonst. Deus est omnino simplex , idque Pantbéist;;e
admittere coguntur : nisi enim esset omnino sirnplex , constaret
ex pluribus componentibus; neque substantia esset una. Mundus
autem constat ex partibus, cum sit extensus; extensio enim sine
partibus esse non potest , ut supra dicturn est (
1).
Si ergo muncius
esset Deus, Deus esset,
&
non esset omnino simplex
(2):
quod
contrad,ictionem
imp~icat
(3)·
--~~--------~------------------·----------------------~--------
terficeret. Fac insuper , duos exercitus manus conserere, totidem erunt
modificationes dimicantes , quot milites : substantia autem una erit.
Vueo,.
(
inquiebat Lacta.ntius lib. de ira Dei c.
i
o. similia refollens )
m
non minw delfrare 11ide11tur
,
r¡ui htt'c ptttet refellenda.
Vide S.
Thorn.
I.
con. Gent. c.26. ubi probat fieri non posse, ut Deus sit esse
comrnune omnibus ob eam rationem , quia
quod e1t commime multiJ,
non ut aliquid prteter. multa
,
nfri 10/a ratio11e ;
jndeque jnfert :
1i
igitm• Deu¡
Jit
esu commime, D eus non erit aliqua res e:i:isten1, ni–
Ji in
intel(ectt~
tantum.
.
Ex quibus sequitur
1.
Pantheistaruni systema
perpetua laborare fallacia ; transit enim
a
statu ideali ad statum
rea~
lern : narr ex eo quod mens concipit tarnquam unam comrnunem ra–
tionern !r;tis, vel substantia: , infert reipsa non extare nisi unicurn ens,
&
unicam substantiam. 2. sequitur, Deum Pantheistarurn non esse re–
vera ·aliquid existens pra:ter materiam , sed tantum idealiter ;·qua1e ip-
si verbo tenus Deum a<lmittunt, revera negant.
·
(1)
Phys. Gen.§.257. sqq.
(2) Vide S. Thorn. r. con. Gent. c.20.
(3)
Respondent Spinosista:, substantiam esse sirnplicern, sed nihilo–
minus pra::ditan1 infinita extensione, qua rnodificatur. At rern dicunt
maxime absurdam : nam quomodo substantia posset esse pra:dita infi–
nita extensione, nisi infinitas haberet partes? nisi forte Spinosista: velint,
5ubstanriarn sirnplicem ·, ádeoque
indivisibilern
infinitas suscipere par–
tes, atque esse simul indivisibilem,
&
di visibilem in partes infinitas.
Quis autem simplicem appellabit substantiarn , cujus infinita:· unl
1
>
tes
?
A t inquh: Spinosa Eth. par.
r.
in Sch. prop.
I
5.
Si ad
quantit,~
_
tem attendimiu
,
p
·o.utin imaginationt est, quod stl'pe,
&
facilitu
~
nobis Jit, reperietur finita, divisibilis
,
&
e:v partibus con.flata: si
autem ad ipsam, prout
in
intdlecttt est attendimus
,
&
eam, qua–
tenzu est substantia
,
concipimus, ']tted dijjiciltime Jit, tum
,
ttt
;am
uitiJ
d~monstravimus,
infinita, unica,
&
indivisibilis tfperietur.
R atio–
d nium equidem Spinosa <lignum. Disputatio est de
~ubstantia
,
&
de
quantitate, prout rripsa sunt ; ille vero ad quantitatem appelJat, prout
est in imaginafione ,
&
prout ab intellectu concipitur quatenus subs–
tantia. Quis vel Dialectica: tyro non videt transitum
a
statu ideali ad
!tatum realern
?
At inquiet quispiam : substantia, remota quantitate , in–
divisibiJis est, ut nos ipsi docuimus in Phys. Gen. §. 243. Quid proin–
cle
1
Loquimur de substantiis múndanis cor.Poreis existentibus
in
rerum