P R
&
FA T 1
O.
V
cum habeant
non indionos.
In
his autem ifihuc pcrtinet is
verfus:
Te;· quinis decadis grande pcregit opus
•
Vc–
rumramcn cur:i Pofiidius:;,diíl:nbutionis cju{iuodi non meminerir, eam Auguílini tempore vcl juffo fa&m credibik
.non eíl: . Arque ídem forte hic acciderit , quod T. Liv!i
li~ro
,
quem
u~ ~etrarcha.
epiíl:ola
~d
Johannem Bocea-
Epi/1.
1 ,,,_
cium obfervat ,
in pMtes quas decndes 'VOC11nt, non ipfa 9u1 fcrzpjit
,_.f
e~ faflsd1ofa legenttum (c1d1t 1gna:Jlfl
·
.
riar.
22.
Veniamus jam ad
pr~cipuum
caput , regulas v1del1cet, quas
111
mrerpreta.nd?fcrvav1t A.uguíbnu.s-: Multa h1c
vrt
:~.
dfent obfer varu neceífaria , nili hoc argumemum ipfem::r Be:itus
d
o~or m !tbnsde Doél:nna Chnlltana pertra-
étaífct . Primo fiquidem quod ad !itteram l.f>eél:a r? ut
eam
.inregra1:n.
arqu~
illibaram
habe~t
, qu.e
pne~epra
illic
n adir, ea pro fua virili hoc in
commeman~ feqmr~ir
. . Latinas cd1rt?ncs 1nter fe
~o_mpon1t
, exernpl:ma .G rrec.a
confulit, colligit varias kél:iones, undenam irrepfent
d1ve~litas
, ex:
mtc~·premm
v1r10,
a~
e
te~tus
Gr;ec1an_ib1-
gui rare inveíl:igar; cjus denique illa fedulitas, qua cot locos tam.
a n x: 1~ d1fc~t1it,
huc eum nnpul1t ,
ur
Pfal~enum
mulcories ad id ioma Hd lenicum recenferet caltigaretque . Hoc 1ntcll 1gas l1cet ex c¡ufdem ad
A
udace~ e~iíl:ola,
1,1bi cum dixiífet Pfa lrcrium a Bearo Hieronymo ex Hebr<eo fermone converfum non haberc fe, .
profequ1r~i:
tn
hunc
.
modum:
Nos ttutem non tiuwpretati fí1mus
ted codicum L111inorum nonm1llas mendojitntes ex (7r;ecu exompl1mbus emen-
Epifl.
261
•
,
J<
,rr;
d b b
N
.
"·
S•
da'Vimus. Unde fortajfis fecerimus aliquid commodius quam erat
,
non tamen tale qua/e e
11
e
e
e at
•
am etiam mmc ,
qulf! forte nos tune prttterierunt
,
Ji legentes moverint
,
co!latis codicibus
em~n~nm_us
.
.
.
Primus !ittcr:r fenfus interdum nihil conrinet , nifi fonplicis ac fp1rnal1s
:
at 1dem fa:p1us relarns
&
figuratus
cíl: . Tuncque vere affirmare poífumus, quod eíl: diél:io {ignificarioni
f~1.t' compara~ª .'
id litteralcr:i fcnfum
~tfo c~1m
fpirirali comparatum :
&
quemadmodum fieri non porell: ,
ut
ad fen{um illum fpmtalem perve?1_amus , n1li
~nu s
l irteralem probe perfpeél:um habuerimus ; ira lirteralis fupervacaneam fore cognitioner:1 ,
ft
fpmtalem
alf~qu1
ne–
glrgamus . Hoc fuir in cauffa , cur fanél:us Pra?fu! fcnlu lirterali , quories eum fati s
p~r
[e
apenurr~
cogn1rumquc
exiíl:imavit, omiífo, reél:a in fpiritalem tenderet .
~od
qu idem ei non folum ufu ve!11t
111
fermo!11bus a<l
pop~1 -
lum habitis ,
in qu ibus ejus potifiimum profeél:ui fervire cogebatur ; verum eriam in e.xpofition ibus ,
qu:i.s
111
quofdam Pfalmorum dic1avit, ubi ex animi volunratc íl:ilo indulgere ipfi fas erar.
Cum vero in fanél:a? Scriptur<e vocibus fpiritales fenfus lateant plurimi, qui omnes
p_er~qu~
pii,
pen~que
ve–
ri videri pofiint, haud fempcr contentus fuir unicum expromere .
Ad
rerri um ufque ermt e Pfalmo terno , quem
primo quidcm Chriíl:o Domino in propria fua
p~rfona
confideraro, mox eidem cui:i Ecclcfia, qua .cum.
il~e unut~
quali corpus efficir , conjunél:o , denique fidelium íingulis accommodar .
In
tertt um ver? quartt-dec1m1 Pfa)m1
verfum expofiro primo fenfu pulcre fciteque fubdit :
Jj/e Jimplex intelle8us cui fitfficit, fufjiciat
;
fed nonnulla 'Verba
Scripturarum obfcuritate fua hoc profuerunt, quod multas intellig,entias pepererunt . ]taque hoc
ji
planum effet
,
unum ali-
quid audiretis
,
q11ia 'Vero obfcure diElum efl , multa audituri eflis
.
.
Regulas in habendo variorum fcnfuum, qui animo occw-runt, dcleétu, fequirur errori minime obnoxias. Enim-
vero pra:terquam quod .rationem,
Ut
dicebamus ,
longe maximam habet lirter:r , cui quidem ame omnia fenfus
ad
amufiim quadret, neceífe eíl: ; femper ob oculos libi caritatem confliruendam ponit, quam Scri ptur::e toti us fi-
nem eífe docet in Pfalmum cemelimum-quadrage{imum:
f2!:i.idquid falubriter ,
inguit,
mente concipiti¡r, qmdquid ore
-profertur, 'Vel de qualibet pagina exfculpitur , mm b11bet ./inem nifi c11ritatem.
~am
doél:rinat11 fumferat cum ex
E
van-
~~"h.:z.
gelio, ubi generalirer a Chriíl:o pron unriarur illud cffamm ,
In bis duobw mandatis uni·verfa Lex pendet
&
Tropbe-
4
•
tll:
mm ex Apofl:olo, quo judice prima! ad Timotheum capite primo,
finis pr.ecepti efl caritas
•
Hujus Regula: be- '.·
Ttr
11 •
1.
neficio fenfus Chriíl:ianis moribus parum congruos , quos nonnulli Pfalmorum loci objicere animo poífem , pro- ,.
cu! amandat
:
verba qu::e ab ulcifcendi libídine proficifci arque improbis exitium imprecari videanrur , docet ni-
hil aliud effe, quam malorum quibus illi, nili corri ganrur , obruendi funt , prophetias ac pra-diél:iones : Davi-
dis vota adverfus inimicos fuos meliorem in partem accipiend:i ,
ibique preces quibus viri fan él:i peccarores Deo
commendant, intelligendas: locuriones illas , queis adverfarios fuos confundí , cadere , pro!l-erni perit , obfcura
quadam racione pcccarorum converlionem ac p<eniremiam indicare
:
li
quando holks vincere aut ab eifdem libe-
rari cupiat, re vera oraciones eífe , ne in remarionibus fuccumbat
:
deniq uc per inimicos Davi dis, non da!mo-
nes tantum aut pcccatores , fed
&
vitia arque animi affi:él:us , quibus continuo in vía falmis impugnamur , defi"
gnari.
Hac eadem regula adducitur ,
ut
petítiones promiílionefque Pfalmorum , qure ad apiccs expofitz nonnili tem–
poralia bona fignificant, rerernis accommodet
:
qure de exreriori virtutum cxercitio pra::cipiunrur , ad inreriorc1n
pietatem transferar
:
demum ubicumque templi , elevarionis oculorum , clamor is , camici novi , lau<lis menrio
:fit,
nos inde ad menris
&
cordis affeél:iones ac moms , ad viram novarn, rn-:cnon ad operum, qua: Drns in fuam
gloriam cedere jubet , fanél:iratem rraducar.
Ut expeditiorem nobis ad itum ad fenfus
illos inlinuandre pietati adeo conducibilcs pararet , viam non poruit
inire majoris compendii , quam
ft
loquenrem Davidis ore Dominum Jefum induceret , prout i!li cum Vererum
ufu~ , tu~ v~I maxim~
quorumdam locorum e Pfalmis in novo Tcíl:amemo faél:a interpretatio
pr~fcribebanr.
Ter-
cap.
1 1 •
tull1anus
m
libro ad verfus Praxeam fcribit :
Sed & omnes pttne Tfalmi Cbrif!i perfonam fuf/inent, Filium.
ttd
Tntrem,
id efl Chrif/um ad Deum 'Verba facientem reprllfentant
.
Hieronymus epi!l:ola ad Paulinum :
Da'Vid Simonides nojler
,
Epifl. i o¡.
Tindarus
&
v:flc~us, Flam~s
quoque
, .
Catullus
,
atque Serenus Cbri/lum lyra perfonat
•
H ilarius vero in prologo fuo
ad Pfalmos 1d 1pfum mulri s profcqu1mr , ibique comendit Pfa lmos univerfos
allegoricis
&
1Jpicis contextos _effe 'Vir-
tutibus
,
qua! ad Chrifrum perrineanr ; ejus Advenrum , Incarnarionem , Pallionem , Refurreél:ionem deniquc ac
Jud icium , matcriam omnem facris hifce Camicis fuppeditare ; eorumdcm myíl:eriorum fidem
cla'Vis
cujufdam vc-
~u~i
vice .
fung~
, fine cujus opera acceífus ad Pfalmorum inrelligemiam
lit
inrrrcl ufus . Id limiliter P.ugu!l:inus in
1!11s exp!tcand1s numquam non inculcar ,
m
eriam ipfe neceífum habeat repetici ones fuas imerdum excufarc , hu-
jus
~egulz ~tilitat_ei:n n ecn~n
illius probe intelligenda:: necefiirarem in medium proferens . Ejus rei argumenta pro-
duc.1t e
facn~
cod1c1bus perna : quale ell:, verbi gracia , illud Chr iíl:i pronumiatum ,
Necejfe efl implen· omnia,
qr-1.~
L1.:.t
•+·
fmp:a
Ji:int
m lege
Moyji
,
&
Tropbetis
,
&
Tfalmis de me
.
Repetir frequenrius Davidem Chriíl:i ex ipftus feminc
H ·
nafrnun figuram gerere, iplius nomen lignificatione fua Chrillum delignare, fob quo
~ t iam
nomine hunc a multis
Tom.
IV.
a
3
Pro-