0000747692

341 / 582

~reft:. V. ~id flt in Genere ratio totiUJ poteflatiui, &c.
riora , videanmr ibi diél:a: ergo ex hoc capite genus
non eíl: torum pocenciale, imo unplicatorium efr,
quod totum pocentiale dicacur ratio ne partium, qu<e'
aél:u concinentur , alfas horno effec totum potentiale
refpeS:u materire, & formre quas aél:u condoer.
6 Deinde. Exempla quibus vcicur P. Valius, falfa
font , in continuo enim non Cune parces in potencia,
,fed aél:u, quia continuum aétu eíl: continuum,& com~
poficum ; [ed aél:u cornpoíicum non poteíl: coníl:icui
effentialicer, nifi ab aél:ualibus partibus, cum cocum
e{fe aél:uale cotius apattibus habeat totmn : ergo li
non fanc aél:uales parces, neque aélu exiíl:unt in coro,
non poffimr dare eife aél:uale toti, fic:uc v.g. li anima
mea, & corpus meum non effent aél:u, aél:u non ha–
berenr eífe apartibus: Ideo enim non eíl: aél:u Vt to–
rum O.Petrus, quiaaél:u lícet lint, aliqua coníl:icutiua
illius , nempe anima, & corpus; nihilominus aél:u
non funt omnia, cum deficiac vnio: ergo limilicer in
noíl:ro cafu íi parres conrinui non Cune aétu, altu non
eíl: continuum , & tocum compoficum : fed panes
continui per re non Cune aél:u , fed in potencia¡ ergo
aéh1 non dant e(fe continuo, quia nemo da.e quod.
non haber.
7 Pra-:cerea, improbabiliter dicicur, partes continui,
qure font potencia tales pef-'d+ailionem, & feparatio–
nem fieri parces aél:uales. Nam impollibile eft, quod
per eandem racionero formalem in oppoficis rationi–
bus confücuamr aliquíd fed ratio rocius, & ratio par–
tis func oppolita, falcem priuatiue , nam tomm eft
complecum, pars incompleca; incomplecum autem
caree complemento, quo gaudet complecum: ergo
per eandern rationem formalem diuilionis, & fepa–
rationis non po!funt conft:itui parces in eífe partium
aél:ualinm. ha:c confequentia lic probatur. Q!!.ia per
diuiíionem coníl:ituuncur partes continui in effe to- .
tius,q11ifl media diniíione vnaqureque pars fic totum,
quod voluit dicere Ariíl:oteles in definidone concinni
illis verbis. concinuum efi: diuiíibile in ea qua: infunc,
quorum vcrumque vel vnumquodque vnum quid ap–
tum eíl: effe , hoc eft, quorum vnaqureque pars, qure
anee diuiíionem talis erat, media diuitione apra elt
fieri totnm , & pacer euidentiffime, nam li diuidatur
aqua, omnes illre partes aqua: non fonr parces, fed
tora, auc complece exiíl:unt: fed ratio partís, & ratio
wcius fmu r~ iones oppolita:: ergo per eandem diui–
íionem non poífunt fieri parces continui parces aéCua–
les,quia iam limul effent per eandem racionem in eífe
tocius,& in elfe parcium con(titutre,& Ge in oppoíicis
rationibus confticuerencur per eandem rationern.
8 Pra:rerea, quia media diuilione , & qnando all:u
diuiditur, ac Ceparatur, aél:u non componíc pars,qure
diuiditur ab alía in continuo , quia compoficio eft
vnio, & diuilio, ac feparario eft carencia vnionis;
implicar enim ve decur vnio, & carencia illius,ac pro–
inde implicar, ve duz encitares , qure all:u feparan–
tur , componant : ergo qnando aétu darur diuilio, &.
feparatio, tales encitares non fovt all:u par(es, quia
aétu partes funt aél:u componentes;ergo per diuilioné
continui parces illius in potécia non fiunc aél:u parces.
9 Deinde, quia omnis pars eo modo, quo fuerit país
refpicic totum, vnde li fuerint parces in potencia re–
fpicien t torum in potencia, & li foerinc partes aél:ua·
les refpiciunt totum quod aél:u lit,& ~él:u compona–
tur ab illis ; atqui anrequam diuidantur a&u partes
continui, continuum eíl: aél:u totum & quando diui–
duntur aél:u parces, nullum eíl: totum , quod aél:u fir,
liquidem media diuiíione pardum deíl:ruicur totum,
licue v.g. homo, qui eíl: rocum, dellrnicur, dum Cepa–
ramur mareria, & forma, qua: Cunt partes illius: er–
go antequam feparencur partes continui fant aél:u
parces , .& per diui Gonem ac feparationem non ted–
duntur patees aauales.
Vlcirno, quia aéCu pars de nouo efl: aélu de nouo te
aliquod ens : ergo de nouo producitur; fed impoffi–
bile eft, quod eadem encicas de nouo producacur per
eam aéHonem, vel quali atl:ionem, per quam deíl:rui–
tur; fed pars per feparationcm deíl:ruimr in eífe ath1
, parris: ergo non producicur de nouo in e{fe aél:ualis
partis , hoc eíl: in eífe parris all:u vnitce. Denique in–
incelligibile eft, qaod ad explica.ndnm comm porc–
fiaciuum,quod,vt inquic P.Valius, cominee aétu fu~s
parces adducat in exemplum partes concinui , qua! vt
ipfe ait non afü1 funt, fed in potencia.
Tercia concluíio. Genus efi: totum pote!batiuum I i
in quantum eft ratio fuperior , cni fubiiciuntur ali–
·qua, Vt inferiora ve aDeo eífe parcicipent > vel quia
ab ipfo parcicipam eífe ex eo quod panem quali ca~
pianc illius enticacis fuperiorts qure exrenditur foa.
Vniuerfalicate, non ad vnum, velad aliud inferius
folum, fed ad om11ía inferiora, qure fub fua poteíl:ace
E:ontinet,vnde cum vnumquodque inferius non coríl
& cocaliter participec fuperíus , & aliquid relinquat
panicipandum cretcris,propterea vnumquodque p:;irs
poteíl:aciua dicitur, hoc efr fubie&a poceíl:ati corius 6
& ratio fuperíor poteílatiuum dicirur cornm. Expli..o
G:acur hoc exemplo; quo vticur D. Thom. nam Deus
dicimr totum poceíl:atiuum in genere cauf:r efhcten–
tis, quia créacurre Cubiiciuntur poteíl:ati ipGus ex ed
quod eífe in genere caufo~ eflicientis parcicipant ab
ipfo: fed ii;i genere meraphyíico genus eíl fupetius
refpeél:u fpecierum, & fub Cua poceíl:ate cominee il•
las , ex ea quod participant elfe ab il lo : ergo fpecies
vocantur partes poteíl:atiua:, & genus tocum pote-
fratiuum refpel\:u illarum. · ,
Dicitur eciam rnrum potentiale genus, quia eíl: ro- h
ta emitas fpecierum, nihilenim eíl: aliud animal, quá
omnes fpecies fumpcre per modú vnius princípis fei:~
tiendi imperfeéCi, & perfeél:ibilis per ipfam encicacem
fpecierurn fub concepcu expreífo differenciarum;ira-
qne licec tota en titas fpecierum Ge animal, non cactJen
dicíc cocam illam encítatem exprefse fob omni ratto-
ne illius, fed canmm exprefse fub ranone principij
fenciendi, confuse carneo fob ratione ratiocinandi.l)
hinniendi,&c. quia aucem animal dicit totam enrita-
tem fpecierum,Cub hac racione dicirnt cotum,& quia
dicit illam Cub concepcu perfeél:ibili adifferentiis,dl–
cirur potentíale; perfeél:ibile enim vt perfeétibíle elt
potétiale ad perfefüonem, & fit perfeél:um per illami
v.g. quod eíl: aél:u, & exprefse animal fub illo conce-
ptu communi animalis eít in potécia per imelleétm~
vr concra8:mn per differentiam ratíonalem lit r'ie–
él:nm animal, & quod tancum exprefse concipirur iq
communi, ve habens vitam fenfibilem_.. comraél:m~ . ~- ·•
per rationaleíit, & incelligatur habeqr. vitam fenfiti-' 1
- . ..
uam per racionalitatem perfc:él:am,ac j roinde tale ha–
bem concipitur ve animal rationale, id eíl: hamo, 8-d
ve melius ceneas, aduerre quod º"' ando genus dicirnr
torum potentiale, non eíl: fenfií ',quod aél:ualicer non
lit totttm, & quod dicat ordi , m vr lit totum all:ua-
le, icavt aél:u dicat caremi~ rotaliracis,ficut quando
materia prima dicicur p~/ , non all:ualis, (ed ~ocen-
tialis dicic ordinem ve fJ pars all:ualis, all:uahrer ea-
men non eíl: pars, qq·;' aél:ualirer non componic, &;
fic di¿it carenriá aél'.,j licatis in elfo partis,atqlle adeo
porius eíl: dicend~ /atería prima pars in potentia,q~á
pars potentialis¡·/ oncra ve~o gen totu~ ~a
1
potentia, fed aé,; ~íl: wwi:i , quia 1~.,
racione totius r1 ts aél:ualtt rnr ex er;,,¡¡f¡ ____
quod Gt rota ~· titas fpecterum concrah1bilis per di -
ferencias inferiornm,ratione cuius concipitur non vt
aél:u continens ínferiorn, fed in potencia, quia media.
contraél:ione id, quod Cub concepta viuentis fenfibi-
lis e;J [se co~cipieb~mr p~íl:ea ~on~ipit~r vt ~iue~s
r ile per d1fferent1a5 ¡auonalna~is,& manooal.1-
ta IS,