~reíl:.
IV.
De definito in definitione Ceneri!.
Confi.n1atur. Illud eíl: vniuocum, cuius nomen
eíl: commune, ratio vero fubíl:antiz omnino eadem,
fed licec animal habeat nomen cemmune, nihilomi–
nus
non babee rationem fubíl:antire ornnino eandem;
fed
partim eandem,
&
partim diuerfam: ergo non
eíl: vniuocum. Maior eíl: definitio vniuocornm. Mi–
nar íic pacer. quia in animali datur ratio viuentis
fen–
fibilis qua:: eíl: eadem refpeél:u ornnium ;
fed
etiam
dantur per vos
in
animali rationale , & irrarionale,
qure non funt idem, fed maxime differunr, maxi–
mamque diuerÚtatcm habenr, imo oppofitionem
ín–
ter
fe ; rationale enim , & irracionale opponuncur
quaíi contrarie: ergo in animali <lacur parcim eadem
rati o,
&
parcim diuerfa, pardm eadem propter vi–
uens fenGbile,
quod
eíl: vnum, parcim diuerfa pro–
prer rationale,
&.
irrarionale, qure in animali inclu–
dunrur aél:u.
Vnde
potius analogum, quam vniuo–
cum
deberec eífe fuppofüa fentencia aduerfariorum.
16
~arto
princicipalicer probacur.
Illud,
quod fe-
pararur ab aliquibus diu ili m poreíl: concipi fine illis
fimul: fed animal feparatur diuifim
a
quacunque dif–
ferentia:nam in homine feparatur ab irradonalicare,
fiquidem datur pcoprie in homine fine irrationalica–
te :
&
in
bruto feparacur animal
a
rationalitate,cum
in
bruto
nulla
fit
~ationalitas
exiíl:ente animali: ergo
animal poceíl: concipi Gmul fine rationalirate,
&
fine
irrationalitate. patee ha:c confequentia. Ideo quan–
titas poreíl: cognofci fine o.mni colore,
q~1ia
diuifim
fepararur
a
qnocctmque.
Et
ratio éíl: manifeíl:a, quia
quod diuifim feparai;.ur
ab
aliquo eífentialicer , non
depender ab illo , nam id, quod depender effentiali–
ter nullo modQ poreíl: effe fine eo,
a
quo depender:
ergo id, quod feparator diuilim ab omnibns effencia–
licer porerir concipi fine omnibus: fed id , quod po–
teíl: concipi fine alio non includir illud aliud effencia–
liter: nam ú effentialirer includeret illud , non pof–
fet concipi fine
illo:
ergo
íi
animal diujlim fepara.tur
a
rationalitate, & irracionalirace, poterit concipi fi–
ne
illis: ergo non includit illas.
17
Confirmamr, quia animal in omnium fenrencia
eíl: fimplici[er prtecifurn ab ·inferioribus:
nam
de
fo–
lum tranfcendencibus,
vt
de ente Caler dubicari in ter
Doél:orcs an fimplicicer prrefcindantur. minime au–
cem dubirarur de genere, ac proinde
pro
cercifficno
habetur' illud per racionero abftrahi
t
&
prrefcindi
.fimplicicer;
(~
illud , quod prrefcindicur fimpliciter,
non includit illa aél:u, neque confuse , neque expli–
(,:ite
a
quibus
pra:fcindim.r)
fed
folum in potencia'
auie poteíl:ate vt latiffime demoníl:racum manee in
Mecaphyfica difp.1.q.2. ergo genus non
iqcludi~
aéh1
inferiora,
&
differentias illorum. Maior autem illa
de prrecifione generis edatn probarur omnibus argu–
mencis, quibus probaui in eadem mecaphyf.
ofis
prre–
fcindi
a
differcndis contrahentibus ipfum: Nam illa
cfficacius vrgent prrecifionem generis íimplicicer,
quam prrecifionem cnris.
18
Declaratur hoc, quia genus poteft concipi, aut vt
pars potencialis, aut ve pars aél:ualis,auc vt tqtum
po–
centiale,aut tádem vt totum aél:uale:fed neutro
ex
his
modis confiderarum c0ntinet aél:u differentias: ergo
nullo modo continet illas. Minor qnoad primam par–
tem fic demoníl:ratur.Q!!ia quando genus concipicut
vt pars, íiue aél:ualis, íiue potencialis, concipirur ve
talis refpeél:u fpeciei, quam componir, &concipirur
vt compars refpeél:u differentiarum. ltavt differen–
tia, & genus Gnt duc.e parces , qu::e concurrunr ad
componendam fpeciem:
fed
vna pars non cominee
in
fe,
hoc eft in fua intrinfeca coníl:icucione aliam
compartcm,fed potius excludir illam
a
foo concepcu,
quia diíl:inguuntur compartes difl:inél:ione excluden–
cis
ab
exclufo, qure diftinél:lo efi omnino neceífaria
in parribú's ad componendum totum : ergo genus
conliderarnm vt pars nullo modo includir differen–
cias aétu, 6cut materia prima in
fua
confl:irntionej
aur in fuo conceprn non includit realicer forruam
>
quia componic cum
illa,
ant poreft componere
cun1
ipfa. ve iam díximus
in
prima racione: ergo. Secnn–
da pars minoris fic probacur. Totum pocenriale, aut
poreíl:aciuum eo modo concinet Cuas partes; quo re–
fpiG:ir illas .:- fed refpidt illas non
vt
coníl:icuanc
ip•
fum,
feu ve
fine de effencia illius , fed folum ve fubii–
ciancur, & íinr
fub
poteftare rotius porefl:atiui: ergo
folum poteíl:ariue,
&
porentialirer cominee differén–
tias. Minor quoad vlcimam parcem euidentins paree;
quia licet vernm
fit,
quod genus
lit
totum aél:uale ac
proinde debear includere aétu foas partes, nihilomi–
nus non dicírur
totmu
aél:nale refpeétu
differentia~
rum, fed
folum refpeél:u viuentis fenGbilis,
qure func
coníl:iruriua animalis: ergo propcer rationem totius
aéh1alis non includir differencias, quia cotum aéhJa.–
Ie folmn deber includere partes illas, refpeél:tJ qua–
rum eft rotum: ergo
fi
genus,
v.g.
animal noo
efl:
co•
tum aél:uale refpell:u
differentiarm~,
non includec
aél:u differentias. Antecedens hoc
Ge
pa[et.
N
am re..
fpeétu illarnm rerum ,
qna:
explicanmr
in
definhione
anirnalis dicimr animal totum all:uale;quia prredica·
ca, qure explicamm in definitione rnetaphyfice con–
ftituunt, aut cornponunt aél:u definiturn: ideo enim
horno
efl:
toturn re[pefü1 animalis
ra~ionalis,
quia.
talia przdicara explicantur in definitione,
ve
coníl:i–
tuciua hominis, de quo nulla
eíl:
dubitado:
fed
in
de–
finitione animalis, quamrns talis definitio diíl:inguí.–
rur
a
diuilione animal is' non ponuncur rationale;
&
irrationale.fed
folum
viuens fcrnfibile: nam
íi
definias
I
animal, non dices
di:
rationale, vel irrationale, quia
hoc diuidere animal eíl:
~
& non definire ipfom:
Ced
potius dices, eíl: viuens fenGbile: ergo
in
definitione
non ponumur differentire: ergo genus npn eíl: cotum
aél:uale refpeél:u differentiarum.
Vhirno: quia vel fpecies,& differentice
fonr
in ge-
~~
nere aélu tanquarn in fignificante,
&
hoc non, quia
animal non eíl; lignum , fed obieél:um fignificamm
per conceptum animalis, ac proinde animal non po–
teíl: lignificare rationale,
&
irrationale; hominem,
eqnum , &c. ergo non 'funt
in
:animali canquam
in
fignificante, vel funt'in illo exiíl:emer fecundum Cuas
formalicaces ,
&
hoc non; quia omnis forma
phyfi–
ce) aut metaphyCice exiíl:ens Cecundurn ptoprinm
conceptum in aliqllo fubietl:o
i,
coníl:ituir cum illo
aliquod rornm eiufdem denominationis
in
concr.~-
to
1,
ac eíl:
illa;
quam haber forma in abílraé\:f¡.!,
.
per vos aétu fom
in
animali diffetentia; rationalica-f
•
tis ,
&
irrationalitatis: ergo aél:o conJlimunt ani·: .
~
·•
mal in effe rationalis, & irrationalisl
rgo
animal~·
~quarenus eíl: genns neceffario con
j
irur
vt
ratio–
nale,
&
irracionale: ergo femper
Cl<>
ncipitur vr con–
traétum ad effe hominis, equi
,¡ce.
ergo nunquam
abíl:rahitur, aur przfcindimr,
r,'
od fupra probatum
eíl: e!fe falfum : ergo tales difh ·en
tire
non funt aétu
in genereexiíl:encer.
~
.
Tandem probatur ha:c · oíl:ra concluúo ornmbus
J.-:1
argumentis, c¡uibus
in~
1
t.difp.1. qua:ll.6. feét.1. vú
fu
mus ad probandm1l: ns _non. poffe continere
aétu
modos perfeitatis ,
r'.'
mahetam.
s
T.-~
V1
T.
\j
c...Argu{ent11
nd1eerfari1i
fa/uuntüt.
A
D
locum Ariíl:otelis reípondeo , quando dixic
~
t
philofophus, Vl'Üaerfale corum eft, loquutmn
foiffe de illo, ve eíl:
rot.umpocentiale, non ve aétuale,
quod Paater manifeíl:e ex ipfius verbis,quibus exprefse
or:,...: ;
quatenus
tale totum includere plura firn_pli–
~ncr: