0000747692

Q.t!~ít.

VI.

Vtrum Gema

pr"dicetur

vt totum, <Vel vt

pars.

Jº

íi bile:n

íl:endo in illa racione , aél:u ramen compo–

nendo cL1m rationalicate hominern , &c. dicicur

enim pars aél:ualis , id eíl: aél:u exercens munus parcis

cornponendo (peciem eo modo quo materia prima

eíl: pars aél:uali s

eo quod aél:u col1)ponat rorum

CLtm forma, quamobrem dixir Porphyrius cap. de

Genere, Genus

eífe

principium fpecierum,

cap. de

differentia docec,[peciern confiare ex Genere,

dif–

ferentia canquarn ex maceri.a,

forma; firnili modo

ac fiatua coníl:ac ex a:re ,

figura, merito aurem di–

xir,genus ,

differentiam elTe iníl:ar materire

for–

ma:, non anrem vere eífe maceriam, & formam, quia

Genus,

differenria non'diíl:inguunrur realicer, fed

tanrum per rationem; tranfc_ripGt: aucem hrec Por–

phyrius ex Ariíl:ocele, lib.8. mee. cexc.9.

15.

vbi

air, genus e(fe ve mareriam, & ve porenriam diffe–

renciarn vero ve formam,

aél:um 'ac proinde fieri,

ve definitio effentialis, & ipfa eciam res definita fine

vnum quid per fe, & non multa, quia vt ex duabus

partibus fiar vnum per fe, neceífario alrerum

ha–

ber ve maceria, & perfeétibile, alcerum ve forma, &

perfefüo.

Secundus modus eíl: partis porentialis, in quan·

mm genus,animal, verbi gratia folum dicie naturam

viuencem feníibilem, non aél:u/ed in

poeenti~

com–

ponentem, id eíl: poeeneem cornponere

~um

ratio–

nalitate hominem , verbigracia anima rationalis

fe–

paraea non eíl: pars aél:ualis , fed pocenrialis ,

ma–

teria, vel corpus, quod eíl: fub forma cadaueris eíl:

pars hominis in potencia, quia habet poeentiarn ve

feparaca

forma cadaueds aél:u vniatur animz

ratÍO•

nali,& cornponat hominem.

Q_y

.fr:

T 1

Vtrum

GenUJ

pudicetur de fjecie,

7.Jt

totum,

rvel

pars.

T 1

Sente'nti~

llduerfariorumproponuntur.

pRima fcncenria afferie, genus, ve partem, aélua–

lem poífe

rredicari de fpecie;ftc Caiecanus,Oña

Venecus,& alij, & probacur.

Primo ex Ariíl:oeele lib.

de Pofier. refolur. cap.

vbi dcet, ineegram definitionem,

fingulas eius

parres per

prredicari de definito; fed genus eíl: vna

ex partibus aél:ualibus,

aétu componentibus defi.

nitionem:ergo genus ve all:u componens

pr~dicacur

de fpecie,qure eíl: definirnm,vnde ve pars aétualis.

Secundo, quia genus prredicatur de fpecie j,ve eíl:

forma illius aétualis;fed forma vt forma eff pars: er–

go genus pr:.edicatur de fpecie vt eíl: pars aétualis.

maior fic probatur, in omni prredicatione direéta

prredicatum eíl: forma fubieéti;fed genus eíl: pra-;dica ..

cum in pra:dicatione direéta de fpecie, vt homo efr

animal : ergo.

Tercio illud, quod prredicatur incomplete de

ali~

quo eíl: pars illius; fed genus

prredicatur incomple–

te d_e

~pecie,_quia

in hoc diíl:inguimr prredicatio Ge–

neris a prredtcatione fpeciei, quod ha=c eíl: incomple–

ta;pra:dicatio aurem fpeciei completa:ergo genus,&c.

Secunda fenrencia eíl: Canceri afÍerentis , genus

non ve parcem aél:nalem, fed vt parrcm potentialem

pra:dicari de fpecie,& probar fic.

Nam quamuis genus ve pars aél:ualis non conci-

neat omnes fpecies, quoniam iam fumitur ve contra–

él:um ad vnam al\:ualieer, camen fi genus coníidere–

rnr, ve

pars qua=d

am poeentialis concrahibilis in

po~

Jldeph.de

:PeY,afiel,Phil<{.Tlm.

tencia ad piures fpecies, fic cominee lillas 'canquam

parces fobieél:iuas ad guas porefi contrahi,& ita non

pr:1:dicatur,vt eorumJed vt pars potentialis.

Secundo quia in tantum prredicarur ali quid

par-

te rei de alío, in quancum eíl: in illo,

quodam mo–

do cominee illud,ve fupra diél:um efi:íed genus ve eíl:

pars poeencialis fpeciei cíl: in illa, & quodam modo

cominee illam, quia fecundum fuam eífentiam eíl:

quid contrahibile ad illam,

~íl:

pars fpeciei : ergo

pr~dicatur

vt pars.

Tercio

licct

pars phyíica in abíl:raél:o non pra:di-

cetúr de toco , bene camen pra:dicari potefi in con–

creto,& ideo hre func vcrre

pr~dicationes

: horno eft

marerialis, horno eíl: corporeus, animacus,

capira~

tus,&c.ergo longe poti<!>ri iure in metaphyGcis pani–

bus prredicabicur pars in concreto de toco, licer non

in abfiraél:o, & fic erir vera iíl:a,hom9 eíl; animal, in

concreto enim lfumitur animal.

SEci10

II.

'lX.Efirafententi11

proponitur.

Rima concluíio; genus nullo mod.o prredicatut

de fpecie vt pars,Gc pene omncs Doél:ores Socie-

tatis,& alij grauiffimi aurhores. probatur

Primo ex Ariíl:otele

Topicor. cap.

vbi

íic

air. Si corpus ve pars inefl animali fumi neceffa

fir.t

non genus animalis dicicur;vbi apene docer, parrem

ve parcem non dici de fpecie, aut poífe de illa pra::di–

cari ve Genus.

Sedaccipite pro noíl:ra fencenria verba clariffima

D. Thom. opufc. de enre, & elfenc. cap.;. ibi fi ani–

mal non elfec tocurn, quod eíl: homo, non pra:dicare–

tur de eo,. cmn nulla pars prreJicemr de fuo roto*

quid clarius; idem

doceein

'l.

diíl:.

1;.

quam femen:..

tiam fequicur etiarn

Bocti

us.lib.de diuiíionibus. fer0

in principio.

Secundo probatur nttione; illud quod przdica-

tur préEdicatione direél:a eífencialicer

formalicer,

non denominaciue,de aliquo fubieél:o, debet pra:-

dicari ve fuperius

inferioribus ve requale de crqua·

li;fed genus in quancum 'pars non eíl: fuperius,nequ-e

a:quale refpeél:u Ípeciei: ergo ve pars non prredicarnr

prredicatiene dire&a,

formali eífencialicer de fpe–

cie.Minor fic probarur; Qgia illud quod eíl: fuperius

deber concinere quidquid eíl: in infertori ,

aliqtiid

amplius & quod eíl: a:quale deber conuerri curn

illo,.

refpeél:u cuius requale ell,& continere quid quid

requali,&_non minus, ac a:quale continer, ideo

en1m -'._ •

vna quantitas eíl: requalis alceri,quia111ó concinet

rni-1 ., •

nus magnirudinis,quam altera;fed porius canran1

...

~ :

'",:·

gnicudinem,ac altera: nam fi anferas

'Jr.J

vna quanu–

tate aliquid, ira vt habeat rninus, qu,

.n altera; nam

non erir a:qualis, fed inrequalis refpeél:u illius. Irem

ideo definitio conuercicur cum ,r. efinieo , quía eft

requaliscum illo:fed genus vt

s non continet: am- .

plius,aceíl: in fpecie, imo nec

1 '

cum, quod eíl: in

ilia,

fiquidem genus ve pars folf · conrinet gradum fen-

tiendi,& viuendi prreciscb

endo

Íl:

illo,(pecie~

auré

, cominee ipfum,& prrer · agradum 111rell1gend1pro–

pter differentiá ratio . ' itaris:ergo genus ve pars nc–

que eíl: fuperius

~efp/

u fpeci ei neque

requa~e

refpe–

ipfius.Deinde.' ;;

us vt pars non conuermur currt

fpecie,qui a illud!'/ od eíl: mínus ali_o non

p~toft

c?n:- _

uerci cum illo,q1· d magis eíl:,ve v1dere eíl:

111

captte, .• ,

quod non

cont~·

·cirnr cú

homin~,

quia caput eíl:

~ic...:..llÍal_.

....

nus homine:fer pars ve pars,efl: mmor roro fecundutn

illud euidens pronunciacum,omne corú eíl: maius foa

parre:ergo crenus ve pars efl minus fpecie:ergo llon eft

refpeél:u

fp~ciei,

nec

pr~dicatur

~quale

de a:quali

ill¡) ·

aior

pdma

pra:dpua,vc

cuidens recipicuc