0000747692

~refi.

X I I

De cognitione:

per qüam

ftt

Vniuerfale

Petreit,1[e)

illam abíl:rahimus

Petreitate 'feu

pr~-

qure

eíl: inferior refpeélu illius, vt nullum relinqu\o

fcindimus ab ea, quaudo cognofcimus rationem ho-

tur relatiuum, de quo non doceat fieri per compara"

minis non cognira Petreicare. Clarius, Meraphyficus

tionem: ergo ex fententia

Th. Vniuerfale quare-

euidcnrcr cognofcir;dari vnum Deum,quia aurem ta-

nus relatiuum

eíl:,fit

per comparat-ionem, quod con-

cognirione cognofcit Deum non cognitis relationi-

firmar capit:e

ence, & effentia. vbi profe

hrec

bus,dicimus pra::fcindere per cognitionem Diuinira;.

verba. Ex hoc quod natura eíl: in intelleél:u, habet

tema relationibus;itaque pro certiilimo ab Qrnnibus

vniformem rationem

indiuidua,

·&

túc intellcétus

habetur, abll:raél:ionern;

feo

prreciíionem inrellcél:us

adinuenit rationem fpeciei,

attribuit illi, vnde có,

talis condicionis elfe,vt intellcél:us per illam cognof-

inencator ditic,quod incelleéb1s eíl:,

qui

facir v1;1ifdr-

~at

vnam rem non cognita alia,aut fine alia,cum qua

mitarem,

&.'

VniuerfaI!tárem in rebus conferendd

lde1nificarnr.

vnum alceri,vbi D.Th.innuir,nos rribuere fecundam

Compararid, feu comparatiua cognirio eíl:,

qu2

inrentionem Vníuerfalirnris na,.cura: per aétum con-

inrelleél:~s

cognofcit vnam rem cum habicudine,

ferenrcm vnutn altcri; fed aél:us

conferens ·~num

al-

ordine

aliam comparando vtrarnque, hoc eíl: co-

teri

eíl:

comparatio: ergo;

gnofcendo

vrtam

,quarenus fe haber ad aliam,

ita vt

Probamr fecundo racione qüia per illam

aél:io~

.vn:aquc

éí1riras cognoícatur per talen¡ cognicionem;

nem,

vel

quafi aél:ioriem

fir

Vniuerfale per quam in.:.

hxc

cíl:

duplexsalia fimplex,alia comp'5tira ; limplex

tro'ducicur in materia illius forma , qua effenrialirer

efr cognirio, per quarn intelleél:us cog1 ofcit vnum

ctrníl:imirur illud;fed per cognitionem abíl:r:iébuam;

ordine ad aliud fimplici tantmn notiria, nihil iudi-

hon poteíl: inrroduci forma Vniuerfalis

rel~tiui

itl

~ando

.de illis, vr quando cognofco potenti-am viliuá

naturarn realem ,qua! eíl: materia Vniuerfalis: ergo

111

ordrne ad colorcm lucidum cuius obieéhan efr,nó

per abíl:raél:ionern non

fit

Vniuerfale relatiuum for-

~ffirrnando

quod pGtentia habeat illud

pr~bieéto,&

malirer; confequemia fuppofüa rnaiori ;

minori

h_oc modo Angelus fine indicio formali,& compoíi-

cíl: euidens.

.·

uone cognofcit hominem vt effcél:um in ordine ad

Maior eíl: dára, qúia

pei:

illani aétionem

fit,

vel

i7_

Denm,,vt

caufarn.Irem Deus fine vlla compolitio.l

confütuicur aliquod compoGtum per quarn produci-

cognofcir potentiam ordinari ad obieél:ú: clarius;

tur forma vnita materia: illius, aut per quam vnitut

lupus cognofcit ouem,vt comrnodam íibi,& ouis lu-

talís forma per aliam aétionem creata, verbi gratia

pum,vr

concrarium,& difconuenientem íibi,vbi

nul-

horno

fit

per all:ionem>per quar11 vnitur fortna ratio-

1um iudicium reperirur Gne dubio,fed per íimplicem

nali marerire

prim~,

equus producirur per aél:io-

cognirionem fenfüiuarn

fit

hoc negotiul11.

hem ilLarn, per

quarn

prt)ducitt1r forrna equina vnira

.13

Comparatio comppíica eíl: cognitio,

feu aétusii

marerix

p,rim~,

album per aétionem introducen.o

quo intelleétus cognofcit duas res limul, vnam al re-

tem albedinem in parierem,

ratio e1.1idens eíl:,quiá

ri amibttendo

affirmando de ea, & hoc concingit

cornpolitú nihil aliud eO:,niíi forma,

mareria vnim

in aétuali pra:dicatione

v.g.

Petrus eíl: horno.

ta:

íimul; fed aél:io introduce11s formam

mace.:.

SEcTio

IIL

Nof!ra fententúi

proponitur.

p·

Ritna

cohcluíio. Vnitierfale rclaciuum,quad

for~

malirer per relacionero pr.edicamenralern,

fc–

cundum

dfe

coníl:imitur fecundum aduerfari0s, vo..,.

carurque ab ipfis Vniuerfale Log icum, non

fü

per

abíl:raél:ion~m,

fed per compararionem incelleél:us

poffibilis. Han

fenrentiam renet

Suarez

rom.

mer. di(p.6.feél:'3.

Vafquez

1.p.

di~.

115 .cap.2.n.5.

Fonfeca,R.t1b.Conymbricenfes,Scorus,Anconius

Aµ-

dreas,Trombcrn,Gaieranus,

alij.

Probarur primo aurhorirate expre!fa D. Thomai

opufc.r r.vbi íic aic; eius Vniuerfalitas non eíl: ex eo

quod

efE in

anima, fed ex eo, quod comparetur

mulra fingularia, qua1i dicat fpeciem non elfe Vni–

uerfalem ex prrecifa ,

abfolura cognicione , qua1

abíl:raétio

efr,

aut ex eo folum,

pr~cise,

quod na–

tur2 abíl:raéb fecundum

[é

conlidererur : fed porius

ex vi relatfoa:: cognitionis, qua narnra- fuperior com–

pararur

inferiora; eifderp pene verbis 10quirur

opufc.

48.

cap+ vbi fic ait. ha:c narura lic incelleél:a

haber rati.onem Vniuerfalis fecundum qu0d compa–

ra.tpr

res.quid clarius? fed accipe euideptiora ver–

ba,qmbus no(ham concluíionem liquido,

mani–

fell:c docer

p. quxll:.

28.

arr.

incorpore ibi.

re.

fpeétus

~gn.ifi~arns

per ea,

qu~

dicunmr ad aliquid

dhanturn 1111p(a apprehenGone rationis conferen·

ris

vnum alteri,&

cune eíl:

relatio rationis. licue cum

comparat ratio hominem animali ,.

animal

hominem

'''t

fpeciem ad genus,

genus

fpeciem.

Ecce

D. Thomas , vbi clariffime docet, omne

rela–

tiuum rarionis formalirer fieri per operationem in–

relleél:us qua compararur vnum alceri,& ponit exem–

plum

genere quod

eíl:

Vniuerfale relatiuum &

fu–

perius r

efpeétu fp

eciei,

in fpecic refpe¿tu

generis>

JLdeph.de

Peñafie/

Phitoj.Tom.

riam vniendo illas ínter

confüruic illas vniras

fi.:.

tnul : ergo ralis aétio confiimir tótum cdmpofirum.

minor pr:rcipua fic probarur. quia forma

per quan:l

confbrnicur Vninerfale quarenus relatiuu1n forrnaJi ...

ter

eíl: rrj.ario

formalis foperioris ad inferiora;fed hu..

iufinodi relacio non introdúcirnr

naturam realemS>

nec producirnr illi trnibi per abri:raétionern:ergo for...

ma per qua1n confl:ituitu'r Vniuerfale non imroduci-

rur in nacunam realem per abíhaél:ionern.

Minor,in qua eíl: difficultas,íic probarnr;Per

ifla111

cognirionein,

qure

di:

aél:io, vel

qttaíi

aétio introdu-

cimr,

producicur

relatio

racionis forrnalfrer, per

quam cognofcirur pi:aétice illa in natura reali,

hoc

e!Lper

quam

cognofdcur;

eífet

narura relatió

qua:

3-p,arre rei non

eíl:

relacio : fed per cog

nidonern

abíhaél:iuam non cQgnofsit!JI praétice relatio Vni–

uerfaliratis in narurai: ergo per abíl:raél:ionem non

producitur relario vnica narurx. rnaior

cíl:

cerra;

quia omne ens ratiohis producicur

per

eam cdgni–

tionem ,

qna

cognofcitut pra&ice tak ens rátionis, '

hoc eíl: cogmofcendo ac li effec Hlud,cuin

rarn~

par-

te reí non

lit

rale , ve patet ex diétis in traélíltu enris

t'ationis;fed rdatio

eft

aliquod ens ra'rionis:ergo pro.::

ducirnr per illan;i cognitionem per quam praélice

gnofcirur,

patee

diélis eodé rraél:.de enre rano-

nis, nam cum prnduétio encis rarionis

debea~

effe

czognitio,quacenus

eíl:

atl:us inrelleétus;& :>.étus mtel–

leél:us no·n quo cognofcirur res vti

~íl:_in fe~

fed po-

tius, qua inrelligimr res alicer, a:c

e~ ~n

fe,

ideo pra·

ll::ica dicirur cognicio,quia quaíi fac1t 1d, quod an'tea

non erat ,

quo diíl:inguirnr

fpetulariua, qua:

non facit, fed iam quaG pra::ÍUµpofinue faél:am co–

ghofcit. minor

in qua

eíl: diffirnltas íic pro'barur.:i

quia relatio vt relatio formaliler

tune

cognofcicurl>

quando cognofcirnr vnum in ordine

alind;

a-e

per confequens vnum \

aliud fimul , fundamen-

rum , nimirum ,

rcrminus: fed per abfrraétio..

nem non cognofcitur

vmim

in ordine

aliucl,

&c.

fcd