0000747692

Logica Difp.

De natura

DialeEfick.

/tificialia incompleta,

per

conf~quens

non

font

obieéta

completa Di aleél:icz, fed incompleta, vnde ,

fola demoníl:ratio erit obieél:um ad<Equamm.

Et non valec

dic~re, ai~

Hurtado,

qui~

licct

agac de

difinitio~e

or~1~c

demonflrat1~ne111

per

fe'.

agi~ur

_et1am de _1lhs

íin~

demo.níl:rat10ne;

quia

:ag1tur 111

hls

f~cul~attbns,

qmbus ag1t?r de ente

per accidens, non mfütuunmr

d.ua

tr~ll

:auon.es

,vna

de coto :>

ali a de parte ; verb1 graua, architeél:us

agit de ligno, lapide,

cale~

aLiis non fecun–

dum

fe,

íed

po(funt a::dificinn.1

compon~re;

archi–

teétura enim non agit bis de ligno,

lapide, neque

de pariete, aut padimenro, aut teél:o, non enim

iarn agit de pauimento independenter

domo, iam

vero de pauimento

Cllffi

celatione ad illafn: fed vna

cfr,

cornmunífquc traébtio pauirneoti atque parie–

tis, quamuis per accidens in fe referanrur ad ceél:um,

reliquam domum, quod euidenti argument-0 eft,

aut nunquam pauimentum, aut parietern referri

totam domum ex anís narnra,

auc

referri femper:

fed

negari non poreíl: aliquando ex artis natura re–

tl:um, arque parietem referri ad totarp domum, re–

feruntur ergo femper: eadem aucem rarione Logi–

cus non traétat bis de definitione, fed femel; quem–

admodum de prnpoíitione , nomine,

aliis

non

traltat bis, Ced femel '

camen cum fcmel de his

trólltat, nomen atcribuirur propoíitioni,

propo–

füio modo fc íendi: ergo eadern racione definicio at–

tribuirur demoníl.rationi, ita vt nunquam

lit

definí·

tio completum obieltum Dialeé\:ica::,

fed

femper in·

completa ratio complens,

componens demoníl:ra–

tionem.

-6~

Contra, quia inrer artificialia quredam reperiun-

tur"

abfolm~

completa, de quibus per

abfolurc

feoríim agit calis ars 'refpiciendo ma vt completa

obieél:a Jed ita

font

completa vt etiam poffint com–

plere aliud completurn artificiale, quo-d vltimo non

componat aliud, ex eo autem , quod primum com–

ponat, hoc vltimum non deíinit

die

cornpfctum,

nec per fe rcfpici Íeoríim fine ordine

ad illud,

licec

~li

uando etiam cum ordine ad illud refpiciatur.

Aliud arrificiale damr, qnod adeo incompl um

'eft in racione anificij, vr. per fe nunquam poffit

\11-

cipi ab arre nili vt incomplc:rum,

in ordine

alind anificiale, ad quod exernplis ab ipfo Hurtad.

adduél:is , diminutc tamen;

nobis :mrem perfetlc

adducendis vtamur; nam, verbigracia, architeél:us

refpicic domum , refpicit arcem, refpicit ciuitarem,

&c. refpicit cubiculum, refpicir' pauimenrum do–

mus , parietern & teétum , fed cum hoc difcrimine,

quod

ita refpicit archireél:ura C!lomos, vt

tum

refpi–

ciat fecundurn fe,& abfolute ve obieél:um comple–

rum

in<lependens, vel fine ordine

ciuiratern,

vel

arcem, -quia

po!font

eífe

independencer ab illis

adhuc in racione artificij, vt videre eíl in domibus

volupratis

(

q·uas HifpaJJe

caj.u de pldtcer

dicimus)

qua:que vtporc fomptuofa ,

magnifica a::dificia

cum voluptate,

admiratione extra ciuitates mini–

me ipfas,aut arces componendo vifrlntur:rum etiam

refpiciat eadem architeél:ura in ordine ad ciuitatern,

vel arcem; quia arx, verbigracia, Mediolaneníis,&

Granateníis in Hifpania, qua::

..Alhambra

vocatur,

componunrnr multis domibus,

eáfqu~

includunr,

quáfqoe habitant milites,

Dnces. Item ars

po–

teH:

feorGm concipi, vt paffirn in Europa videtur

fi ne ordine ad ciuitatem)

etiam in ordine ad

n~ ·

lam , ve

vi dcre eíl: Parn pilone,

Neapoli, vbi ciui–

tas componitur ex domibus , arcibúfque , quóE in

e(fe

arcificialium

font

em:ia completa ,

complen

vltimo aliud completum artificiale, ciuitatem nirni

rum;vnde ralia artificialia, clomus videlicer,vti com-

plet<E

effo

anificialium

confideranmr

Archire·

reél:ara', fecundum

line ordine ad ciuitatem, vt in

princpio orbis videre erat

bi nnll;E ciujraces re pe·

riebanrnr;

iterum poífunr eadem ipfa artificiat a

per fe ordinari ex parre architeél:ura:: ad ciuitarem,

quia ciuitas , qua:: per

intendirnr coníl:rui ab Ar–

c.hiteétura non poreíl: reperiri íine domibus.

Pauimemum aurero teél:um,

parietes

ira

funt

artificialia incompleta, vt

null~

modo

poffinc

con–

cipi abarte niíi in ordine

domum, quia feoríim

fumpta ad nihil deferuirenr, nec aliquid vtilicatis

adducerenr ponderaco fine,

inuencione artis ar..

chireél:ui·a::.

•

Q.!!od eciam explicatur exemplo iam

nobis ad-

duéto

framarij, qui refpicit partem fratua::, verbi

gracia, brachium, manum, digitum, caput, &c.

quz funt abfolutc incompleta in

e!fe

arrificiali,

refpicit füuuam fecundum

fine ordinc ad aliud

anificiale, quod Hifpanc ,

Retablo

norninarur, vel

cum ordine ad ipfum propcer perfeaionem illius in

e{fe arrificiali,

propter imperfeél:ionem, vt po–

íl:ea dicemus,

comparecur cu\n ente completo na..

curali; quod arnplius explicamr exemplo Arithrne..

ticre , qua:: refpicir binarium fecundum fe, quia

~fi:

numerus cornpletus ,

refpicit

illum

iterum , l't

partem quarernarij; refpicit etiarn vnitacem , qure

curn non

fir

numerus, femper refpicitur- in ordine ad

numerum,

nunquam abfolurc

íimplicirer

fe–

cundum

fe,

ratio

euid~ns

priori efl quia in era

genus artificiale datur aliquod abfo:lure inc0mple–

turn

aliud completum,

cum complemm

in–

tra genus arcificialc

imperfeél:um

in racione

enris per áccidens, adhuc quanrumuis completum

poteíl: conliderari in ordine ad

aliud'

anificiale com–

plendum per illud, quod euenit, ve diximus pro–

prer ir.nperfeltionern ordinis arcificialis

in quo di–

íl:inguirur

ordine pcrfeéto naturali:. in quo quod

femcl completum eíl , non ordinamr ad complen–

dum a_liud per

cornplecum in illo ordine perfell:o,

di:d perfeélo,quia etiarn íi complecum imperfeél:um

fit

naturale, quod eft imegrale, proprer fuarn

im~

perfeél:ionem, adhuc componit,

cornplet aliud

complemm integrale, vt videre eíl: in aqua, qua:

completa eft,

nihilorninus íi coniungamr alreri

aqure, cornponunt vnam integram,

compleram

aquam , quod nullo modo euenit in ente perfetl:o

completo, verbigracia, homine, Angel o ,

leone,

vnde in hoc completum anificj;ale affimilatur com–

pleto inregrali naturali: erf ,."' licct Logica refpiciat

obieél:urn completum

vt cornplemm- modum

fciendi ipfam definitionern (ve_verum eíl:, cum per–

feél:e declaret effentiarn fine dependencia ab alio ,

effentia fitcomplerum obieél:urn cognofcibile)nihil- ,

ominus quia completum eíl: intra genus anificiale,,

poteíl: Logica tum coníiderare illam fecundurn

fe,

rnm

in ordine ad demonftracionem , vt exernplis

fopra poíiris architeélurre , &c. patee,

in hoc non

poteíl: verbum , nomen,

propofitio , feu oratio

irnperf

·kh

requiparari cum definicione , quia no–

men6'oratio,

&c.

adhuc intra genus arrificiale funt

in ..:mpleta

eíl: pauimentum,

reél:um,

digi-

(

íl:ature, qure ve di ximus propter iíl:ud incornple–

~1entum

abfolucum fine aliqua rat:ione complemen-

propter iíl:am imperfeébonem intra iflud ge-

,>nus nunquam poffunt coníiderari niíi in ordine ad

t otum, quod ex ill is componitur,

licct verum

íir,

quod

non per

effenrialirer

e.lfe naturz ordine–

cur

nomen, aur verbum, aut propofirio ad difcur–

fum,

demonílrationem, fed per accidens in

foa

entitate)

natura referamr. nihilominus ordinat,nr

per

parre fcientia:,

rnagís neceffario, quam

definitio, quia

definido ordinatur ad dcmoníl:ra–

tionem,

non eíl

ex indigentia,

quam ipfa

habeat

talis