~a:lt.
I.
P'trtJm diuinittapofsit
dari
infinitum per
ejfentiatn(
~o~
SECTIO
Aliqua certa notantm'.
r
ADucnendum cíl:, Infit)itum ídem omnino e!fe,
quod non fin1cum,ac limiracum , proi ndc im–
portare ncgarioncm fims aur iimitis , cumauccm om–
nis negatio ex forma oppolica ,quam ucgat d1gnolci
dcbeac,rat10 cumfcu11q11c infiniu ex fine, qut ncgatur
p=c formalitem 1lhus,vtpotc ex tibi concuno, Ícu op•
poli o conrrad1éh.1rio,cxpotcnda efi.
•
6
F1111s autem h1c 1dem eíl:, ac ccnninus, & limes,
vkra quem re> non cxrenditur ,
(ccl
ipfo quali con–
cluditur,& tcrmh1arur,quo circa li coníliteric,quid lic
finis,& rerminus aliarum rcn11n,cx quodicunrur fini–
ta:
fecundum elfcnciam,fic:t quoque man1fcíl:um,qu1d
lit
infinitum limphciccr,& per cilentiam , de quo in
hac quxíl:ionc connouertitur. Res amem aliqua non
quama liuiri potdl mulcis modis, primo defirmionc,
aut cog11icione,Íecundo termino durationis.; .termino
loci.4.tcrmino,aut limicatione·cffrél:us
a
fe produél:i,
vcl qui produci poceíl:.
7
Vndc per negationem finis aliquo ex iis modis res
aliqua infinita d1c1cur C:rtcrum vt pcr
fe
pacer nullo
ex 1llis ratio fonmlis infiniraus limphciccr ,
&
pcr ef–
fcnciam Íacis oficnditur;fed aut íola infinitas 1ncom-
,
prehcnlibilitat1s,aut recerniraüs,aut immc.nlicacis, aut
potencire;vr auc €m incelligarurinfinirudo limpliciccr,
& pcr effentia1\1. Aduertc uíf omnis dfcélus
a
Cua
caufa accipiat eíle,ac proinde 111ua illius cfficamarem
concineacur,& exrra cam egrc:di non poffic, n11i fiaca
fua caufa per vcram depend:ntiam 1plius effcél:us
a
rali caufa,contingere ntcellaiio,vc qua:cunque res ab
alia accipit elfo per participationcm, & cauíalirarem
dicatur fine dubio finita,
&
limitara per eílemia , ac
pr indc fi,nplicicer hab<ac narnram participatam , ac
proindc finitam eo,quod pee fuam caufam,a qua pen–
der limi ctur,& finiacur.
S
~aproprer
omnís creacnra finita efi per dfentiá
co,quod
ell~nrialiter
erigar,& petar ex vipropri;e na–
rurre,& quiddiratis dcpenderea Deo perverum inffu.
:mm ab ipfo perpetuo cmaoantcm,vt nequc ad infiás
fine illius cac1falirace,&-aél:ionce!fe poílic.Econtra ve·
ro cum Deus
a
nullo habcat elfo pa1ticiparnm,aut de–
pendens;fed ex fe 3 feipfo lir,nu:Ja cau{a canquam fi–
ne, aut termino cffcntialiter in genere encis limicari
pocc!L
Propria igirur ratio infinicatis limpliciccr,& per e[-
' Íentiam in eo lira,& collocata clfe.vidccur, ve
a
nul,
la caufa habeat eíse,quod docerc voluic D.Dionyf.c.9.
de diuinis nomi11. vbi de magniwdinc,
&
infinitace
Dei inqnit,Ac magnus quidem Deus dicirn1·, cum ex
foa magnicudine,qu:r fe,&: cum omnibus,qu:e magna
(unc,cornmunicat,& pcr omncm magnitudinem dif–
fundir,acque extcndic locum omncm cominec,omnem
numerum fuperac,omnem infinicarem rranlilic. Tum
ex fumma vi,aébonifque magnicudine,ac muncdbus,
qui ab ipfo quali fonce mananc,ipfum ramcm
a
nullo
1panarc certum
eíl:.Si¿i!le.~ibus
nó folum infinita–
rcm immenlitatis,& potencia:.fcderiam infi11itdté pcr
efscntiam limplicim ,& ab(olmc in Deo exprelifse vi–
decuc , cum
dixit ipfi1m cfsc fonrem omnium
m1merum
a
nullo manancero,
ipfumquc omnium
flucncium ab lpfo; vnde fccretis omnibas commu–
nicar.
10
Eam vero Dei magnicudincn1 , de qua {hcim di–
xit efse infinicam , non co infinic
am •Ísc pucauic,
Jldelph de Pt;¡aficl, Philof'Tom.JI.
quod infinita m,mc;ra
largiretur , fcd quod tfset
omnium bonuru1n fons nulhus ind1gens caufa: inu<t–
minis,
a
ql10 ca:tera deriuarcn•.ur Eodcm fcnlu Gre":
Nazia.nz.otat.
¡
S.Dcu~
•ppclialÍlt pclagus
qnodda~
cfscnttz 1n1m.:nlum;& 111tcnn1natum,q11a: verba in–
finicacem per efscntim1 ligmfica
nr.Proxirnc namque
d1xcrac N
azian~cnus, .
Dcum.m
monee.Sina
fciprmn
·appcllafse num1nc,qut d't,vr md caree 1n f<ipfo'Com–
plcéh vniuccfur:1
ef
s~,quod
extfüt, & poceíl ex1fierei,.
nomen vero,qm dl,
1d.eode Deo mcer ca:cera propriif–
limc dicicur, quia iplum
1
er efsclluam mfimtum,
6'
ex (e etsc lign1ficat, quam fcncenciam Nazianzeni
eodem loco incc:rprccacur N1zecas his vc1bis¡Ac Deos
fcmper dl:,& ve cum diuimloquo Dionylio dicam,
vniuc:dam eísenriam in feipfo complcétttur : ego
enim mquitcumSctiptura fum primus,& ego poílca,
& ame me non cfi alius Deus , ncc poíl: me tücurus
efi;coca enim cfsencia illius infinita, nec principium
habcns,nec finem hab1rnra, quali vaílnm quoddam
pelagus efscncire dl:,vbi quamms N 1cccas ad duratio–
nis mfinitaccm refpexeric, infinicarem camen per ef–
fenciam
111
modum
a
nobis cxpoficum Cttam liquido
dcclarauir illis verbis,<l!!_ia ips•Í pc:r cfséc1am infinitú
&c.illis cciam verbis,Amea non di Dc:us, non modo
dumionis,verum et'iam dignitat1s, & vircucis infini•
cacem exprellir,perinde namquc ell dicere, anee me
non cfi Dcus,arque
~me
1plo (um ,
&
a
nulla alia
~aufa
clsenciam,& efse accipio,
&
ha?c efl: por1ffima,
&
p1ima omnimn infiniras, ex qna ca:ccra: kcundum
rauoncm proficifcuncur.
Et
catio eíl:' quia cum cffoéh1s profl,1ar
a
caufa. &
1
i
in ipía concineltur,progrelsuseins li!lit,finirur,ac cet-
·
minatur in caufa;vnde canla
a
1¡ua depender cffellus,
cf't cmninus illius,a quo limitatur in
cloc,
ac pco1ndi:
participar eíse,& pmem capir
a
caufa ' quod cf't ha–
berc eíse finirum limpliciccr;vnde 1d, quod negar ha–
bore caufam ncgac habere finem ac pwmde eíl: lim–
phciter infinicum.
Alexanderauccmalium modurn infinimis pel ef–
fentiam in Deo dicit císe ex eo , quod non eíl:
1
i
propccr alium canqnam proprcr finem , fcd omnia
func propter i('Íllm, nam cum Oeus carcat caufa fi–
mli;hac etiam ratione infinicus cric, hoc ef't linc
fine, ca:terum hoc genus infiniraris, non cam ef–
fcntia:,
&
efse qnam operacionis efse viderur, ve hao
quoque racione D<us in operando 1nfimcus
lit,
quia
nulla alia re ranquam cauía finah rcrminacur. Iraquc
quia dfeél:us inc1pit
a
cauía ef!iciente ' & delinic
in
linalem , dic1cur ccrminarus , & qnali conclu–
fus duabus illis caulis
a
qua ' & pcopm quam
di:
caufarus ; vnde cum res carer his duabus cauíis , ca-
c~t
his terminis,ac fiuibus,& lic ef't infinita limpli–
cJCer.
Secundo aumn adurnendum eíl: , alin modo
pofse infinimem per e!Íontiam
, & !implic ter
1
J
explicad , ad quod intelligcndum , coníideremus
'ergo quid
lit
in dfcncia aüqua crcata c!fe fini–
tam ,
.3". lim~tatam.
~cr
e.ffendam , & negatio–
nem.
1lli.ushm1cat10.n~s
, 1ntclhgcmus
lignificari
per mfitmatem limphmcr ,
&
per clfenciam Deo
accrib~uam.
In .
cre~curis
ergo
d1cicur
aliqua
c!fenua e!fc
fimca
in gradn
enris , quia
talis
cíl: ,
vt
non repugnet illi habere aliam exccl–
lenciorem in gradu entis1nos enim non po!Tumus limi·
rationcm illam provr in fe cf't concipere , & ideo pee
comparacionem illam cxplicamus ; vndc folemus
etiam dicere,aliquam fpeciem cccaram babere quin–
?•m
i.nfinirat~m fe~údum
quid, quarenus fub fe poref\
111fi111ras
íe_"1cs
m111us perfeébs comincrc,quomodo
Vu
.a.
did