~re(t.
I I.
Vtrum Finú moueat
facundum
eJ/e
rMler
.
47
J
noa potell: clfe horno albus,
&
quod non ell: animal
tcnusdifünguitura fuoobicél:o;& vtítaloquatih aé1:u
non potcfl ¡:(fe animal ratio11ale,randem quod non cll:
exercitorepn¡fenrariouis clfe racione formalé
(ub
qua¡
gratus ,
&
Sanél:us non porefl eífe
Ang~lus San~us,
vnde argumcnmm illud rcnium potius pro nobis
dh
quia femper eftC:é1:us fonnalis pra:fuppomt formam,&
quam contra nos,argt1enscnim fallcbatur dum argue!"
confünmo (pecie1 requim necctfano pr:rd1camm ge-
bar imelligcndo hos negare cns rationis,& ens confi–
nerkum, ac proinde fi non datur ratio
commun.is,aut
él:.um pcr apprehenfionem,& in hoc fcnfo cns appre!"
am
quaíi communis,non potefl dari di
tfercmia comra-
hcnfom poílc 1l'loucre volumatcm,quod non folum nó
hens, nec poteil: dari concrerum ex racione communi,
ncgamr
a
nobis,imo pouusconccdirur vr cuidcns,
&
&
diffcrenriali, itaquc bonumCcníitmum,fcu fenlibile
fic d1cimus ens rauoms,
&
ens reale moucre volull[a–
nó coníl:imimr in elÍc boni percognicioné Íenlitiunm,
tcm,& haberc pro racim>e formah bonitatem liétá,ap·
[ed porius pcr bonicarcm !cnlitiuam, hoc efl pcr capa-
prch níam ramcn vt vcram, fi fin1s íit ensrarionis,&
cirarem,qure repcrimr in fubicél:o,vc auingarnr
a
po·
bonicarem rcalcm conceptam vt
tale~,
Gfinis
lit
ens
tentia appetitiua ícnfüiua,& bonum intdleél:1uum,&
reale, apprehcnlioncm autcm, qua lingnur, feu qua
intelligibile non con(limitur pcr cogniriuncm mrelle-
formaliter apprehendm1r abfoluri: negamus clfc ratio•
ll:iuam, (ed pcrbonitatem, qu<1: quia eil:in ordine ad
tionem formalcm,vt patct ex d1él:is.
potentiam, fcu apperitum intcllcll:iuum dicitur boni-
Ad quarrá mioncm diflingucnda cfl maior, quod ex
tas imcllcél:ualisJeu inrelleél:iua, ficm vifibilicas dici-
parte obicél:i diíl:lllguit cílentialiter appctitus,fi id
fa–
tur cogno(cibiliras (cnliriua, quia cil: aptitudo conuo-
ciar vt ratio formal is erir bonitas,fi vero folú id faciat
taos potemiam fenfitiuam; ad bonitatem aurem, qme
vt aprlicans diuerfum formale obiellum crit appre>
connorat apperirnm rationalcm requirimr cognicio in-
henfio,atque ideni dicendum cil: "d omma exépla,qui;
telldl:uali~,ku
rationalis,tum vt approximemr,& ap-
in coolirmationem adducumur,nam v1fio,& abflraé1:i–
plicecut poccnrire appctitiure tationali,tum
n
mouea-
ua cognitio,li fonafsc In caufa fuilr ve amores lint di–
tur ab illa talis potcntia; vndc falíum cil: dictrc quod
ucrli in fpecie,ideo cíl,quia bonitas Dei pcr vilioncm
bonitas coníl:ituatur in clfc inrdlcél:ina: pcr cognitio-
long
e
aliter applicatur cciam ex parte cius,icavt [ccun–
nem inrellcé1:ualem,(ed per connomionem ad poten•
dum omnes perfi:él:iones iuas, formalitcr ac diflinél:c
tiam feníitiuam ,
vd
inrelleél:.iuam ,
&
vt purius lo-
cogniras in vna limplic1ffima pe1feél:ionc ciare viía
quar,quia ex
[e
eil:capacicas, aut non repugnancia vt moueac voluntatem videntis ,cum tamé in cognitione
appctatur
a
petentia intcllcél:iua appctitiua,
&
fenliri-
abílraél:iua folum moucat,vt cognita íub determinara
ua , quare boniras fpecilicat com plccc appecitus non
racione alicuius atcnbuti, vel íub aliqua ratione boni
cognitio,quia ha:c nonconílituir bonicarem ncque in
valde confuli,
&
limilircr
(i
necr.iliras, qua: efl: maior
r3tione boniratis , neque in rationc inrcllcéliure, aut
in vno amorc,quam in alio proucnit
~x
obieél:o, ideo
íenfüiu<E,
eíl,quia per vifionem,
&
obicélum, & amoreius ap-
g
3
Ad tcnium concedo maiorem,& diílinguo minoré,
ptehendunrut vt hic,& nunc mag1s necdíaria,fic ería
dfe
appre,hcnfüm id
dl;
obieél:nm apprehenlionis íub
bonú ab(ens, ve! prrefens non vadam aélus propter
bonitatetK>nccpta vtrcali conccdo,eílc ªl'prehcnfum,
Colas apprehenfiones, fcd r¡nia ipfa res,
&
condirio in
id ell: ípfa formal is cognitin nego minorcm, vt autem
ip(a apprehéfa nata dl diuerfum notum canfare in ap·
rcliqua, qu<E 10 argumento comprchenduntllr imclli-
petitu, eadémque racio efl de cxreris exéplis vt fucile
gamur,aduerte in qureflione hac nomen rcs,vcl realis,
vnufquiíqne imelligcrc poccrir applicando fingula ad
latiilimi: forni, provt fcilici:r res latiffimcadco,& vni-
doé1:rinam traditam , quibus fausfaé1:um eil: ad vlti–
uerfalií!imi: diffondirur,vt compleél:atur nnn modo ens mum argumemum.
vemm, & poliriuum rcale, vel pofitiuum rmonis, vcl
Ad conlirmarionem refponderur in vtraqu.e pra:mif-
64'
etiam negationc01, vcl id quod negarim1m cfl, vcl vt
fa
Cumpta poíle e!Te requiuocarionm1,cmn enim in ma–
[eale vcre,vd apprehcnfum vt reak,etiamli lit lié1:um
iori dicicur illud elfc canfre,quod per (e,ac folumrequi–
per imcllcél:um; nam vt cercum cll:,non folum vcrum
rirur ad caufandum dfc racionero formalcm caufandi,
ens rcale potcfl
dfc
finis,& appeci
a
volunmeJcd ctiá
(i
imelligamr de eífc cxiílenrire exercito falíum eíl in
CJJS
rarionis,& ideo ait Arill:.1.phyf.c.; .tex
3
i.&
lib.
c~ura
linalí,quia vr
(~pe
diéh1m e!\ non femper requi-
3.deanima c.1o.tcx.5
t.
& lib.8.Eth c.
i.
rcx. 4. nihil
rir hoc eíle ad caufondnm ; Gvero inrclligamrde effe
rcferc, quod benú,ve\
lit
verum,vcl apparens bom11n,
exiílcmire abíolnrre , fcilici:r al>f\rahendo ab eo, quod
nam reqnaliras cum Deo mouens Lucifcrum ad fnper-
tune fit,quando caufer,vcl qt1ando id futurum
lit,
aut
biam,qu;c fine dubio cns rarionis crar,apperabamr ab
exifümetur,Gc vernmeíl racioné caufandi
dTe
in cau-
-
co tanquam quoddam bonum omnium maximum,cú
Ca
aliquod huiufmodi erfc
j
in hoc vero Ccnfu faifa
c!l:
omnino impoUibile effct;ex quocolligi potcfl dnm in-
minor,quia licct finiscum primo mouet in re ipfa Í«·
<\uirimus an finis finalizet fecundnm Cuum eílc reale,
pe nó habeat hanc exiftentiam nili in apprchcnfionc,
per eífe realc imclligi debcre
efTe
quod cunuenir ipfi
quomodo dicirur erfe p(imum in intcntionc,tamen in
rei,
qure efl linis, quodcumque illud lit fiue reale, liue
illa apprchenlione obiicimr,&
repr~fcntarur
fecundurri
rationis,Gue pofitiu111n, Gua verurn,fiue lié1:um, itavt
aliud
e{fe
reale,propcer quod voluntas mouetur.
nomen res ,
&
nomen reale Cumarur in lignilicatione
QV.IESTIO
l 1
l.
quadam larillima,
&
vt vno verbo loquar,Cumitur pro
ipfo obiell:o appreheníionis, fiue Ílt rcale,Gue rationis
provt diílinguitur ab jp[a apprehcníionc cuí obiicirnr
Vtrun1 cognirio
lit
neccdfaria,
ve
Finis
cale eífe,(eu per qua flngitur, fenfus igitm qua:flionis
cll:,an :-cqualiras Dei,qua: ens rarionis ell-,vel an aurú
moueat
voluntatem.
quod ens reale eíl,linalizent formaliter fecundum fuas
bonitates
1
qua: opiiciunrur apprehenfioni,iravt bonitas
illornm
fit
ad<Equata ratio formalis Cub q1u,an non
lit
adzquaraJed compleatur in eífe rationis formalis pcr
ipfam apprchenlionc:m;nos cnim non negamus
ens
li–
dum poífe •ífe lioem,& mouere voluntarem, dú carné
cócipiarnr vt reale,imo pocius in hoc fenfi1 cóccdimus
libcnriUime eífc apprchcnfum fpecificatiue finalizare,
fol.umcnim ncgamus formalcm
repr~fcntationé,qua-
.Jldtph. d, '!_,ñafi'l
,
Phifo[. Totn. I J.
SEG:: TI O
I.
S
ententia ad1mfariorum proponitur.
P
Rima femcmia aíferit cognitionem minime cCfi:
1
ncceffariam,ad hoc vt linis
mo~eat
voluntaté;ha:c
e(l:
aliquorú antiquornm Philofophorum,quorum [en·
tcmij refcrt Arill:.ac fúditus labefall:at,lib+phyCc+
· Rr
J
l'rab,a