0000747689

.¡.7~

Phyíica Difp. X1l.

'De Caufa

finali~

c:minfcca fumpta

formali cognitionc imclleél:us,

nis voluntatem 'quaquc confümicm finis in fuo dfc.

quarc totam vim '

cfficaciarn habet

fua bonitatc,

Secunda Cot3cluíio. Ratio formal is rnotiua propte(

velvera, vel apparenfe.

quam in fine e!l bonitas hondla, veldclclhbilis non

47 Confirmacur,quia dfe cogniturn nihil aliud en in re, autem bonirns rranfccndcntalis, fed potius rnoralis;

qure cogno[cimr,nifi quafi qua:dam exinemiaobieél:i-

h~c

fententia en communis incer omnes Doé"tores,

ua,crenim omnis resfub duplici exinentia poten con- probarnrque latiilimc

D. Thom.1.

trall-. de all:i–

liderari rcali fcilicet,qua in rcrum o.atura cxifür,

in- bus humanis,a qu:rn.1; .vfque ad 19. ídem Ariílo:t:–

tcntionali,fiue obicll:iua,qua exifüt in intellcll-u, qua: les rcnet in Echicis,rninirnéque me-0 videri poten du-

ell apud Logicos vulgatillirna doél:rina, craditurque

bitari.

D.Th.dc

ente,&

dfentia:c.4.vbi

ieem_docer Caiet.ité

Probatur íic primo, quia obicél:um honcnum,v.g. 51

ipfc D

.Th.in i.dm.

;

G.q.1.a.i.ad

uú

vero connat in. fpccificat aé"tum honcnum , Deus cnim ve arnabilis–

ter Philofophos,

prrecipue apud aduerfarios nullu fuper omnia p1opter

ipfum fpecificaraé"tum chari–

dem to, exinentiam caufre, ncque dfe r.ationcrn for- ratis fupemacurakrn , in eífc l1aaefü moralitcr ,qure

malcm agendi,nec virtutem,qua agcns agarJcd folum non fpecificat vlcimo in illo

die

honenatis, ipfa emi–

cffe conditionem ncce!fariam ad agendum;quod lacií- ras obiell:i :ergo honefüsmoral

Dei íeubonitas,ra–

Úmc

nobis probatur in metaph.trall:.de cxi!lcmia,& t\onc cuius attingimr ab ali-u honeno fpecificat illum

quamuis vnus P.Suar. contra ornnes alias doceat exi- in illo eííe: ergo honellas moralis

'Dei

quacenus ama–

fiemiam rcalem realiter

elfo

rationem agendi, fatetur bilis,Ícll bonitas honella moralisd\ obiellum forma–

tarncn illam eo modo quo concipitur ve difünll:a ab le fpcci6catiuum all-uscharitatis,fcd

non~n

obieél:um

c!fcmia non eííerationem formalem agendiJed íolurn formale fub quo,liquidcm im1 late probatum en hu–

conditionem,vt videre ell apnd ipíum in mct.difp.31. iuúnodi 0bicél:um formalc fub

'}UO

cííe boniramn

f.1 o.n.11.

i4.&

19.de

qua vcritatc dubitari non po- tranfcendcn:alem: ergo talis bonitas hon efl:a en ob–

tc!n,fi fermo fie de exillcntia obiell-iua imcllell-us,hc;o icél:urn fonnale motiuum propter quod ; ha:c confe–

eni!ll cumd1fünguatur ab effenria rei, qua! in intdle- qucntia

lic

patee , quia obieél:um formalc vt

lic

m01i–

&n exifüt aulla racione dici poterit ratio cauíandi,fed uum ada:quatc diuidimr in mociuum fubquo,

pro–

!Plum .condirio.

ptcr quod, Ied boniras hondh cfl: obiell-um formale

4 8 Neqnc aducrfariam Ccmentiarn adluuarc poten ex_é- rnoriuum,& non ell íub quo: ergo propccr quod.

plumquoddarn defumptum

lumine refpeél:u vitns

Explicatur,& confirmatur,quiaquandoquisopera-

quoMedina fe ruetur,qui aidicut

haber lumen reí- tur aliquem aél:um iufüri:e adJ1oc vt formalitcr fitta–

pcll:u vifus, ita (e habcrc apprehcníioncm refpell-u lis aél:us deber neccííario cendcre in honefl:accm mo–

voluntatis, &

lic

dfc rationcm formalcm, non enirn ralem infütire , mouendo fe propter ipsá houenatcm,

hoc c:xemplurn adiuuat aduerfarios.

vtpatet ex Arill:oc.1. Ethicormn cap.4. qui i.nter ali-

Primum, quia probabile ell lurnen folum fe habere qua ncccííaria , vt aliqnod opus lit fl:udiofum alicu–

cx parte mcdij,Yt ait Auerr.deindc quia etiamli admit- ius virtutis aííerit oportere vt fiar

fciente,

proptct

tamr lumen fe habcre ex parte obiefü arque coloris,ve ipfum,hoceft propccr honefücem vircutis, alioquin

Auicenna,

plerique alij putanr, tamcn non codem quis operccur opus vinutis vnius, vt iufücia: allell-us

modo fe habee cffe cognitum ad bonum, & finem,quo bonitate delell:abilis, auc alcerius virtutis facict iu–

íehabct lumen ad colorcm;nam lumen ira íe haber ad llum, (ed non iun<:, nam

quis redderct vnicuique,,

colorem,vt vel Gr forma inrrinfeca illius, íicut Auicé- quod fuum ell alleél:us

commodiraee, íeu delellabi–

na cum Caice.cxifümat,vd

lit

forma complens colo- lirace, & non ab honelhcc illius, quis dicac volunra–

xcm in clfe obicél:i vifus, ve purat

D.Th.

cum Feerar. tern illius honcnam ctfe

adde quod fi honefl:a elfet,

aliis , ar nullus dixcrir elfc cognitum eííe formam, per talcm all:ionem comparari poíícr babiu;s virturis,

vcl iotr.iníecam, qua res fiar bona,ve! complcntem in quod tamcn en concra Arinot. loco allegaco;vnde vo–

ipfo bono rationem appcribilis,vt fupra larc probani. lunras referri neccííario debet in obicllum boncfl:um.

4 , , Pra!rerca,quia lux

habens ex parte obieél:i en ra- allcll-a ab ipfa

hon~!lace

ira opcrabitur honellum

1io formalis proprcr quam rcfpeél:u coloris, vndc ell proprcr ipfum , alias nunquam opcrabirur bonum

ratio quare vidcatur color,& ficen vera hrec propofi- moralitcr tale,

fl:udiofum niíi feratur in rem hofle–

tio3dco videtur color,quia efi imbutus

lumin~,&

pro- llam proptc( ipCam honcílacem, id quod non ob(cure

ptereandem ratíonem ira fe haber ad colorcm, vt ip- docuit S. Thomas fupra quxfi.17. arcic.7. ad 3- vbi

fum cum colore limul videatur;proprium enim cll ob-

lic

ait, Sed ad hoc quod

fic

voluntas bona requiritur

ieai formalis proprer quod,Vt limul Gt obiell:um mo- quod

fic

boni fub racione..boni ' id en quod vclit bo–

-tiuum formalc,& terminariuú', quod exprefsc a!fecuit num propecr bonum, pee bonum autcm intdligit ho·

D.Th.1.conrragcnr.c.7

G.&

de yerieate q.8.a+ad 6. nellum;rationem tribuit ihidem di(cciminando aé"tum

exemplnm enim cfi manifefü1m in principiis fcienria- bonum

malo his verbis. Ad terriutn diccndum quod

rum, qure funt lumen fpiricuale ad intelligendum, & licue iarn diél:um cfl: malum contingit ex fingulaiibns

munereobiell:i formalis rnociui propter quod fungun- dcfell:ibus,bonum autcm ex tora,& integra caufa,vn.

tur,ratione cuius,& reoucnt fcienriarn ad cognofccn- de voluntas fiuc

fic

eius,quod en fecundum íc malum,

dam conclufionem,& tcrminant aél:us eius, fam vero

fub racione boni,fiue

lit

bona fub ratione mali,sé–

ap:prehenfio ipfa non ita curo fine

co1~currit

, ve ipfa per volunras erit mala, Cnbiungie nacim verba, qu:e

cum fine fimo! appemur , vt fnpra lace dcmonfiraui- nuper cicauimus,qure íic fe habée, Sed ad hoc quod

fic

mus in aorabili,nec enim appctimus

ha~ere

6nem fe- voluntas bona requiritur , quod

fic

bona fub racione

cuntlurn dfc cogniturn,Íal folum fecundum cffc reale, honi,id cll quod velit bonum,& propter bomun; vbi

&e.ve

Medina libcnrer admirtit:ergo non tener cxem- illa parrícula,proprer,indicar rationem formalem; Tú

plum ipfius.

íic,fi hanenas in obicé"to non elfet rnotiuum formafe

~imo,

vlci~o

principaliter íic

proba~ur:

quia propter quod n?n

a~ar.emr

propter Ccipían_i,nec

~o~rauo cauCandi final1.-cr d l , qure fundar mediare rcla- tungcrctur pamcula! 1lh proptcr, qua: parncula ind1-

~ionem

caufre fina

ís,f~cl

relatio caufre finalis non fun- cae rationem illam cuí adiungimr elle ationem prop–

clamr nec

med:~,I: ,

nec immecliare in apprehenfione, tcrquam,quod idem ell ac eííe motiuum fonnale pro*

90111

potius

fund~tur

in Jinc qnarcnus bonus cll, & peer quod,hoc antemex ipíistermillls parcc,naro fi u:i-

1llum

denomin~t

: ergo b?nitas cranfcendentalis, & terrogcs quod

lit

obieélum formale propr•r quod_' n–

non apprchen110 eft ratio furmalis fub qna mouet fi- bi Gne dubio refpondebitur

viro doéto ,el!': illam

rauonem,