'
Qu~íl:.III.
Vtrumcognitio
fit
nece(laria (ut
fi11is
moueat,
.¡.7
J
approximari volunrari,
&
quia folum cognirione ap-
allicir ¡d facicndum quodl 1bcr uifi aliquod vi{um,
&
proximantur maximc atrrahunt voluntarcm appcren-
i:xcera.
tis,e contra vero multa bona íum maximc .tpprox1rn1•
Confirmacur ac dcclaraturex Ariflotcle ; .de anima
1
!)
ta voluntati,imo idenrilicata cum ipía, vt eíl: hbcnas
c.10.fupra cirato, vbi air appetibilc non mouere nili
ipiius porenrix,& immo:raliras anima;, qu:i: quia
1~9n ~eme,aut imagi~1ationcycrccpcum,ex
hoccnim prin•
cognoícu?rur,aur 1gnoran:ur ab hxrcu:•s.non pollunr
c1p10 ad1unél:o a!IO v1dchcct,quod volunras non porcft
amari ab 1lhs:crgo approxunano necdlana voluntatl
fe mouere nili ahquomodo finahcer roora,h:cc fecunda
refpcél:u foi obieél:i non
dt
localis, fed folum pcr co-
propofitio cxpericnria conlht1nou enim potdlappeti–
gnitionem,~
intcncionalis,
&
ratio cuidcns dl,qu1a
tus virahs inchoare fuam v1ralem appemionem lolum
cum voluntas
lit
paremia c:reca,magis indigcr ad fui o-
ex
fe
ipfo, mli aliquomoclo alhc1amr,& moucamr ab
perarionem illuminarionc,& appro. imarione fua illu-
appetibili¡rarlo
am~m
rcdd1 poteel,vcl ex generali con-
,
minatiua,quam mqrrua vcl locali.
ditionc porentire • irahs,prn:tenim eit1s,qure ag1t aél:iO"
16
Confirmamr,quia in diuina natura ralem videmus
ne immaneuri,qure agers non porcel nifi mota aliquo•
connexioncm ínter cognirionem,& amorcm, vt amor
modo,vcl deccnninata,fuo obicéto; h:cc autcm m .1 0
pra:fupponat cogi>irionem obicél:i necd!ario: ergo in
refpeél:u appetitus mctaphoricafolct comnmnim
ª!"'
omni namra ranonali íuo modo alfcrcndum eel, qua
pellati,vcl reddi porcel rmo ex condition'c appctimsvc
quidem rarione vrirur Anfclmus in/monolog,c. 48.vt
lic;omnis enim appctitus fc<1uitur aliquod etle, & ali-
•
probcr,Deú non poffe fcipíum amare, nili ceiam poí•
quam formam, fen namram, appetirio amem elicira
fer Íe imelligcre colligens necclfarioex ipfa natura af-
non fequirur immcdiarc ex ipfo narurali cílc,feu naru–
feél:us rarioncrn inrdligcntix. Explicarur
hoc-n~-
rali forma,vr coníl:ar,& ideo neccffe eel vr fcquaturfor–
fie
in procdilonibusdiuinis,nam procdiio fpirirus fan-
mam apprehenfam,& clfc cogn:tum,quocl ab illo pro–
éti , quia eíl: pcr viam amoris neceífario prn:fiipponir
ul1¡_1ir;vnde ficur abfque narurali
elle
non fequirur ap–
produél:ionem Verbi,& gcnerarionem illius, quia e!l
pedtus naturalis,ita nec fine cognirionc non fcquituc
per viam
inrellcél:ionis , quod adeo vcrum cíl: , vt
elicirus,fed e!l difcrimen,.quod app=ritus nacuralis,qui:I.
Spiritus fanél:us nccdI'ario dcbear procedere
a
Parre,&
in re no'n eel diíl:inéhts ab ipfa natura,ve! facultare na•
a
Filio ranquam ab vnico principio,rarione cuiusfilins
turali comiratur illam qu1fi formaliccr, fcu quafi per
qui eíl: Verbum diuinum produél:ú pcr intdlcél:um e!l
nacuralem fequelam noíl:ro modo concipicndi,apperi–
prius origine
realit~r,qu.amSpiritus
fonél:us,qui produ-
tus aurem dicirus dl longe alrerius rarionis,
&
eíl a–
citur pcr voluntatem:ergo operario amoris pra:fuppo-
éhu di!linél:us
a
forma apprchenfaJeu
a
concepm tam
nit ncceffario inrelleél:ionem.
formali quam obieél:iuo,
&
ideo non caufacur ab
¡¡.
17
Tercio principalirer argumcnror,& vr noíl:ra argu-
lo formalirer,fed linalim ab obieéto bono per cogni-
mentario ellicax fir,in mcmoriam rcuocare licet axio-
tionem.
ma illud rcccptiffimum apud Philofophos,& Thcolo·
Vleima conclufio.L iccr prob1bilius lit non poffc vo•
1o
gos, Volunratem fciliact ferri non pofle nili in bonum
luntatem ferri in incoganú,nihilomim1s probabile vi·
cognicum,hoc aurem haber ram volunras,quam
app~-
dcrur,quod pcr porcmiam Dei abfolutam non
lit
nc–
tiros fenfiriuus ex principiis intrinfcc1s fure namrre, ve
ccflaria cognitio, vt voluntas ameraliquodobieél:um;
dariffime paree ex iis,quz docct D.Thomas cum Ca-
b~c
fecunda pars concluíionis fic probatur.
ietano i.p.q 80.att 1.quia ex principiis fua: narn1x ha-
~ia
Deus portíl: pcrqualicatcm , vcl modum ita
u
bcr potencia appetimta, quod fequatur naruram cog-
pra:dercrminarc vobnrarem phyfice,n non poilit on
nofccnten non fecundum formam namr.Icm, qua: c!l
opcrari voluntas id, ad que<I prxdcrerminatur , id eíl:
ens, fed fecundum formas inrentionalcs,& incclligibi-
pofira illa pr:rdcrcrminarione diuinitus,non poilit reli–
lcs,quib11s fubieél:um
fir
cognofcens illis enim apprc-
íl:cre rali prredcterminationi quomimts operetur, id ad
hendit non folum bona fibi naruralia , feJ eriam qua:
quod pra:dcterminatur,in quo hulla potcíl: dari contro-
cxrrinfeca [unr,necnaturaliter debita;per hoc enim cf-
ucrí:a,nam licér d,tbirari poilir vr de faao dubiearur,
fentialitcr diíl:inguimr ab apperitu nacurali,quod
11
am-
an Deus namralircr pra:detcrminer voluntatem, & ta•
talis pcr
fe
,& ex fua effemia confcquarur ad formam
lis p¡a:dercrmmatio ncceilirct illam;nihilominus
no~
naturalem,qua: in apperentc naruraliccr cxielir,illa ve-
pordl vllo modo dubitari vtrum poffir Deusper poté·
ro formam 2pprchenfam, qua: in a¡>pctcnre cxiílit in-
riam fuam abíolutam , ira ih1prin1ere aliquam enrira,
tclligibiliter,&
h~c
eel con!lansPhilofophoní doéhina
tcm iiue rcalcm iiuc tpodalcn¡ in voluntare,qua pofira
ex D.Tho. loco ciraro,& clarius prima parte qu:cíl:.78.
ncceílario operemr talis volumas. Irem Dcus fine du-
:mic. 1. ad
~.
&
1.
1.
qua:íl:. 8. arr.
1
.&
pailinum
ali~
bio p<Xell ita concurrcre cum voluntare tali concurfu,
bi, quare ratio
a
priori illius axiomatis fumcnd1 eíl:
fecum ad talem operationem rapicndo volunratcm , vt
ex' eo.
necdfario opcrcrur illa fine aliqua rergiueríacione,
&,
1
s
~ia
voluntas ex fua namra cel appetitus naturre
liberratc,rum fic fupponamus,quod Deus imprimar ta–
cognofccntis,vrcognofcens ell;hoc fuppoiiro Ge effor-
!cm entitatem nccdritamcm volumarcm ad amorem
mo meum argumcnrum,quia caufa linalis non potcfl:
circa aliquod obicél:um non exiíl:cntti cognitione in
cxcrccre füam caufalirarem nifi moucndo volunratem,
codcm intelleél:u hominis, lic prrede.tcrminati de tali
camque allicicndo,vt in ipfum amore fcratur, allicerc
obieél:o,in eo cnimcafti cen11m eíl:,quod inllucrer vo-
illam ncquit,nifi cognims: ergo ncc
~nalizare
porcel
lumas.quia infinita porenria Dei raperet illam fine eo,
niíi cognitus, Maior cum confequentta cíl: notiilima,
quod poflcr r:fielerc tal is potemia in tali inRuxu Dei,
minor indc probatur,quoniam linis non alio modn po-
arqui in
~o
cafu rapererur volunras ad amorem circa a–
teel alliccrc voluntarcm,vt in ipfum feramr,nili quatc-
liquod obieél:um incognirnm homini fic operanti per
nus poteíl: terminare aél:um,qué ad
fe
allicir,illum au-
volunearcm:ergo iam voluncas amarcr obicél:um inco·
tcm terminare non poteíl,nifi vt cognims, quia vr di-
gnitum diuinirus.
ximus, voluntas ex fua narnra non poreíl: ferri nifi in
Pra:cipuc,quia carct1ria cognitionis
n.o•~ pot~!l
elfe
11
bonum cognimm,ficur non porcel (equi, nili naruram
impedimenrum, ncc poteel refiílcrc Dei 1nlin1rre po-
cognofcentemicrgo non poce!l voluntarem alliccrc ni(i
tenri:c,quominus aut imprimar talem entiratcm i11vo-
'Vt cognims,qua: fulr mioor probanda, quam exprcffis
!untare ncccilitantem illam ad amorem , aur quomi-·
verbis docuit Auguíl:inus lib.; .de libero arbitrio cap.
nus ipfa omnipotencia fe appliccr efficacítec volunta-
15. tomo
1.
ira lccibens , Sed quia volunrarcm non
ti,mcdia qua applicatione rapiat porcntcc illam con-
R
r r
4
currcndo