423
Phyíica
Difp.X~
fuam creationcm , [cu produél:ionem per fcipíam eíl:
fobieél:a effentialiter fuo creatori abíque eo , quod ab
illa intelligacur dimanare aliqua encitas , vcl a\iquis
modus rcalis , quo habeat illam Cubieél:ionem , vcl in
recipiendo , vel in agenda: ergo potencia ha:cobe–
diencialis non eíl: propietas, vcl modus, ex natura reí
difünél:us ab entitate crearnra:; alioqui non po!fct
11-
li ,
vcl fine aliqua nona aél:ionc propria, & ab extrin–
fcco proueniente , ni falccm fine aliqua intriníeca di–
manatione conuenire. Minar declaratur, & probatur:
Nam fi pra:cisc conlidcres crcaturam fccundum illud
c:!fe, quod habet ex vi crc:ationis Cua: , omnino etfcn–
tialiter includit illam fubic:él:ionem ad Cteatorcm,ita–
vt etiamfi menteconcipiamus illam emitatc:m nudam
&
carencc:m oninimodo íuperaddito , nc:cc:!fario,
&
clfentialiter includit banc plenan1 fubieélioncm ad
Deum;quia crc:atura quarenus crearura eíl:,
&
quatc:–
nus depender
a
Deo ,
&
panicipat c!fe ab ip[o , di
fob dominio Dei : Íed creatura non habet potcn–
ti;un ad dependendum
a
Deo , aut ad pmicipan–
dum elfe
a
Deo difünél:am
·a
pme rei ab ipía , fed
pcr íeipíam efi dependens, & ens participat11m : er–
go per Ícipíarn fine aliqua difünél:ione ab ipía potell:
fobiici Deo, & deber íubiici illi, & obedirc ipli; talis
enim obediencia , & fubieéHo ccfpell:u Dei imbibitur
in ratione intrinfeca creatura: licue
e
conerario in in–
trinfcca ratione Creatoris , ve fic includirnr , quod
habeat plcnum , & perfettum dominiumíua: crea–
cura:.
t
Ratio autcm
a
priori eíl:; nam huiuímodi potcn-
tia obediemialis,tam aétiua, quam paffiua , quam in
emitate creara e!fe dicimus, inquit Suarcz non el!: res
aliqua per [e primoordinata ad agendum,vd recipien–
dum id , ad quod efre dic1tur porentid obedientialis,
vnde noneíl:concipienda tanqnam
hab~ns
proprium
& tcan[cendemalem ordinem ad ralern aél:um,aut ali·
quam fpcciem encis ab illo accipiens,íed folum
ti!:
in–
telligenda ralis emitas, vt conll:ituta abíolute in fua
fpccie, vcl natura, qua:cunque illa
Ílt;
& pee feip–
fam , quafi concomitamer ex1{kns vis agendi, vel rc–
eipiendi ex imperio crcatoris , quidquid non rcpug–
naudrit, & ideo talis potencia nihil poteíl: adderc 1lli
emitati , cui connenire intclligitur ; hoc cnim non
tamurn in hac potemia obediemiali ; fed etiam in na–
turali potencia,& virtute agendi inuenitur:nam quod–
cumque non connenit pee
fe
primo cntirati ex prima–
ria intenrióne eiusJed folum quafi conco!'llitantcr,nó
addir nouam aliquam Ípecificationcm aut realirarem,
vc:I modurn.
J.
7
Exernplis declarad poteíl: ; nam materia prima
qua: perfe primo eíl: potencia ad recipicndam forrnam
fubfiantialcm,quamuis concomitanrer ,
fü
ctiarn po–
tencia ad rccipicndam quantitatem, lnde ramen nec
fpeciem aliquam, nec modum aliquem realem fomit
Item forma íubíl:antialis per fe primo iníl:itaitur ad
dandnm eefe compofito, & aél:uandam materiam, &
inde babet fuarn fpeciem, & elfenciam ,
quo~
fi hinc
concomiumer habet vim aliquarn immediate agendi
pee Íeipfam, vt v.g.aliquam intrinfecam propriaa–
tem per refultantiam naturalem , vt dicitur frigiditaS'
manare
a
forma íubíl:antiali aqua:' quando fe reducir
ad priíl:inam frigidiratem ; vel ccrte tanquam princi–
pium principalc per fe inAuens in fuo ordinc in aliquá
aél:ionem , quomodo muid cen[ent,animam per fuam
ÍUbftamiarn inAuere in aél:us vita:; vcl fi fortalfe ali–
qua_ forma íubfhmialis eíl: per [cipfam a&iua íui fi •
m'.hs ; in his omnibus cxemplis vi¡ aél:iua,nequc pro–
pmm
fp~ci.ficationem
habet
a
tali aétu,neque aliquid
realc add1t
1pÍ1
forma: íubll:antiali.
Ad
eundem modnm explicare Coleo, quomodo in
De Potentia obeciieJJtiali.
Deo
Ílt
potcnlia dfeétiua ad exrra abfque tra11ícen·
demali ordme' vcl Ípccificationc propria
a
tali aél:u,
vel obieél:o¡quia fcilicer illa potenna non cfi quali pee
fe primo rdata ad agendum , íed efi ipfamet cn–
tiras Dei , qua: hoc 1pfo , quod
dl
quafi concomi–
tanter , haber rotam iUam v1m agcndi cum fumma
identirate.
Eodemque modo Philofophandnm ccnfeo in acci-
2
8
dcntibus; nam quamitas verbigracia, per fe primo ell:
ordinata ad excendcndum fonnahccr fubll:amiam, cri–
bnendo
illi mokm corpoream "
&
hinc habet
fuam Ípeciem
1
concomicamcr vero habec vr
lit
ratio
recipicndi qualitatcs corpoicas hoc aurero habet per
fipfamfine vlla noua fpccificaciouc , aut addmone
alicuius rei , vel rnodi realis,& calor v.g. pee fe primo
ordinatur, vr ita di[pona1,
&
formaliter afliciat [uum
íubieél:um, & indc habet propriam , & fpecificam
racionem fua: encitatis, ex vi cuius dl: eriam aél:iuus
fni fimilis , quod vt opinor , non addit ei ahquam rea–
lero fpccicm,neque moduru ex narura rei dill:inélum;
quod frcus comingir
i,n
his potentiis, qua: per
fe
pri-
mo ordmanmr ad aliquid agendmn circa cxcrin1eca
obieél:a; nam indc habctfuam primariam fpecifica–
tioncm,& rationcm.
Tune lic: potenria obcdientialis, liuc aétiua, fiue
:9
pa!
fiua.no~cfi fpecialis emitas ad hunc finem per fe
pr~mo
111ll:imra , fcd el!: ipfa entitas reí quaíi conco–
m1tantec habens totam illam viro agendi,
&
recipien–
di,
vel vt melius loqnar fubiicicndi fe Deo, vt in illa,
cum illa,
&
ex illa faciat Deus quidquid non implicac
comradiélionem ,
&
fic el!: velmi qu:rdam formalitas
necdfario concomicans quamcunqnc cncitarem crca–
tam, hoc ipfo, quod in (ua natura , velad fuum pc–
culiarem fincm inRitnitur,& fic non fumit aliam pro–
priam fpeciem ex aél:u,quem,connotat.fen ex habim–
dine ad 1llum : crgQ nullo modo poteíl: elfe aliquid ex–
natura rei difiinll:um ab ipfa enritate rei namralis;vn-
dc potentia obeJicntialis fine dubio eíl: idem,quod tn•
titas naturalis,cui conucnit.
Maior prima,& prrecipua fyllogifmi principalis fic
demonfiratur:
~ia
id , qnod efi íupcrnarnrale, eíl:
fupra principia intrinfeca cius,cui conuenit ; fed idem
non potell: clfe fupra principia intrinfeca fui ipfius:cr- '
go quod efi íupematuralc,non poteíl: identificari cum
re naturali, &
1:
contra , quod idenrifica<ur cum re
namrali , cui conuenic, non potcíl: dfc fupcrnat!Jrale.
Minor ha:c eíl: manifeíl:aex tcrminis ; quia nihil poteíl:
elfe
íupra fcipíum,quaproptcr fi aliquid fupra aliquod
eíl:, non el!: idcm cum illo,fed diíl:inélum ab illo;im–
pollibile cnim cíl:,vt animal rationale
fü
fupra omoia
principia intrinícca materia: , &
lit
fup~rnaturalis
illi,
quia eíl: idem cum materia prima. Econtra vero omne
quod fine concroucrfia eíl: fupernaturale alicui, dill:in–
guitur a\) illo, &.non el!: idem cum ipfo , vt vidcrc
el!: in gracia fanél:ificamc rcípeélu anima: , in vnionc
hypoíl:atica refpell:u humaniratis Chriíl:i, in lumine
gloria: refpcélu inrelleél:us creati , in Charitatc refpc–
étu valuntatis
humana:,&c.~re
omnes enti<ates fine
vlla dubitationcdillinguuntur
a
rcbusnaturalibm,qu~
bus conucniunr , cuiusratio nulla alía poteíl: clfc, niíi
quia funt entitates fupcrnaturales,& fubieél:a ÍUnt cu–
tia naturalia. fc;d ea ' qu:i: difüng111111tur
a
parte rei,
'non funt idcrn lub ea ratione,qua diíl:ingunntur: ergo
res fnpematuralis non efi idem curn naturali : er–
go
e
contra. id quod'identificamr
a
parte rei curo
entitate naturali , non potcíl: elfc fopcroaturalc
il!i.
Dcclaratur
amplillS.~ia
formalitatcs íupernatura- 3
0
les , íiuc lint creara: , !iue incrcat¡¡:,fiue fubíl:antialcs,
fiuc accidcntalcs,fiucmodales.úuc reales, omnes con–
ucniu\lt