Phyfica Difp. X.
Ve
P
otentia obedientiali.
'it
authore íupernaturali,
&
lic dcbere
e!fc
fupernatu–
ralem.~ia
veLc non tribuicur,nili ab authore nacura–
li ,
& concurfu oacurali ; nam per cundcm concuríum
ttibuitur,& producitur potencia obcdicntialis,quo pro–
duc1tur entitas, cuius dl, íiquidem talis encitas,
&
po–
tencia Íllnt ídem,& non difiingulitur;fed emitas crca–
ta
producitur ab authore natur:i: concurlu naturali; er–
go lim1hccr,& potencia obedicntiahs,qu:c idem dl: cú
tah vmme concurCu
natur~h
producemur,
&
licct illa
potencia obcdicntialis lit ad opera Cupcrnacuralia, quia
oó eíl:completa ad talia opcra,neque illa opemur pro–
pria vircutc,íed media elcuatiooe
a
Deo, ideo non de–
ber e!fe
íupm~turalis,Ílcut
calor, qui producir igncm
non eft in ordine fubfiantia: ,
&
vircus Cemimlis, qua:
producir hominem, non efi in ordine intellcfüuo , in
quo
en
horno' quia non producit illum propria vinu- .
te,(ed eleuationc cauta: principalis,ac proinde non Cc–
cundum mcnforam propriam , íed porius Cecundum
mcnfuram caufa: principalis, qua: in eodem ordinc cíl:
cum dfeél:u : Sic limiliccr in noílro cafo,cum potentia
obcdicntialis fonnaliter identificatur cum entirarc na–
turali,& lit inchoata tantum,vt dixi, ac proinde lit in·
fimmentalis non producitur concmíu fopernamrali,
íed potius naturali ; licut producitur emitas nacuralis,
cum qua efi ídem; exemplo euidemiflimo demonílra–
tur:Vmus Ceminalis non producitur concurfu íubílan–
tiali, Ced potlus accidentali , eciamli calis Yirms Ílt:ad
producendam fob!hntiam, ex co quod lit porcntia in–
ferioris ordinis, ex eo quod in!humencalis lit, & ídem
cfi de calare,& reliquis inílrumenris;Íed potentia obe–
dlentialis eíl:etiam infirumentalis refpcél:u gratia:,&c.
ergo dcbet e!fe infcrioris ordinis: ergo concuríu infe–
fcrio is ordinis debet produci, íed cOJicuríus natural
is
cíl: inferioris ordinis:ergo producicur concurfu naturali,
&
non fupcrnaturali.
Deinde, fupponamus per impoffibilc , talcm mo–
dum e!fe
{u
pcradditum rei, cuius eíl: ; nego tamcn c[–
fc fupcrnaturalcm , quia cum habcat res crcata ne–
ce!fariam conacxioncm cum illo, debctur illi dcbi–
to connaturalitatis , ac proinde naturalitu debet
ei
ttibui concurfu naturali ; licue tribuuntur intelleél:us,
&
voluaras anima:,& fubíiíl:cnria natura:, quia anima
habet necc!fariam connexi&nem cum illis potcntiis,
&
natura cum modo íuppolitalitatis.Exquo cuidcnter Íe–
quimr nullam porcntiam obcdientialem
elfo
ÍUpern¡i–
turalcrn ; quia quod tale e!l:, non cfi debiturn natura?,
fcd omnino graruitum reípel\:u illius.
Ad confirmationcm ex vcrbis Augu!l:inL, reípon–
dco Sanél:um Doél:orem a!fererc potentiam obedien–
tialcm non dcfcruire ad hoc , vt in!l:rumenta
il–
lam habcntia operentur medio concurfu, & aél:ionc
narurali • íed potius aél:ione Cupcrnaturali exhibita
a
Deo authore íupematurali ; ve patee ex illis verbis;
vt res illud habercnt in motu naturali ,
in
quo Íc ha–
bet potencia obediencialis , vt iníl:rumcntum. Ex quo
non dcbet colhgi,
elfe
fupernaturalem; licut non col–
ligitur , virrmcm ícminalcm eílc Cubfianciam ex eo
quod non poflir opcrari hOminem
¡
niÍI aél:ione íub–
flamiali ; nam cum vlrms íem1nalis non operetur
tali aél:ionc,
&
ralem effeétum íubnantialcm Íecun–
dum meníuram propria: virmtis , (ed pocius fe–
cundum me<'Íuram cauía: principalis indc
~uenit
,
quod n
1
lit
fub
ílantia, (ed acc1dens : ergo limi–
litcr ,x eo quod
potent.ia obedientialis in Ccntcn–
tia Diui Augu!lini ope1crut
etfeél:um Cupcrna–
turalcm , media aélione iupernamrali
, non .de–
bct
~olligi
cíl"e
Ci.í'em~roral~m
, cum non opae–
tur in ,•irrutc propria, ícd in virtute caufo: princi–
palis.
Ad fccundum reípondctur ad íurnmum proba-
re , hanc potcntiam non c!fe limplicirer naturalcm
quoad rationem, ícu munus potenti:i: , quod conce–
dímus , quamqnam quod in eo dicicur per!hanc po–
eenriam dcuari rem, Ccu inchoari in illa fupernatura–
lem ordinem , Cano mod6l intell?gendum
lit;
nam
{¡
inrclhgarurdc aél:uali, Ccu formah cleuacione, vt op–
time aduertit P. Suarez, etiam inchoaca, falíum efl,
alioqui non polict crcatura produci in puris natu–
ralibus , abfquc eo quod cllec aél:u elcuara aliqua
ex parte ad Cupernamralcm ordincm , quod fal–
íum eíl:.
Si vero incelligatur de elcuatione in pccentia ,
&
de inchoationc quoad fundamenrum ex parte natura:
ntcelfarium ad all:ualem cleuadonem, fic verum dl:,
quod afrumitur; tamcn ex eo nihil coima nos infcr–
n poteíl: , quia ipía naturalis encitas reí Cccundum
propriam rarioncm íuam eíl: fundamcntum huius elc–
uationis abfque aliqno addito íupematurali , ve in ho–
mme pcr hoc ipíum , quod eíl: ad imaginem Dei , eíl:
fundamcntum, vt ad fupernamralem ordinem eleuari
poíler. Vnde quando d1cirnr, talem potentiam
elfc
proportionatam ad all:um Íupernamralem , bifari m
poceíl: hoc inrelligi, vno modo
po~tiuc ,
quia
efl:
e:c
nacura fua primano iníl:imta ,
&.
ordinata ad talcm
aél:um, alio modo non rcpugnanter , quia íciliccr non
reeugnat eleuari aJ talem all:um recipiendm:a ; vcl
cflicicndum, vcl ahtcr potcll hoc intclligl duplici–
rer videlicct : vcl propomonc namrali , aut connatura–
li,
qu:z: fundatur m narurah fobordinationc, ve\ tran–
fcendenrali relacione vnius ad aliud , ve\ proporcione
obedientiali, qu:E fondator in íubordinat1onc cream–
rx ad Cuum Creatorcm, Íuppolira non repugnancia ex
pme effeél:us, ícu obicél:1; hrec ergo potencia, de qua
agimus, efi propomonata rancum poneriori modo,
&
ideo n cclfenon en , ve lit eiuídem ordinis cum aéh1
Cuo,
&
in hoc maximc d1ffert vis aéfiua obcdier.rialis
potentiarum animx
a
vi all:ma • qu:i: eíl: in habitibus
per
(e
infuíis, nam hrec en propottionara priori modo
ranquam connamralis,
&
ciufdem <Jrd1nis, ac proincle
debitus en
illi
concurfus ad ralcm all:um illa vero
fo_
lum eíl: obcdicntialis; vmle ncque natura íua ordinata
eíl: ad talem aélum , neque
ci
dcbitus ctl: talis con–
curfus.
Ex quo manifcfie colligicur, hanc potcmiam obc–
dicntialcm tam all:iuam , quam paffiuall} aliquomodo
po~c
dici nacuralcm,
ve~,
appellando naturale quid–
qmd Cupcrnaturale propnc non eíl: ; ve\ quia quid–
quid en entitatis in illa potencia nan;rale cíl: , vel
cum natura congcnitum ; an vero limplicirer ha>c
potcntla aél:iua lic appcllancla naturalis , quamuis
de nomine,
&
de modo loquendi qua::füo vjdeamr,
&
multi abfolutc vocent illam ÍUpcmaeurakm, nihilo–
minus nos, nequc naturalem, neque íupcmaturalem
limplicitcr , ícd obcdicnrialcm vocarnus , vr patee ex
fupradill:is.
ln forma camcn refpondeo ad hoc Íccundum argu–
mcn~um
concedendo maiorem ,
&
ñegando minorem
quoad primam pa1tem, vt patee xdiétis,vltimam au–
tcm partem concedimus, quia illa potius ell: pro nobis
quam contra nos; nam idto illa potcntia non elcuat
complete, Ccd initialitcr, ve eicplicui nuper , quia non
eíl: fupcrnaturalis formalitcr , qure
(i
talis effcc , clc–
uarct complete , vt Cupra d mon!lram ; ad probatio–
ncm minoris difünguo , li poeentia foecir primo,
&
per íc ordinata ad illum aél:um, concedo;
íi
non foe-
rit primo ,
&
pee Íc ocdinaca , nego : icaque potentia
-
illa , qu:i: pcr Íe ordinarur ad aél:um íupemaruralcm,
ab eoque-(pecificatu · , cl1: potencia íupernamralis, vr
cbaritas,potentia vero.qua: per leordinamrad aél:um
libi dcbitum naturakrn, erie natura\is, vt
inrcll~él:us.
ltaquc