Liber
1
l.
417
pro varia objeél:i
ciar~
,
&
per axes_Opr1cos vili
di!hntia; ergo ex eo motu,
&
liru d1verfo, poceíl:
aJiqua haberi cognirio íalcem zfümariva di!tanciz
objeéb.
Secundo fer1cicur aliqua difficulras in dimoven–
do aculo ex liru íuo nacurali quo axes Cune
feri:
ppralleli , ideoque femic quali licum quem Faabcr
in
ordine ad oculum ; fed hoc ipfo cognofcicur
inclinacio illa quz
fir,
verbi gratia, in pL1nll:o A.
Tercio quando oculus A , videc p11nél:11m C
¡
vider irem auc punlh1m B , am aliquid illi vici–
num,ncmpe extremitarem nali, vel aliquid hujuf–
modi, licl:tradius AC, non videacur, formarur in
oculo im2go objeél:i
e'
&
imago objeél:i valdc
vicini ipli oculo B,
&
fencit oculus
fe
affici in
lo~
cis valde vicinis, ergo videc oculus A,longirudiné
linez BC: videc irem oculus B,longicudincm axis
AC; ergo ex his devenir , am fenfus communis,
aur ipfc oculus in cognicionem diíl:2nriz objeél:i
e .
ab ucroque oculo, quam unus .oculus non po–
teíl: (ufficiencer determinare. Supponamblr enim
elfe duo objelh in C
&
D , quz fpeél:enmr al:i
oculo ll; oculus B non poreíl: cognoÍcere longi–
tudinem linearum AC, AD, quia illz fnb "'quali
angulo apparent; ideo non poreíl: oculus B
dií~
temere in quo punll:o linez B D videamr ob–
jcél:um, fed adveniens oculus A , id dererminac¡
quia li movearur objell:um fccunclum lineam CD,
advertir imaginem in divedis pamlfüs exprimí;
aut mocum aliquem
e!fe
nece(farium in aculo uc'
objeél:um fequacur : ergo poreric cognofci locus
objell:i.
1liJ,1J1Híll~ÍllllllJ11!1J!i¡¡¡jtQ!¡jj/llÍillJ~'tltlllli1J1!1iil!1:!1!1.!1!íll
PROPOSITIO
11.
0_1J
major
eft
objeEli dijláneia ab ocuio,
to
meliiu
vi duplicu vifionu
,
i11dicí11m farimiu
de
illiu1
dijlantia.
Tune meliüs,
&
cerciüs vi duplicis viíiot1is
judicium ferimus de objed:i diíl:antia, quando
zqualis murado in objeélo, majorem in oculo
niurationem producir ; fed quando objeél:um en
vicinius oculo , quzcumque mucario aécidec in
objell:o, fecundum dinamiam, majorem in ocnlo
murarionem producec , quam li objell:um ful(fer
'."ªgis remotum,
_&
eandem
~mationem
pa(f
1101
ccrer fecundum d1íl:anc1am. Smr enim duo ocull
E
A
A
B
A
&
B, lirque objcél:um, quod movearur primo
ex
e
in D;deindevero movearur ex D in E,ira Ut
fine zquales linez CD, DE,& femper axes oculo–
r~m
feqnantur objeé\:um illud, dico majorem lierí
murarionem in oculis A
&
B. dum movcncur axes
oprici ex C in D, quam dum movenrur ex D in
E,
feu quod ídem cll ang11lus EBD, minar cíl: an-
'[om.
111.
gulo DBC; ha:c enim mt1ca1io
lir
in oculis quoá
;::~n~~~
anguli qui
fit1nt
•b axibus Opticis cum
Q.nandoquidem íuppanitur objell:um
receder~
ab ocults dnm
mov~tt'.r
a pnnél:o
e ,
in D ;
&
i
punll:o D
111
E, cric \111ea BC minor quam BD,
&
BD, m111or quam BE; alioqnin non reeeffi(fcc
Qb¡ell:um. Ex_punl\:o B,
lit
centro, incervallo BB,
dcfcnbaruc _c1rCl!)us F
J?
G, producmurque ll!lea
IlC, qu:i: mtnor fuppomrur, quam BD, uíquc duni
fecer circulum in F.
, Demoníl:rario. Angulus FDD, ira en ad angu–
lum DBG , licor feél:or FBD ad fcll:orem DBG
( per 18.6.Eucl, )
fcd criangulum CllD, p1inus
fe–
tl:ore Fl3D,
(per
8.5.E11c/.)
minorem habec rario–
rcm, ad ÍCél:orem DBG, quam follar FBD,
&
ad:
huc mulro minorem ad triangulum DBE, quod
!najus eíl: feél:ore DllG;ergo angulus
C~D,
majo–
rem haber ratiol}em
ad
angulnrn
P.
BE , quam
1riangulun~
CBr;> ad
mangulun~
OBE,led
(per
js.
/
•Et.el.)
mangula CBD, DE!l, fub :i:qua\;bqs ba–
lib'.1s DE, DC,font zqualia. Ergo
anguln~
CB_q 1
hia¡or~m
babet ratiomm ad angulum
DDG
1
qua~1
ur lit tllt zqualis; ergo
jllo
major en; ergo duirl
movebitur objeél:um ex C, in
D,
ma1orem mura.:.
l:ionem fenciec oculus, qu?t1n dum niov.cwr)
rX
d
in E ; ergo cercius judicium ferimus de
dill:anri~
objeél:i,ví duplicis vilionis,quando vicinius eíl:, ac
quando etc remorius,quod erar demonll:randum.
COROLLARIUM
I.
Poreíl: objell:mn ica ah oculo removeri,ut am-'
plius vi duplicis vilionis judicium fcrri non
pof~
lir de illius diíl:anria. onendinrns e111111 angnlum
decrefrere, quod
li
ulceril1s proccdcrer adh•1c de–
crefcerec angulus; ergo porerit ira decrefcere,
110
eriamli adhuc removeretur, nulla lierer fenÍlbili4'
murario in oculo; fed quories res ita
fe
habenr1
nullum Judicium ferri poreíl: de diíl:amia ; .ergo
dum objcll:um nimiurn dinar, vi dupl1cis vilionit
judicium fecri non poteíl: e diíl:amia,
C O R O L LAR
1
U M
11.
~ib
angulus qui
fir
it\ objtélo,a duobus axibuÍ
en acurior eo minus cerrum j11dici11m ferri paren.
Nam oíl:endemus in punél:o E,angulum AEB,e(fe
acmiorem quam angulum ADB,
&
ADB, quam
ACB,(per
11.1,E1<c.)
Irem qub mincir
~íl:
angulus
comprehenÍLls
a
duobus axibus,v.gr.AEB,eo axes
AE,!JE mogis funt parallcli,q11ia anguli EAB.EDA
magis accedunt ad duos reélos. Nam lmgulus
A
EB, en id qoo pr:i:diéli anguli diffcrunt
a
duo–
bus reél:1s cum crianguli tres anguli llnc duobus
reél:is zquales
(
pcr
¡ »
i.
Euc/..)Ve\ alío modo idem
demonll:ro.Quomagis re–
movecur objeélum éo axes optici magis accedunr
ad parailelifmum; ponamus ergo axes
~E,DE,dfe
pliylicl: parallelos, in iali caíu eriamli in infinirnrif
removererur ulrerius objeétum , non camen
ax~
elfenr paralleli; ergo nmc judicium nullum frm
pocdl de dillancia objel\:i.
. .
~i:uec
aliquis quznam
lit
hzc di!la1111a
11
~
qua judicium de d1íl:anria nullum frrri pore!l,
Vl
dnplicis vilionis.
.
. .
Refpondeo primo in genere
quoric~
dr!lan
mrucriufque oculi non haber fenfibilem.
aliq~anr ~
·tionem ad dinanriam objell:i,v.g.Íl di!lanna ob1e–
él:i
lit
crigecupla diílantiz oculornm mrer
fe;
~~-.
gulus qui fier in objeél:o
a
dL~ObllS
ax1bus Opt!CIS
erir circirer unius
gradu~ ,
1ta ur quanrnmltbet
G G
g
movcatat
/