Liber
t\uet
11
avis occurrent 11odi, tot milliaria i.nrra ho-
ram decurrecnavis.
~
. .
.
Dico ergo ur Cuccedat
operano,1,nre~no~1~
con–
tinere o8:o paffüs
Bono!'iení~s
&
¡-St
~nu~
1000
affus dividas pcr 110,uivemes 8
T ·
St emm na–
~is
intra femimimmnn perficit S paffus cum trien–
te,intra horam perficiet milliare.
~!!ll!l:!iftfl:!l:!i!:t!llll!!!l1í1!1.lW1!!ltl!l:!11.!"1l!l:!i!!lfl1!1!1ltl!ISI0011l1.i
P R O ,P O S l T l O V.
Problema.
M odiu facilú
1t~ima11di
itinerü.
Uc
aliquid addªm de meo Anglica:
me!hod~,
eamque facillimam reddam. Pro c_lepfi?era fem1-
minuci fíat pcndulum,cujus una v1brat.10 fin:plex
unum minmum íecundum ada:quec, encque 1llms
lonairndo ctium pedum,& oélo linearum l'arilien–
fini~,nempe
punélo fufpenlionis ad centrum glan–
dis plumbea:. Dividatur corda in paffus geome–
cricos fccundum pedem Bononienfcm.
Projice lignum in mare, & degknnera
10
exa–
pedas m inucilcs, propter alritudinem navigii,
&
cmn primum ad divifiones perveneris , pendulum
incita, & numera
36
vibraciones íimplices, ncm–
pe itus efr una vibcatio, & reditus altera,
&
ubi
perfeéla: erunt
36
vibraciones, íifre funem,& nu–
mera paffus geometricos, huic autem
nun~
c.ro•d–
des duo zero,ut
ú
inveniffes
57
paffus,add1t1s duo–
' bus zero , haberes
5700.
Si cffec pra:rcr paffinn
aliqua ejus pars ,effet addend2. Nempe
ha~eau'.r
feparacim paffus divifus in
1
oo partes, & v1dcbis
quid addendnm
!ir.
Uc
li
haberes paffus
57..¡.
fie–
renc
57
í º
paffus intra hocam.
Demonfrracio facilis eft. Si cnim jmra partem
eenrefimam hora: navigium perficit
57
pa1Ti.1s, in·
tra horam centuplum perficiec. Mulciplicatnr au–
~em
numerus pee
1
oo ,
fi
illi addanrnr duo zcro.
ll!ill!lll!ll1!i1!1!.00l!!l1l"l:l!lf.l®f/.lltlli1l1l!l"ll!11F!l"lllltl·fiil1l1lUf/.ll
PROPOSITlO VI.
Problema.
.Antiquom rll methodU4
metiendi
iti11criJ.
Antiqui uc refert Vitruvius ad navium latera,
rocas adhibebanc palmulis infhuél:as,qua: cmn in
aquam incurrerenc, voluebancur
&
milljaria con–
fcél:a indicabant.
Maximi íane momenci foret ,
li
tale quid ad
praxim revocari poffet, fed multa obeffe videmur,
priinum quod naves nofua: non :rquabiliter fe–
rantur , fed modo in hanc,modo in illam partero
inclineñtur , arque adeo hunc mocum rotarnm
inutilero redderenr.
1
Secundum
&
pra:cipuum e!Í:, q11od hujuímodi
tora: cucíum navis recardarent. Nam quod ad
pcimum pertinec ; poffent conlhui duá: navicul:e
aliquibus tantmn pcdibus ab invicem fejunél:a:,
qua: rocam alatam hinc inde fuftentarenc , cu jus
axis denticulis infrrucíl:us alias rocas moverec,ita
m ex indice notus eft'ct numerus circmnvolu–
~i?num.
Quare fumptis nonnullis experimentis in
mnere nobis noto , fcire -poffemus quot circum–
voluriorles intra unum diem navis perficeret.Quia:
tamen ha:c oaviculre velocitaci ofticcrent, nullus
cfr qui non malic pocius carere exafta itineris
m~nfura
, quam retardar!,
VI.
1Jtl,Q!l¡¡;¡¡:IJ!lllilllOlll:l!l"ll1:í"llll/.IQ:!lllililllil!ll!lWlelltlOO!lll!1Sl~
P R O P
Q
S l TI O V IX.
Problema.
Se.1:11<1
mod1.i
.tj/imandi
itincrú.
Cunl' velocitas qua fermr navigium ,venturt\
u.tlcaufam unicam agnofcat'' Íatis ceno de illa ju–
dicabimus,
li
de venti inren!ionc, & viribus ali–
quid ceni confrituecimus. Methodus Anglorú er–
rori efr obnoxia, quia venturo fupponit a:quabilé.
Quia camcn ventus ía:pe fen!im auc remittit , aut
incendicur, ha:c praxis in aliquo femper deficiet;
linde vellcm addcre machinam , ad vencum volu–
bilem, cujus circulationcs fcire polfemus. Primll
poffecfieri rota alaca , qualem in molecrinis vela–
ribus adhibcmns : id camen incommodi haber,
quod non 11ifi direélc vento oppolita vol'iatur¡
poffet quidem detineti in eo !im
a
pinnacidio
allquo.
Arridermagis rora horizoncalis , cujus diatne.o
ter e!fc:cunius auc alterius pedís. Ex ferri albi la
0
minis componi poffcc. Hlius arcificium in eo pdd
fitum efr, quod convexo ,concavis alis confl:ecir\
eandem parrem obverfis : ex quo
fit ,
m vencus
majares h•l>eat vires ex ea parce,qua in concavi-
taccs incurrir.
.
Aliqni machinam íimplicillima hk roca irt–
fl:ruunt. Duo íunc axes quibus alcernacim imponi
pórefl: ha:c machina. Circa unum axem filutti
valde longum circumvolvicur , mm
alce~i imp_o~
nirnr roca , tlt devolvarnr filum: lic en1tn Íc1re
poteris quot circulaciones perficiet donec cíe·
cumvolurum lit filum , & tune mucari debd
rora & alceri imponi. Supponamtis filum conti•
nerc circumvolutiones 4 oob , démitto' in mare
navicufom illam Anglicam ,
&
numet?
pa~us
geometcicos in fone notaros , qui decurranrur
m~
cerea dum roca ioó,circulationes perficiet,
~rtl
diccrcm in lingulas vices quihus ab uno in almttl
axem alcernanda dfec rota. Si
too
dant
60
verbl
gracia paífos,quot paffus dabunt
4
000, invenirem
d110 milliacia 400 paffus. Ha:c obfervatio icerandá
effecquorics, vcntus mu.taremr , atlt
expanderelI~
tur de havo aliqua cacbafa. Id quo in hacpr•x•
timeo, effec, ne filum , um1m
ín
lo_cun:
~o~cer~r:
rctur, & fic augeret
diamerrnm:x1s.S 1e~';
Jrcá
fer ira beni: aptari , ur
requalt~er fiíe~iJ:s
vice§
axem c1rcumvolvcremr,exaétus m mg
circulationum numerus haberecur. . .
1
éit-
Aliam machinam
~ommodiore:
1
;rºJ¡~ '~; aic~
ius expenía: funt
mod1c:l!,q1_1atu~;,icur
;otaq ualem
b11s confiarquorum primo imp
.
1
•
~
.•
r
d
¡¡ .
fi
us "uic patva
croch1~a
mtenmr;
wpra e cnp un
.n
t Ujús