De Machinis Hydraulicis
cúmque tandem lineam cadant , ira
li
ex!punél:o
A
cadant duo gcavia unum per pi.anuro mclma-
tum
AC,
aliud vero per planum inclinatum AD,
ubi pervenerint ad eaodem horizoncalem
BC •
:?:qualem omnino impetum habebunt. Se_clulis
tamen accidentíbus aliquibus ; quare v1demr
perinde effe, live ucamur canale
AC,
live cana–
lc
A
D. Nihilominus cenum efl: aqure fluxum
1
aliquantiíper recardari ab inrequaliratibus
&
fea.
bririe alvei , quod fucile probare poffumus
l
nam
(i
navigii curfos ira reracdamr ab .ejus íca–
bririe, ut dum recenrer efl:
pi~e
,
l\C
fevo illi–
tum , acceleret notabilicer motttm íuum , quídni
eriam fcabricies,
&
inrequalicates canalium mul–
tum officiant , eo qnod aqua incurrendo in ca–
nalis aípeciates multum rerarcl_crur. Ex que
~e
ut
ca:rcris paribus pra:ferendi v1deanrur brcv1ores
alvei.
Aliunde ramen
li
alveis aprenrnr rotre, quo
brcviores erunt alvei
&
magis inclinati , feLt
quo ad pcrpendicularem magis
acc~denr
' eo
aqua incurrec in altiores rocarnm. alas , arque
adeo cas arringer priuíquam rorum 1mpcrum ac–
quiliverir, quem
ex
cali cafu pocefl: acquicere.
Unde in his omnib11s mcdiocriras
qu~dam
cfl: ob–
fervanda. Hi autem videnrur cffe apriffimi quo–
nun inclinario , feu ang1tlus quem cmn horizon–
te comprchendent erit
4J
gradumi1 aliqlli pra:fe–
runr
angnlum Cexaginta graduum.
Pote!\ irem qua:ri , an meliUs lit ut aqua vi
gravitatis
Cure
roras moveat , an vero , vi ímpe–
tus acquiliti. Explicarur. lta componi poffum ro–
ta:;
lit
e
reccptaculis,& quali litulis linc compoli–
t:z: , unde fic ut aqua in partes rota: fupcrioces in–
curccns liiulas impleac , qure ubi in inferiorem
ror:i: parrem pcrvencrint, e/fluente aqua vacuan–
mr. Unde una femper parre litulre vacua: Ítmt,
alia vero ícmper plena:. Hic modus ad gcaviratem
tanrum pertinet, nulla impetus acquilici racione
h•bica. Si vero rota nullatenus onercmr aqua,
fed
aire
Gnr rantum afferculi plani , non tam vi
graviraris, quam ímpetus per defcenfom acqui–
liti rorre movebumur. Communirer ita res dif–
poni porefl:, nempe
li
multa
lit
aqua,
ut
rorre po–
tius per imperum acquilirum quam per gravira–
tem moveanrur:
li
vero ira exigua lit aqua, ut
imperus qui acquireretur non videarur fufficerc,
tw1c •qua in Cuperiorem rorarum circumfecen–
ciam incidat , lirulaíque aur receptacula implear.
Sed in his omnibus vix invenire poffumus ali–
quid in quo pedemfigamus: potiuíque experien–
cia quam cenis rationibus agcndum efl:. Licct
enim fpecularivc loquendo vidc¡atur in idc!Jl rc–
cidere; ve! roc:is moverc media gravitare, vel ra–
tlone impcrlis acquiliri, cum impems acqnilirus
poilic
pra:cis~
refl:imere g_cave _in locum _(: qL10 de–
cidir, ex varns camen acc1denubus evemre pot
ít,
Tom,
11
/,
uc unus i_nodus
ah~ri
prrefcrcndus
fit.
Arque hrec
de_
m~chm1s
ommbus qure aqnam
uc
motus
fui
pnnc1p1um agnofcunt. Scquitur
uc
de machinis
qure eciam circa ipfam aquam verfamur aliquid
dicamus.
1l71!1!111!1l!l1lli"!lllli1"l'1i•!llll)!!llB!l1lllil'll1\lll\;13!\liOllllli!l!§tij¡){if.j
p
R
o
p
o
s
1T
1
o xxxvm.
Problema.
Rota Jitulú ;njlru/Ja,
Ha:c machiná pailim adhibemr in Provincíái
&
aquam arrollit
fere
ad alricudmem tocius dia–
mem. Pocdl: .ntem vel firulis communibus in–
firui ; quales Cune
A,B,C
&c.
Vel
quod coma
tnodiús caplis quibuídam quadratis , unico
tah.i
rum
foramin~erfora~is.
Id aurem
ha~~~t
com–
modi capía: paralldepcpedz , quod fac1hus rot:ll
aprenrur ,
&
quod tamam copiam aqua: non
perdanr , co quod aprius in iis foramen con–
íl:ruamr. Poffunt moveri vel vi aqua: decurren•
tis ,
ira ut curfus aqu:z: roram
conv~l~at
8!"
aqnam acrollac. Tales machinas multas v1d1 uru–
ca
canmm r0ta conl\mtes, nempc
li
rota dnpleit
effct ,
&
imer utramque radii qui alarum
vic~s
obirenr, dum aqua in eas incurrecet, rocam -ag1-·
rar~iias
'vidi quibus movendis jumetitá adhibe–
bancur, curo aurero diffi.cilc
fü
ur
jumenta mo–
mm
verticalem efficiaot, ideo mutandus el\ mo–
rus horizoncalis in venicalem. Q!!od facilc obti•
nerur ope rota: demarre verricalis , cujus denri–
culi lim hotizontales , ut in 6gura Íaris appater¡
fed ifl:a func communja ,
lk
in molcndinis adhi·
beri folica,
!íll!li:i!ltl(l;¡jl);¡j¡¡:¡j/lt!¡¡:¡jllll'!lti,~1!1!1.illli!!lltll~llil!lli!lti!íi!!l!I
P RO P O S1T 1O X X 1
:X.
Problema.
Cátent
fi111/i6
inj/r1tfl<f,
A
·&·
1'
pe
ac!
cantam altítudinem aqnam
cci ir
z
X
ij
'
evehcndlYll