De Machinis H
ydraulicis:
16t
<zyia tamen id incommodi videmr haberc ilk
modus' quod initio majore vi prn:cipitetur aqua, ,
&
conrequenter ventus
"?ª
jo~e
fera_tur _iropetu
l
m
lit :i:quabilis vemus, ctrca mfund1bul'.
pe~em,
alium tubllln ciJ;cumponunr, ur
~gur~
111d1cat ;
fed neque hoc·medo virant ommno mcommo–
dmn illud.
Tercins modus quem
ufurpati'v~di
in pluribus
locis, non quidem pro
iníl:rnm~ntts
mulim,
í~d
pro rebus magis urilibus , ur
111
fornactbu.s , m
quibus ventus canco imperµ ferebatur, úr ptleum
in
acre íuíl:eocorct.
'
Adhibcatur igirnr vas ligne?m ,
ur
dohum
ía–
tis benc clanímn, non ramen uálougum, íeu
a~tum ;
foque
AB ,
in quod aqua influac perpendt-
Culariter per tubum CD, idcmtidem parvis
fo–
raminibus apertum •
U[
aqua Cecmn aerem ar:
trahar.
In
fundo il\ius vaÍts lit tabula E impo–
lira,
&
ex ferro cra!Iiori compaél:a,
&
angulofa
prout libueric.
In
una exuemirare lit íyphon
incurvns FG; cujus flexura lit inferior Íuperli–
cie rabul:i: E : in punél:o
A
inferitur rubus
A
de–
ferens aerem ad fornacem. Ufus aurero ralis eíl:.
·Dum pnccipitabimr aqua per tubum CD in ra–
bulam E , íewm deferr oerem,
&
ira eum agitar,
ur
cum egredi non poffic per fyphonem FG,otpo·
te ab aqua occupamm, deferrnr per tubum
A
ad
fomacem.
In majoribus fornacibus qure ad liquandum ,
aut in varias formas ef!ingendumJerrum multo
acre indigenr,nulli amplius adh1benrur folles íed
trompa:
ur
vocanr,quz enndem
&
Í:i:pe
majorempr:i:íl:antvenrnm: mbdo Catis copioía
lit
aqua.Fa–
cilc amem parabile ell inllrnmenmm
cujus ex–peníz vix tres nummos argenteos fuperanc, cmrt
tamen folles eundem venmm przllances , vix
100
nnmmis
pedi.cipoffenc , pr11:cer rotas, ad eornm
agitacio
nem neceífarias,
.
¡om,
¡
11,
Dubitabunc multi an fpiritus ah hac machi–
na
~uppe~itams
fatis liccus erre poffic ; przcipuc
vero ad lt9uanda mera.ila, qctibus
fa:
pe humidiras
nocet
&
ltqnauonem •mpcdit. Experiencia camcn
docuir valdc nttlem effe, unde in ommbus
forna–
cibns , exceptis forfüan iis ,
~11±
ad fiugendmn
chalibemdepntanmr , adh1ben potell hoc inlhu–
menrnm. Propter quam rac1onem vix confenciunr
nonnulli
11t
organum pyrhaulicmn hac machina
animetur. Cum enim ba!is organi pytha11lici
pel–
liblls ínter
Ce
agglucinatts aptdta
lit ,
li vcncus¡
vel
cancifper humidus
~ffiaverir,
omnia d1Jfolv'én–
tur. Unde uc hzc homidicas deccrgamr, íeu om•
nis humor fublidat , nonnulli cnbta
a<lh
btnr1
Pericnlnm '>merl eíl: ne per rot foramina illifus–
acr, mul1(11n de Cuis viribus remittat. Ego foci11s
dnccrem ,
ur
idemcidem inrerrumperemr tubns
acrem deferens , infererem1que alicm cilla: nncli–
que clanfz, lic enim fublideret humor in hujuf–
modi ciíl:as. Alii vellenr rnbum deferenrem id '
fpiras involvere , ícd flexuoíu\n.iter mulmm de
vencí impem adimer.
4.
Modus eric
[i
inrta aquam demittamr
va~
AB,
acr
per ollium
A
delacus, lingulam auc
fillu~
lam
e
animabit ad momm.
Alias dabimus machinas inferius
in quibu9
aqu'a fluens, rocas ager
&
folles agilabic.
!l:!l'ifMl1l!Ji!i'ill!Zí!!l!l!1!1·1l1lli!.l.riallll!ll!'l1!i!1111iil!l!l3i'lllilll!lOO
PROP- 0 SITIO
XXX V.
Problema.
Siml.t
a11tomatit
dimidiam
fomu
aq11atn
dti)li
evehemes.
Qnod
fupr~
variis machinis per ª'.rraél:ione.m
,¡
állt
expullionem
pra:llici.mns; m?do v1
gravita.~
tis , limplicicer
pr:i:lllbnnns.
S1~
ergo fons pe•
rennis
A
,
ex quo ad nfus domelhcos ai,collcnda
eíl aqua ufque
ad
receptaculum
g:
fuppono
fil~
tcm foucem
A
elfe elevacmn , ita uc aqua
Pºd
t
defcendere. Dll:i: liculz,
C
minor,
D
major'. e–
pendentes ex duobus ejufdem funis
~rr~~~~,;
lim ita compolicz uc minor, ne01pe
1 '
3
lit•
lit,ponderolior liuila D, licula aucem
~.P
.!:e;.
id
pote capacior , fuperet licula'."fe
'?·
le~:
fuerit,
limla C
ru~ulus
E , q''.º ubi
¡:i~u~
plena foe–
a"c¡ua def!uar
111
lirulom
D •
e~
i
e
d recepta•
rit
licnla D '
~tcollec."rula":eci:C~~urª,
&
inver•
culmn
B,
ub1 ab unetno
B
¡;
ci
temr , limla
D
fen>fer deícendente
~
qt1.e a
l
. clinacum
G,
in quod dum 1mpltlgc6
l'
anum 1n
~
ind~