De Madünis
Hydraulicis.
lemH immittat, appofico fingulis vicibus digico,
li
nulla íic clavicula, eundem effelh1m habebi–
mus. Sic vidi arapullas vítreas quibns infercus
fuerac fyp
hunculus, refina
&
pice afferrumi–
naws , in
qu.asore tamum fpirims immineba–
wr
,
qui majorem affeél:acs locum, foliemem
cfficiebar.
Si addas ad lacera aviculas, fiíl:ulis iníl:rull:as,
eo modo quo figura oíl:endic, cfaufis
ali'.~
clavi–
culis,
li
aperiamr clavícula E, cancum
av~u1~
ha–
bebis : poteíl: autem ampulla:
A B
fubíl:itut vas
aliquod capacilfunum, ut diucius_ pe_rdurct
f~liens. Ne muen adhibeacur materia 11gnea , vtx
enim ica exalte claudi poteft, uc nullum adicum
acri externo prrebeat' allt exitum acri violenter
incru(o denegeL
Non adhibui figuram amblia:, qua dixi facile
machinam onerari poffé ; quia amhlias inferius
accuracc defcribam. Non appofui etiam demon–
fhationem u!lam, nam 1n hac maceri>,vix alia ad–
hibcri poteíl:, quam prolatio ipíius principii phy–
lici ;
&.
machina: c®íl:rull:io.
1Jll:!Jll¡j¡j¡llll\:1l1JllllMIJ1Jl!.~é!ltlll1Jl!llWl!l1lll!!"ll¡m,¡¡¡¡ll1!1Jl!
PROPOSITIO
XXVL
Problema.
rv,.vicultt faipJa mobilu.
Ur navim aquis innara11tem ,
&
feipsa mobi–
lem exh1beamus ; coníl:rwamr navicula ex lami–
nis fecreis, vacua,
&
capax excipiendi acris, fuis
iníl:ruéta velis. In illius caviracem acr violenter
imrnittamr vel amhlia vel fyringc , ur fupra do–
cuimus. Sic aurem rnbulus ita incurvus,
l1t
in
vela rell:a fpirirnm dirigar; laxecur epiftomium;
magno impem cornpreffi1s acr emmper, & in
Garbafa impingens naviculam movebir.
~10d
li
nolis omnino naviculam rella forri, velifque eam
in orbenl movcri ; clavum ad
lams decormm
alliga , navicula dum movebimr, circnlL\111 de–
fo
ibec.
lnvenio ramen d1fficulrarem in h" mochina,
ncmpe ur venrns inclufus ipfam machinam ,
&
feipÍllm,hoc eíl: principillln motus,movear. Ratio
d1fficulmis peterur ab alia machina, quam jam
fupra anigimus in mechanicis. Poreíl: rora p•py–
rac~a
ita c011íl:rui , m fubjellá candela acccma,
ab enuupenre fumo ll\Oveacur. Illius figuram non
appono , ariilicium confiíl:ic in roca horizonrali
fomum excipiente, qua: pinnis & quafi alis, in
camdem parrem obliquc detorris coníl:oc; ccr–
tllln eíl: amem
li
candela qu:e in hoc cafu/c habet
per modum principii morus, machina: ira anne–
él:atur , ut moca macliina movearnr etiam ipfa
candela , nullus fcquerur moms. Paricer in hac
machina evenrurnm exiíl:ímo.
~amvis
enim
li
darernr vas immobile, plenum
a
ere condenfaco,
laxaro epiíl:omio •cr in vela cymh:e alicujus fepa–
rar:e incurrens eam movere poffic ; nego tamen
li
vali ipli anneél:eremur vela fieri poffe,
m
a
ven–
to ex ip,lius capacitare erumpenre moveri poilir.
Sicut quamvis horgo extra naviculam poficus,
eam trahere am impeliere poffir ,
li
tamen inrra
naviculam coníiíl:at, impoffibile cric , ur eam vcl
ramí\lulum com¡noveat , nili in aliquid exrrinfe–
cum connirarnr. Ira etiam diccndurñ eíl:, quamvis
acr
crumpens in vela impemm faciar, vidcrur ran–
tlluidcm conniri in contrarias parces.
Ex quo po!fent folvi noi\nulla: difficulrates,
qn:i: movcntut citca cerra: immobilitatem., nem–
pc cur vend terram non commoveant.
~n
tame.n
in hac materia benc raciocinad voluent, expen–
memum faciac.
~~·~~~·6+3-·E*~ff&·E''ª ~toia-~
PROPOSITIO
XXVII.
Problema.
Scloperum
pnmmatic11m
conjlmere.
Scloperorum , & rormenrorum bellicorum
communium vires )
a
rarefaél:ione pecuntur ; im–
plemur enim materia, qu:e facilc
&
igncm conci–
perc,& dilarari per rarefallionem poflir. Hic
pro–
priC rarefaélione non udmur, fcd vircUte , quam
vocanr elaíl:icam: vi cujus comprcffi1s acr'
&
in
anguíl:ias redall:us, ubi cxirum invenerit ,
Ce
ex–
rendic.
Fiar ergo ex materia folida,
m
cupro, am fer–
ro mbus in eres cav1taces di vifus , ope duorum
feprorum
C
&
D ,
perforatorum muen. Sepro
C
imponarur platiíiuation, feu affarium, fed fideliffi-
murn, quod introrfum aperiri poffir. Septum
:m–
rcm D iníl:ruamr clavicula perforara , & fiddif–
lima , qu:i: obverfa omnem acri exiwm dcneger.
Fiar
&
piulcus
E
F, cylindrico corio coníl:ans,
et
perforare, cui incrorfum apponarnr placiíiuation
feu a!f.1rium.
Ira aurem innodncirnr 2er in cavi–
tacem
CD :
piulcus
E,
oleo
iq~nllus
,
uc
melius,.
cavica1i quadrer,omnemque excludar acrem, agi–
tttur qulun poreíl: ciriffimc,is impellcc acrem con–
tra
affarium
C ,
& in cavicacem
C D
iniroducer.
Dum amem recrahetur piulcns,affarium
C
claudc–
rnr , mpote , aruaéh1s a piulco , aut expulfus ab
acce jam condenfaco, & affarium E apcriemr ob
acre excerno, arque adeo reciproco motu conden–
fabirur acr incra cavirarem
CD.
Tune li impona–
rur globus plumbeus O ,
&
obvercatur clavicula
D, dabimr cxims aeri, qui magna vi globum eji–
ciec ;
li
clavícula
D
cito obvolvamr ,
&
rurfus
claudatur, poterir quinquies , aur
fexi.esglobos
cjaculari.
Nonnulli volunr cavitatcm paulo rnajorem,
undc duos canales minores , alceri majori
ilife–
runr,
&
bene afferruminam.
Poffec iremaliud fcloperum hydraul\cum exco–
girari,
li
nempe aqna co inclufa, vehemenrer ca–
lefierec, tune enim in fpirimm,
&
vaporem muta–
ra, impetum concipcrec.
l'ROPO