Í5'4
De Machinis H
ydraulicis~
ofimm
&
ut
Col is aé\:io juvecur, inícrantur phia–
f..,
vitre~
' qualis efl phiala
e '
cujus collum
fo–
rammi inCeratur
&
bene off.:rcummemr. lnflrua–
mr qllam plurimis hu¡ufmodi
_phiali~
, vafis
fa–
cies , quz folem oricmem refp1c1c; v1trum enun
facis facile incalefcit
l
Ítcllt
&
acr vitro incluíus.
Ucaucem juvernr albo folis,
diípona~tur fpec1~la aut cava, aut eciam plana , quz folts radios
m
phialas reRcéhnt; fic enim
aél:~o
folis
augebit~r;
acr vafe
&
phialis inclufus , ub1 calorem Íenfem,
rarefier, majorcrnque locum qua::re?s
ferc~ur
per
tubum
D E,
ufque ad roflrum avlUm, m quo
apcabumm fiflu\z. Unde necelfario fonus cde–
tur , fi fonum cycharz requiras ,
Ítt
alius
tu
bus
F
G ,
per quem ventus feratur , & in rotulam
exalte libratam impingar, ha::c f:.cilc cythara:
chordas impeller. Anificium non appono,efl enim
cu1hbcr obvium.
Si pra::cerea aquz gravitate mi volueris ; Sub
vafe
AD
fic aliud Hl , undique ctiam claufom, &
aqua plcnum
j
dum acr cam phiala
e '
quam vafe
A D
contenrus, radiis fohribus calcfaé\:us, rare–
fice,
& majorcm locmn alíeéhbit; per rubum K,
in aqllam aget, eamque per
cu
bum
LM
ad afcm–
fom coger.
~tare
fi fitula excip_iacur, ha::c gra–
vior reddita, rocam movcre porenr;& motu roca:
quemcumque volueris fonum , &
mot~rn
produ–
cere poreris.
ll"ll!llll!V.@®ml®~!lll~íl!ll\11!li!,U1l!1!l1
1lll1lllllll!íllOO
PROPOSITIO XXI.
Problema.
Fons
perpm1111,
per rarefaDionem ,
jmmo
&
morm
perpttum.
H •él:enus decan12mm illud mo1í\s perpemi
problema infolubile permanfir, & qnamdin uni–
co ran1um gravicatis, aut elateriorum principio
innitemur, non íolvcrur. Si 12men aliquern effe–
~um
, perenni ca:lorurn momi conneébmus,
f.cile voti compares erimus : cum motus perpe–
tuos
&
indt f.ltibilcs , in ipsa natura, deprchen–
damus.
lea funces
habemus naturales duobus
principiis innixos , ncmpe calore.? ex quo rarc-
6él:io
&
levitas, aquam Íupra •crem cvc hcns;
cxinde rernicccnce panliíper
calor~ ~innata
_aqua:
gravitas , qua vel in tcrram
de~1~1t,
ve!
111
fu–
premis cautibus adha:rcns
,_pra::c:ip~camr ~x
mon–
tibus,
&
in rnare procurnr. S1m1lc quid tcnca–
bimns.
Fíat vas
A,
ex materia folida undiqne clanfom,
li hzc rnarcria facile calcfieri non potcfl, apcenrur
~lli
vali quamplurima: phialz faris amplz. qt'.alem
m
B
clfonnavirnus. Sit
in
fondo vaús aJfanum'
quod imrorfum aperid poffic ; atque adeo
aqu~
infra vas llagnanti, adimm pra:beat ;
ex1c~m
vero
dcneger: hoc vas inllrnamr canah DE,
m
cu1us
fopcriori pHte nernpe
E
fit aliud alfarium,exrror–
fum vergens,hoc efl quod eximm aquz concedac,
aeri aocern adirum imercludac. H .ec machina foli
expofita, ira Cuum habebic efítltnm. Sir pars ali–
qua
V•ÍtS
plena aqua
j
ubi acr phialis Ínclufus
Íl1•
€alL1erit , rarefier,
ma
joremque qu.erens locum,
aquarn impeller ; meliufqne claudet aJfarimn
e :
aqua impulía pcr canolem DE foremr,aperiecque
alfarium
E
& inde dt Ruer. Cum vero nolturno
frigore acr condcníabimr,& fe ad m1norem locum
coarll:abic : mnc ur volunr nonnulli aquam ad fe
traher,& alfariurr.
e
elevando aquam flagnanrem
exfogec, vel acr vafe
A,
& phialis
D
111cl
1fos, fri–
gefaé1:~1s
noél:urno fiigore., non tam rtfi er con–
de11fac1oni,
ac
anrea; arque a
deo aCr
exlern•1s
ora•
vicabir in aquam flagnancern, eamque
at1ollc~
8'
immitter in vas
A B.
~1amvis
aurtm pnccipua mmatio aeris
li¡t
matuttnis horis, curn primum rad11 Íolares machi–
nam arcigerinr ; fi ramen .reccprarnlum
E
fcieric
facis amplmn. & capax excipiendz aquz,quz per
torurn diem Ruar, habebtmus fon1em pe1 peruum.
Fiar igimr vas
AD
capaciffimum, ficut
&
rec1p–
cacnlum
E,
fi nempe defidcrarnus Ruxum aq11a::
perenncm.
Ex
hoc principio mu
lea alía
deducernus: li quis
enim horologimn dcfiderat , aqua ex reccptaculo
E
decidens in rotas, horologium anirnabir , live
fimplex, five horologium rnagnecicum.
Immo li horologium dcfideramus perpetuo
mobilc, aqua ex reccpraculo cadar in firnlam, h:ec
gravior faéb horologium movebit, viccfque
po~derum habcbir ; donec incurrar in planum ah–
quod inclinarnm , cune enün dfundetur aqua, &
firula lcvior rcddita,ab oppofiro pondere in fuum
locurn refümi porerir. Cujus reí figurarn non ap–
pono , ueque enim difficile cfl ab
u~o
.m.oru ad
aliurn progredi : fufficbt innuilfe pnnc1p1urn ex
q110 infinita corollaria d ducere polfumus.
+.Mws.3--aw.-Efi~·~-·s+i(<!;'}!li>!.m·Efi
PROPOSITIO XXIL
Problema.
T bermometrnm multipltx.
Thcrrnomerrnm vocamus inflrumenrum , quo
augmcnra calorís , & fcigoris dignoíccre polfu–
mus ; in quo nempe vd
quin~m
dies aliis calidio–
rcs,~ua::nam
hora:,aut loca nullo negorio an_im•d–
vcrrcre poffimms. Hojulinodi inflrumema
in
fl2-
cica dcfcripfuous.
PRO PO