De Machinis
Hyd1·aulicis:
16)
hujus machina: pars ínfima , aqmc immerg1mr
&
volvacur contra aquam , aqua
per
hehccm
a[ccndec, immo
fi
fierct machina tanta, Ut hHra
rnbum homo conliíl.ere polfec; li dcfccnderet pcr
tnbnm imerea dnm in partes contrárias circum–
volvcrcrnr machina, candem ad machinz Cuperio-
rem pan em arcendcret.
.
.
.
.
H anc machinam non na pndem mgemose
compoliram , ad coníl.ruendum
~onrem
,
&.
non
procul a Geneva adh1bucrunt amficcs noíl:r!,qux
ingenrem aquarnm copiam nullo fere negou? '.
&
íumma f.tcilitace cxhauriebac.
~1z
canta fac1hcas
nonnullis hanc mencem injecit motus pcrpetui
illius opc perficicndi, cujus
idca~1 ~liquam ~Jter
Bettinus exhib 1it. Exceptam cmm m fum1mcare
machinz aliquo receptaculo
aqna~, i~
rotam alis
iníl:ruél:am,
&
cylindro apracam 11nmm1c , quam
fofficicncem exifümavit, ad eundem cylindrum
circumvolvendum. Hzc amem
&
limilia arcifi–
cia, quibus per
hydraulica~ ma~hi~a~
rematus
e~
moru~perperuus, pe~c~nt.111
prmc1p1?'., Q uamv1s
enim hzc aqua in fpms mclufa f.c1lius lurfum
feratur, urpotc per plana,
ut
ita dicam inclinata,
quam
{j
perpcndicularirer afccnderer ; compenfat
ramen in copia, id quod vidernr dcperdere in p.la–
norum inclinatione,
uc
in rnbis communicancibus
vidimus d1verlimodc inclinaris. Q.me impoffibi–
le -cíl.,
ut
aqna quam fubminiíl:rar machina , ran–
tunde,m aqu:.: attollat, font enim in requilibrio,
prrerer difficultatem,
&
reliíl:entiam ejufdcm ma–
chín:.:.
~11mobrem
ex aqna rnoturn perpetuum
nunquam haurirc porerimus.
lilj,¡¡¡io¡¡,lj/jl!11Jll1)1l!l'llli111Jlle:fl!l!lllil!le11l1'1Jll!lll1l1!llll1r111.lll
P R O P O S 1T l O
XL
1 1l.
Ro[tirium.
Ha:c machina
~orne~
Cuum fumplic ex figurai
Ira auren:i tompon1tur.S1r tubus
~mplex
in aquam
immer[u~'
,!itque palllo lacior in lnrerioti exrre•
:,~~~:~ibu~~~:,~/(,~~~m
infondibul\ : iurerantr .in
ut vocant.
hocen
cuj~~~u~ª~:
1
;~~~~c~~
1
~ ::;
1
~~~
rur, q1.1re !it hzc cate!'.ula globis
mo\hbus~ ne~ipé
ex cono a.1!r aha lim1lt.materia compaél:is d íl:in–
él:a ;
rnelius.
'.~111en e~11
.li ht1jllfmodi globi lint
tan.n)m
d1~~~11,
tcél:1 circulo corbceo
m figura
fat1s expnm1r. C1rc11lt1s atltem coriaceus deber
cavirari cubt
AC
exaél:c reCponde1e. Sir etiam ad–
dica rora ut magna velocirate rrahi po!Iit funis,
urus f.>cile inrelligitur, dum enim trahimc Ítlnis
globuli exallc caviracem implénres
intcrcepm~
aquam rurrum atcoll11nt.
In quo duo pr:.:cipuc notanda Ílmt ; primum
eíl:
{j
f,111is
a~hibea~ur'
fore lit aqu:r; rupematet,
undc neccrr.1rrnm enr, rotulam adhibcre, qua: ¡¡.
lam ita dirigac, ót non aberrcc
~cubo.
Secundum
necclfarium effe ,
l1t
velociter agitcrur ma&hina,
ne Ccilicer ínter globulos,
&
cubi latera aqua, pra:–
cerffuat.
Variis modis con!hnirur ha:c machina , non–
nulli enim ttibum quadrarum habcnc , unde pro
globulis quadrara lignea invicem conneél:unt, im–
mo mbum reu canalem • non ven icalirer' fed in
firn inclinara collocanr. Eodem iníl:rumenro utun–
rnr Hollandi,
ut
freces ex portubus hauriant ,
nam alferculi in fc:e<;es ilias incurrenres, per
cu–
bum impellunt
&
ad arcenfom cogunc
l
.debent
elfe in foperiore mbi paneforamina uc aqna prz–
ccrlabamr.
1l1!1l1!1l1!!!(11l1Jf3ll11l11l1!1l1!
0
ll1!lilllll!ll{!,llÍ!llllll1l!!111.fllQ:!l/Jljtm
P R O P O S I T I O X L 1
y ,
Problema,
Varii madi
Jirnlü
aquam nJtolfrndi.
Primo quidcm occurrunr fimpliccs cylindd,
circa quos circmnvolvicur fonis quo fitula: de,.
pe11dcnt. C ylindrus,
ve\
Ícitalis movemr, vcl lirrt–
plici manubrio quod fignra non indiger,
l1t
in–
cclligatur. Po!funt ítem adhiberi machín.: 1:orn–
polir:.: ,
{j
nempe potencia movens lic debilis ,
&
fitula ingens, componi poflimt
dn:.:
auc eres ror:i:,
m
ougeamr motus porencire, vel miouacur 1norns
ponderis fecundum principia communia machi-
_
narum. Vidi eriam alicubi roram Ín qua molofli1s
:ombulabat,
&
liculam,
e
pureo aqua plenam attol–
lebar.
~1fa
camcn fatis diflicile videtur determina•
A
re machinam f.cilem,
&
commoclam, teíeram
h1c–
unam quam in praxi exp<CUS{i1m benc [uccedere, •
AD
CD
Cune dua: rotz in eodcm axe,
AB
major,
'
X
iij
CD