1000001230

Promptuarii Sacri Pars Secunda.

Su.dePen.

Antonius de Padua morale quoddam elicit documen–

t11m, dicens:

Notante'r lingu.e difpertltd! lgnis.

Tria

aucem ab eo obfcrvancur.

In/ingulsconfeffio: In difper–

t/tiscircumftantinYum manifeflatio:

igne conftffionis

(:f

[atllfaélioni6 ardor.

Quale illud linguarum donum fuerit, de–

daratur,

vari~')lue

in hanc rem facro–

rum interpretum opiniones 'adducuntur.

DISCURSUS NONUS.

Cu:perunt loqui vnrii1 /inguis , prout Spiritus fanélus

dabat efoqui ifli1.

Cce tibi hodierna dieadimpletum rcgii Propheta:

oraculum, quod olim przdixit:

Non f11nt loqueld!,

nequ~

fermone1

quormn 11on audtantur

voc~

s eorttm :

omnem ttrram exivit fomu eorum,

(:J

In fine1 orb11 terre

'lJerba eorum.

Ec quidem meritó illis omnium línguarum

donum communicatum fuit ; fiquidem annuntiacuri

eranc omnibus terrz populis, quoad idiomata & linguas

adeo inter fe difcrepantibus

variis , fanéh1m )cÍU

Chrilli Evangelium Apparnit igicur Spiricus fanélus in

figura linguarum:

Ad innuend11m

(

inquit Dionylius

Carrhufianus)

q11od omnium //nguarum no1itiam, facul–

tntcm

(:J

ufum¡eis inft1dit. Ut liltgu/s omniumloquerentur

(ita rcribic Hugo Cardinalis)

ne interpretibus indige–

rent, qut m pro.Ylmo debebnnr divid1 in omne1 terras.

De-

Marci ul<·

l·

cem ante diebus iplis prreceptum fuerat:

E untes

mun–

dum 1miverfum prd!dkate Evangtlí11m;

Dcus quidem

pcculiaritcr elello !Uo Hraelis populo per plurimorum

fa:culorum decurfum Jumen quoddam , foique agnitio–

nem

communicaverat; undé David dicit:

Notu1 inJu–

d.ea

Deus, in lfrael magn11m nomen ejus, Non fecit ta–

lite

01r.m

nationi;

ct'tm tamen

omnes

alii populi terrre

tanquam infcrnalis tyranni mancipia viverent, faifa ido–

lorum numinaadorances: hodierna die autem veritas E–

vangelica per harum linguarum donum omnibus annun–

tianda crac, difcoopericndique afiuti lerpencis dolí

Píd·

8·

1 •

fraudes; ideoque dici jure merito poterac:

Domine Dd·

mimu no/fer qultm admirnbileefl nomen tuum In univerfa

terra

&fubdicurratio:

.Quoniam elevata efl mngnificen–

titt tua fuper cu:los

Poílquam enim Chriílus ad ccelos

afcendir, Spirirum fanc1um procinus dimilit, qui ipfas

quoque infantium linguas prre infufa illis cceleíli fapi-

p(,¡,

8.1.

encia difertas redderet acque facundas :

Ex ore lnfantium

/aélentium perfecif/1 laudem propter tnimlco1 tuor, ut

def/rua1 inimicum.

Per humilium namque Apoílolorum

(

Revelnfli eaparvu/ls

)

eloqucnciam idololacria in ter–

ram proílrara cíl, allufqucfuit inimicusin

fug~m .

~~~'.

:·~::

Annalibus Ecclefiaílicisfcribitur ( fuirque S.Chryfofto–

m i opinio) cotidem in hiíce linguis lacro illi Apoftolo–

rum aliorumque fidclium collegio communicata fuHTe

idiomaca , quor cune Hicrofolymis naciones extranea:

congregacz erane,

hac racione cunébe in fanéta

ci–

vicate pra:íentesnaciones incelligere polfent, quid Apo–

floli omneíquealii Evangelii dilfeminatores dicerent :

piures fuiffmt, piures etiam accepturos (uijfe.

Citat

quoque idemmec Baronius S. Auguftinum de Civir.

Dei,lib. 16. e

qui exiílimav it feptuaginra duas linguas

communicacas fuilTe: quia cotidem

non piures fuere

populi & naciones, quz ex progenie Noe defcendebant;

adducitque S. Epiphanii

lib.

de: menr.

pond. teílimo–

nium, dicencis:

Septuagmta duo vlt'i tune turrim .edifi–

cabant, quando m feptuaglnta duas lrnguas ex una con–

fu/ifunt.

Rabanus pariter in Gloffa dicit:

L inguteom·

d1cunt11rtjfe feptuaglnta du.c; unde

difcipuli fe

cundiordinisfub hoc numeroeltlli, utnumtru1 prtedicato-

rum concordaret numerollnguarum.

Cu:ptTllnt loqui varils linguis.

Gravis eíl inter

fa.

eros incerpreres controverlia: an Apolloli in unico dun–

taxac idiomace loquences in uno codemque tempore

multis é variis diverlifque nationibus oriundis, & coa–

f~que~ter var~is di~erentibufque

ínter re linguis loquen–

t1bus 111tellelh fuermt; aut vero an quilibec ipforum om–

nium linguarum peritiam habueric,locutufque fuerit cui–

libct nationi in lingua propria. Et qllidcm imprimís quo–

ad hoc, propolirio certa cíl, quód Apolloli

loquebanrur

'lJariis /111gui1;

per infulionem namquc Spiricus Candi

omnium idiomarnm acceperunc intelligenciam, faculta-

temque íermonis exprcffi vam cum omnibus accentlbus

circumílantiís haud fecus ac ú in illis regionibus nati

enutriti fuilfent.

Cum áifper/ifunt per orbem terrarum,

ltngua omniumgenrlum, ad qu111 proftéll ftint, locuti funt,

inquic Cardinalis Baronius.

Poterant auttm omnium lin-

guas intd/Jgere

{

air Hugo Cardinalis)

e'!!

omnium 'Verba

formare in quacunque lingua.

Simílicer S. Antonius de

lnclit

Pea<.

Paduadicit:

Lingulsomnibus loquebantur 'lJtlutt {ua

•

Undc cum Grrecis Joquebantur Grzce, cum Latinis

Latine, cum Perlis in lingua Perlica, &

úcd

e alíis,

quod omnibus ingentis fiuporis caufa fuit:

Stupeba11t.om-

11u,

(:J

mirabantur dlcenter: Nonne omites i/ll qutloquun•

tur, Goltld!ifunt,

quomodo nos audivimus llnguam

n1-

frram in qua nati fumus?

Porrodonum hoc linguarum,

Co~l·

prouci nobilis

qu~onuncncator

modcrnus nota-

Lapid.

vit, tria potiffimum in fccoatincbat, videlicct primo ,

multarumearumque variarum

diff'crentium vocum

cog~itionem

nocitiam; fecundo, earundcm vocum

fign.1ficationem pronuntiationemque promptam; ccrtio,

hab1cum

~d far.manda~

prompte

diílinlh~

in porentiis

& orgams variarum lmguarum voces.Rationem autcm

conv.enienciz hujus doni optimam adfert S. Thomas

Aqumas: Ex quo cnim ipfi

Chriílo elcfl:i

deílinati •· •·

<l:'''·

f~erant.2

ut ad przdicandamgratizkgcm inrer varios

m. •·

d1verli111mofquc populos difcurrerent, ncccA'ariumom-

nino erat ut linguis loquercncur omnium illorum, quibus

przdicabaat, uc ab iis intelligerentur ; nequc cnim con–

vcnicbat, ut prius linguas íllas addiícendi !ludio vaca-

rent : nam przterquam quod hoc fine rempore & labore

fieri non poífet, ipfi quoque Apoíloli ignorantes erant

viri fimpliccs

idiotz, quiexpedite per mundum dií–

currere, fibique pnefcriprum ordincm exequi debebant,

neque convcniens eraeuc iacerpreccs adhibcreat, quippe

qui pauperes & egcni crant, ncc habebant undé remu–

nerarcnt; arque infuper ab

his

facilé quoq'ue decipi po-

terant . Adbrec exquo Deus novam religionem Chri-

ílianam in mundo plantaredecreverat , quodnam pacra-

re pocuilfet pra: hoc linguarumdono potentius ma'gifque

fiupendum miraculum, utpoté quod ad conciliandam

apud omnes fui zílimationem

reverentiam aptiífi-

mum crat. •

Audtebatunufqutfquelinguafua llfos /oquentes;

adco

ut S. Antonius Paduam1s dicat:

Hebr-ea lingua loquen-

tcs ab omnibus intelligebantur, 11c

propriis fingulorum

loquerentur.

Id quod Dionyfius Carthulianus pulcbra

adhibita mannz limilicudine explicar; hoc eaim licet

unicus duacaxat cibus elfet, operatione camcn divina

omnes in íc fapores complellebatur , adeo uc illud man–

ducans quidquid dcgu!lare liberec, perfede faperet. Ha–

bueruntquoque idemmct linguarum donum, uci Tha-

mas Bozius de úgnis Ecclcliz flb.

oprime probac,

aliorumSaollorum plurimi, nimirum S. Antonius de

Padua, S. Franciícus Xaverius, S. Vinccntius Ferre-

rius, & alii . Unde probabilius eíl ídem quoque privíle-

gium coacefsum fuiíse Apofiolis .

Uno torum a/lquam

proferente loquelam,

(

inquit Dionylius Carrhufianus)

om1Je1 qul aáerant, q11antumlibet idlomarum confifttrent

diverforum, loquelam illam, ta1tquam proprium idioma,

In Al!,.

audterunt arque intellexerunt.

Vert'tm enimvero nalci-

cur hoc locodubium, an miraculllm iílud ex_parte au–

dicntis, an vero ex parte loquentis acciderit

U ndé Na–

z.ianzenus quzrit, An Petro v. g. verbum aliquod in

H ebraica lingua proferente, verbum ifiud in aere mul–

tiplicarum

variatum fuerir, adco uc Pcrfarum aurcs

in corundem lingua immutaret , aures aucem Romano-

rum inLingua L atina, Grzcorum in Gra;ca , & ficdc-

inccps : aut veró locucus fueric Grzcis Grzce, Latinis

Latiné? Reípondetq;1c verilimifius fibi hoc ulcirnum

videri: N

amft

f''º'~'.n

rnodm,,fequar, corumpotiüs q11I

Lib. ... de

audlebant, quam qui v erba faciebant, boc miraculum

offi<·

<·

1·

fuerlt.

E¡ufdem

q.u~que

opinionis fuiíse rcperi Rupcr-

cumAbbatem Tu1t1enfem ob eandemNazianzeai ratio·

nem ,S. Thomas autem opinionem alferentem Apofio·

los unica

li1~ua

tantum locutos

·variarum linguarum

horninibus mtellellos fuifse non rcprobans fubjungit :

Tame» convenientiu1fult, quodom11zbtu /ingui1 loqueren-

rtís;:>;f:

t ur quiahocptrtlnebat adperfeéliinemfcienti-e ipforum,

(ce

per quam wonfolum lot¡ui , fed intelllgerepoterant ']Ud! ab

aflls d1ceb11nrur;

ac tandem progrcditur monfirando ,

quodli omnes quocquoc unam duncaxat Apofiolorum

linguam audiebanc, in illa linguli propria fua idiomata

percepiísent:

Ho~

ve/

juijf~t

per

r~1mtl11m

11/orum' qui

fOJ

toquen-