1000000220

197 / 436

De Causa Fi11~li. Art. IV. 183
utriusque non est necessaria animali,
ut se movea t, sed in quam plurib us
motibus sufficit apprehensio se€undi:
ur scilicet ' an imal imaginatione sua
percipiat , excrcítium v. g. comestio–
nis sibi esse commodum l:i , & nunc,
arque hac apprehensione excitetur ef–
ficax ejus ppetitus; ex vi enim hu–
jus cogn1tio!1is , & appe~itus, stat1m
movebit membra, ut o pportt:t ad co–
m dendum : Nernpe, quia habi tu quo–
dam, aUt a naiu ra indirn , Ut in CO–
mestione, au t usu acqu isi to, ut in Jo–
cu rione, colligarur cert a membrorum
conformaliO cum ce rtis speciebus in
irnag1natione ·residentibus ; quo fit,
ur, dum appetitus fertu r in is t;;s, se–
quatu r & ilJa. nde in form a disti n·
guend um, ac di endum , morus istos
fie ri sine advenentiá modi ,. quo ap–
ta nda ·sunt rnernbra, ad illos perficien–
dos; non 1arnen sine cognit ione-, &
adverten tia boni , quod reperitur in
eoru m exercitio ; nec proinde sine ali–
quá finis cognitione.
·SECUNDA CONCLUSIO.,
B~uta non ogunt proptPr finem di–
re81vc , quasi ipsa se regant, ac or–
dinent p~r p roprjum jutlicium, ac–
commódentqu e aélionem , ad quam
sint indilferen tia , ad exigentiam fi
nis·: Sed eorum cognitio, & appetitus
regulatur instinélu, id est ,. judicio
quodam natu rali .ad unum determí–
nate; non ratione propria formato,
sed ab A u1hore na tu ra! sibi indita,
ju.iqa cuj s pra!script um ferunrur in
bonum sensu .apprebensum. Ita D.
Thomas passim; & expresse J. ::. q.
1. art. 2. &c.
EH autem conclusio maxi me .con–
tra quosdam Veteres, ut Plutarcum,
& Porphyrium, qui rationem brutis
concedebant , qua ipsa se n-gerent,
ut homines : lmó , Pythagoras illo–
rum animam habuit ejusdem ratio–
nis , aa bumanam ; nec , nisi domici–
lii scruétura d11ferre.
Probatur .: Jn tantum aliq uid agit
proprie, & dirtéti ve propter finem,
in quantum e gnoscit rat 1onem finis;
id est ' uc a nobis expli.:atum fu 1t,
p roportionem med iorum ad finem, &
qu:l m i te illis g1gnus si t , illaque isti
commerisurata ; s"d bruta ejusmodi
proport1one_m non cngno cu m : ergo
nec agu nt propre ~ finem proprie, &
direélive. Maj or patee ex Jª m diélis;
n eque ea rn Adver~ a r'11 inficiancur. Mi–
no r vero probatur' tum ratio ne' tum ·
signo evide nt i : Rai iont: qu1dem; nacn
pro port1on um cognitto · e t opus in–
tell1ge n1is, ac rat H..cinan tis , ac pro–
inde substa n1 ia'l spmtual s , ut Dei,
~ Angel11rum ; sed bru1 a nu-n sunt
substa11 spi1itu alts, hJ b1:nt en im
a nirnam m rt aJem, .& coiporPa m: er-•
go no n cogn sru nt pro¡:iorti'ones A
signo ve r · idern ost end p ocesc: Siqui–
dem Po1entia cogno~c itiva proportio–
nurr~ itlis maxime del étatur, uc i om–
nis porentia objeélo sib1 pro prio : Un–
de bomines, qui ordinem , & propor–
tionem per ·ipiunt, non modó delec–
ta ntur , sed etiam rapiuntur rerurn
symmetriíi, & apta cornmen suratiooe,
qu a: nomine pulchritudinis Jn telligi–
tur; at q i bruta nullatenus deleétan–
tur proportionibus : unde negligunt
ilores, piélu ra m , musicam, artefatla–
que , & pulcbra om nia, quorum sua–
vitas po ita. e~t in prop.ortione : e'rgo
nul la1 enus e gnoscu nt propordonem.
C onfirma cur primó : Si bruta pr<e–
dita essent .cognit ione illa ord1nat1vi
mediorum in finem, possent imtitue ~e
vo-