19 / 436
De Principiis.
Art. I.
quia,
si
a
se,
aut ex al1is fierent,
non essent prima principia, sed potius
principiata. Deinde prin cipia ñon su nt
jd, quod
fit,
sed quo aliqu1d
fil.
Non
e rgo 6 unt ex aliis, aut ex se invicem.
.Additur ex 1is , omnia, nempe, na-:
turalia en tia , fieri ; qu ia· hic noo
•nius
reí,
sed omnium composito–
rum natu ral ium principia inquiri–
Jnus.
Obj. Forma,
&
materia sunt prin–
cipia compositi natural is, ut infra di–
cecur ; Atqui forma fit ex materia:
ergo principia fiunt ex se in vicem.
Resp. Nego suppo itum, qu od, sci–
licet, forma proprie fiat.
N
am ej us est
fieri,
ujus
.e
t
esse :
Porro forma non
est id, quod est, sed solum id, quo
aliquid est: unde proprie no n fi t, sed
est id , quo aliquid
fit. .
E t ii:!eo , cum
generatur equus, non dicimus , ani -
.' mam equi gene rari , sed ipsum equurh:
Ita
S.
Thomas
i.
par. qu<.est.
4).
art.
I!.
Excipitur tamen anima ra uonalis;
qua: ,
ct'\m per se s1t, atque subsiscat,
per se etiam
fit:
s¡!d non
lit
ex
ma–
teria, ut inferius dicetur: Unde nul–
.}a fo rma
fit
propri loquendo ex ma-
te ria.
Principiis du:.e dotes precipue con–
venire debent : Prima est simplicitas;
nam,
si essent composita, rursus ali-
. q uibus aliis pri11cipiis constarent,
proindeque non essent prima Princi –
pia.
Secunda est., aliq ua inter se con–
trarieta , seu opositio : Generatio
enim , & corruptio versatur ínter
terminos C>ppo itos; sunt enim mo–
tus
ab uno extremo ad aliud extte–
mum oppositum: ergo principia ge–
nerationis natu ra lis debent esse con–
ttaria. U nde Veteres omnes, quasi,
inquit Aristoleles, ab ipsa veritate
coaéli , aliquam in
principii,j conua-
rietatem agnovere :· Alii eni m dixere,
Principia rerum esse Litem , & Amo–
rem, seu Concordiam: Alii , V ac uum,
& Plenum : Alii, Frigus, & C alorem:
Al ii , Congregationern , & Disgrega–
tio nem: Alii
~
Latitationem, & Appa–
rentiam : Alii, Rarum , & Densum:
Alii, Parvu m, &Magnum: Alii Dis–
positiones di versas Acomarum secu n–
dum situm, figU-ram, motum, & quie–
tem : Qua! omn1a contrar ietatem
quamdam important. lmó ' curn
Principia sint omniu m , qu:e rebus
na turah bus insunt, primordia,
n.onsolum contraria, sed etiam prima con–
trar i' esse debent.
E a tamen contrari etas non est pro–
prie, sed pauló Jatius diéta: narn
contrarietas
propri~
est eorum, qua:
.sub eodem genere maxime distant,
&
ab eodem subjeéto sese expellt¡nt,
atque inter qu a li tates dumtaxat pro–
·prie locum ha bet. Po rro
Principi~
non sunt qual itates ,
ut
ex dice ndrs
constabit: nec sunt sub genere, curn
non sint natura! completre : Est ita–
que in illis contrarietas pauló laliUs
diéta , ij est,
qu~dam
intec se op–
pvsitio.
Non tamen omnia Principia inter
se opposita esse possu nt; sed in illis
esse debet aliquod tertium , quod sit
commune subjeétum utriusque con–
trari i. Id etiam agnovere an-tiqui; ita.
enim a!iqua Principia contraria sta–
tuere, ut u.trique contrario communoe
subjeélum supponerent: ut, qui
Fri–
gus, & Calorem, aut Parvum, &
M ag–
num, aut Rarum, & Densum, &c.
ut
Principia rerum posuere, aliquam
pr;eterea substantiam illis conuariis
stat ibus subjedam admittebant ; -ut
aquarn, aerem , !IUt aliquid aliud :
Qui
veio diversas
Atomorum
dispositionés
ba-