\
~~ft.
XII
l.
De cognitione, per quam
jit
Vniuerfale.
cognofcere comparando duo inrer fe, vt videre eft in
fimplid cognitione Angelorum
&
Dei, qua Deus,&
Angelus cognofcunr plura comparando inter fe: er–
go
Jicet cognicio hominis
Ge
Ítrnplex apprehenGo,
pocerit cognofcere duo comparando illa inter
fe,
quod adeo verurn eíl:,vt omnes tam Philofopbi,quam
Theologi hoc tanquam cerdffimum fupponant,ratio•
ne
cnius diuidunt íimplicem appreheníionem in ab–
fi:raélionem, & compa.rationem , quarum prima co–
gnofcic naturam in
[e
ip(a fine ordine ad alia, fecun–
~a
cognofcir naruram in ordine ad plnra. Tune
fic;
11la íimplex apprehenGo, quée cQgnofcit naturam in
ord~ne
ad .indiuidua, poteíl: cognofcere naturam
in
otdtne
ad 1.lla alicer, ac
eíl:,
quia eíl: defeél:ibilis
pro–
prer
fu:;im
tmperfeélionern, vt iodicium,
&
dífcurfus,
qt~ia
defeéli?iles aél:us font
poffirnc
cognoCcere rem
alirer ac eíl:
1t1
(e:
ergo poreíl: illa fimplex apprehen–
fio
~ognoícere
nacuram praél:ice,
ve
fuperíorem,
&
Vn!uerfalem refpeél:u indiüiduorum. paree héec con–
fequencia; quia natura
ex
íe non eíl: Cuperior,& Vni–
uerfalis vere : íed cognoícere rem vr Vninecfalem;
qua'. ex
fe
non eíl: ralis,
eíl:
cognofcere rem ali ter , ac
eíl:
in
fer
ergo fi Grnplex appi:ehen Go
poceíl:
cogno[.:
cere nacuram alicer ac
eíl:
in
[e:
ergo poterit cognoC–
~er~
naturam vt VniuerCalern & Cuperiorem refpeltu
1?diufduorum, vt inferiorum praél:ice, fed pee cogni–
tlonem praél:icam Vniuerfalis
fit
Vniuerfale : ergo
per illam Gmplitem apprehenfionem comparaciuam
fic
Vniuerfale: fed Gmplex apprehenGo comparariua
pr~fopponitur
ad iudicium cornparatiuum , quod eíl:
comparatio compoíica: ergo ame comparationem
compoliram pr<Efupponirur iam fieri ipGus Vniuerfa–
lis: ergo ipCum faélum eífe Vniueríalis, quia
fieri,
&
faél:um
e{fe
Íunt
limul durarione.
SECTIO
V
LTIM A.
t.Argumenta ¡iduerfariafaluuntur.
I 1
9
Aº
prirnum
prim~
fcncentix negarnr antecedens;
ad
probationem antecedencis concedo maio–
rem,&
nego minorem. Ad probationem minoris con–
cedo maiorem,& nego minoré,& ratio manifeíl:a eít,
quam fupra cradidimus, quia ex vi abíl:rall:ionis for–
maliter quace_nus illa diíl:inguicur
a
comparatione nó
cognofricnr liarnra cum conueniemia ad inferiora,
quia
tune
darur conueniencia inrc¡: duo in cognicio–
ne,quando illa duo
Cune
Gmul in cognitione: íed na–
cura,& inferiora non
funt
firnul
in
cognitione abíl:ra–
él:iua
ve
iam diximus: ergo in abíl:raéliua cognitiono
non dacur conueniencia natura'. cnm inferioribus, ac
pro~nde
üon cognofcirnr narur3: cum conuenientia
ad 1nferiora.
'
12.0
.Ad fecundum refpondeo negando anrecedens.
Ad
curns prob:icionem concedicur prima pa;rs anteceden–
tis.
Ad
fecundam diíl:inguo: a parce rei eíl: in mulcis
~a~quam
in i0ferioribus,
nego:
per identirarem cum
.ilhs
concedo. Deinde ncgo fuppo.Gtum,quod vna na-
mra
li~
in mukis
a
parre reí, nam
a
parte rei non eíl:
vna.natura in plurib11s, ac proinde non eíl: natura,fed
pocius plures naturre , idencificata vnaqureque cum
fuo
indiuiduo, racione cuins natura abíhaél:a non
por~íl:.dici
Vníueríalis, quia Vniuerfale quatenus tale
pene habere inf€riora in ea menfuea, ac
ll:atu
in quo
efi. Vniuerí.ale,
{i
Vniuerfale foerit rela[Íuum pra:di–
camencale ;
G
amem foetit relariuum cranfcendenra–
Je neceífario petet, vt per cognitionem habeat infe–
riora, vr iam late probauirñus: Ced namra illa abíl:ra–
él:a quatenus talis nlllla haber inferioea, quia neque
illa haber
a
parce rei , ve fopra probauimus , nec per
cognirionem abftraél:iuam haQet ea, Gquidem per co–
gnitionem abfrraWuam cognofcitur natura non co-
Jldeph.
de Nnafiel,
Philof.
Tom./.
gnitis inferioribus. Vnde perperam argumentanrur
aduerfarij ab íl:atu reali ad fiárnm rationis, coniun–
gendo vtrumque ftarnm ad conflandum quoddarrt
Vniuerfale chym<Ericum
&
inaudicurn, ve
pacer
ex di–
ébs in oppugnatione hnius
fementi~.
ergo.
Ad
cercium concedo maiorern, &
di
fiinguo con
fe...
I
u
quensl; fic Vniuerfalis,proxirne,
&
pofiriue, nego; re.:.
moce , & negatiue, concedo; quia ex vi abíl:raébonis
fir
natura non Gngularis, quod íads eíl: ad oppoíicio–
nem illim curn íingulari: nam ficut !ingulare,vc tale
eíl: decerminatum ad vnum ita namra
illa
abftralta
eíl: non determinara; acqui decerminatum,& non
de–
cermin:icum
Íunt
oppoGrn concead1élorie : ergo na-
tura abíl:raél:a,qure eíl: i;ion determinara
&
natura con–
traé\:a, quée eíl: dererminara ratione determinationis;
&
non derertninarionis opponentur
concr~diétorie.
ergo racione abíl:rall:ionis,& conrraé\:ionis ra!icer
op~
ponencur, quod
íufficit
ad foluendnm .argurnenrnmi
vr amem rota héec res penitus intelligacur, aduene;
ficur foter naturam abíl:raél:am & concraé.l:ati:l
' datu~
oppoGtio concradif.tocia, ratione cuius eadem natura
limul non poteíl: eífe contr aél:a,
&
abíl:ratta. Ira in.:.
ter naruram Vniuerfalem poíitiue,
&
proxime,
&
Gn.–
gnlaria dari oppoficionem poíitióam relaciuam:
quia
Vniuerfale proxirnum, ac formale eft: foperius rela–
ciuum,
&
índiuidna
fum
inferiora relaciue termina.;.
ta ad Vniuerfale;fed vt melius loquar, ordinata
ad
il–
lud: licue Vniuerfale ordinatur ad inferiora: arqui
duo relatiua ordinata inrer fe íibiopponú11rne poíiti-
ue: ergo Vniuerfale,
&
inferiora íic opponuntur: íed.
oppoGcio poíiriua relatiua,
;3(.
oppofitio comradill:o ...
ria diíl:inguunrur imer
fe:
ergo per diíl:iné\:as canfas
debenc .incroduci rales oppoíiciones in natura:
fed
cauíre funt cognitiones: ergo
dííhnéb~
cogniciones
caufant in natura tales
diíl:inél:~s
oppolitiones. Tune
lic
p:r
abíl:raél:ionem ponirnr natura
m
oppoíilione
concradiétoria: ergo pee aliam cognitionem debec
poni in oppofüione rclatiua:
Ced
non efr ali.a, nili
comparatio: ergo ex vi
co1~1parationís
opponicur re–
latiuc inferioribus:
fed
Vniuerfale eíl: rehaiue oppo..\
fiturn
illis: ergo Vniuetfale formaliter
fir
per com..:
parationem.
Ad vlcimum argumenmm concedo primam par-
i
u
tem illius; ad illud, quod in
§.
icem dicirnr, reípoM-
deri folet
probabiliter, negando quod ideo non
fic
fecundum fe namra; qnod non prxícindatur ab
vno
fo
lo
t
nam cum natura cum
fo
lis préedicatis eífcntia-.
libus concipiarnr, fine pra!Ícindatur ab vno, íiue
~
pluribus , n2rnra fecundum
fe
erit.
Sed cfanfear
coturn
illud: nam lich. natura
ex vi
12j
pr<EciGonis ponarnr in íl:atu fecundt n
Ce
,
vel in
alio fiatu. nihilominus ex vi
abíl:r
ionis non
fic
Vniuerfalts. Ad illam confeque 1am diíl:inguo, '
quando apprehendirur fecundum
id~
in quo omnia.
conueniunt aél:u,
&
pofitiue comparando illam na-
turam vt foperiorem ad inferi ra, concedo : quando
folum concipimr prrecífa na ra, in qua poffunr con-
uenire , vel aliquando co enerunt
plura ex
vi alce..
rius cognitioois, vt iat upra explicui, nego.
cum
aurem per abítrall:ion
folum concipiatur narura
in fiacu folicario
fin
infecioribus; non pbteíl:
pro...
ve
in 1llo
íl:atu
con pi cmrn conuehientia ad
illa, ac
proinde non por
ex
vi abíl:raél:ionis fieri Vniuer..
fa
lis.
Secuµdó re ondetur ad id , q uod in §.
i
cem
con~
11
tinerur conce endo , quod natura íic prxcifa no
lit
namra fecundum fe , ex eo quod liabeat vnitatem
rationis: incelleél:us enim tribuir multis realiter di–
fünétis nacuris indiuiGonem racionis abíl:rahendo
naturam vt íic : natura aucem. fecundum
fe
eíl: na-
tura fecundum fua
pr~dicata
eífentialia , qure
a
~te
rei
illi
'onuenh.mt,
concepta
~
fed vniras
z '
ilh.\