0000747692

~~a.

V 1

l. ,

~id

jit

obie!lum

materia/e

Logic&.·

c;ipaces per

ordinationis artificiof re ' non ordina–

bit arcificialicer illa, neque exercebicur primario cir–

ca illa canquam circa fubieé.l:um primarium

materia~ ·

le , fed cota ratio erit circa conceptus , vbi eíl: ínor–

dinacio arcificialis.

Vrgetur efficaciter rora cohcluíio , quia illa eíl:

maceria alicuius artis ; Ceu {ciencia= praél:icre, ex qua

conficit ars effeél:um proprinm, qui dicitur finis in–

trinfecus ralis fcientire, vel arcis, v.g. ideo materia

are is ferrarire eíl: ferrum, argencarire eíl: arge11Cum,

fabril is eíl: lignum, quia ex illis maceriis conficiunt

ianuam, malleum, fen ferram, vas argenreum,

llJU<é

omnia Cune effeél:t1s propric illarum ,

fines intrin–

feci ipfarum ; fed Logica conficic definicionem, di–

uifionem,

difcurfum, len demoníl:rationem, qnre

fon eeffeél:us Logicre,

finis illius proximc ,

im–

rnedi ;ice ex aél:ibi.1s intelleél:us ,

non ex rebus iplis:

ergo aél:ns ímellcéh1s eíl: fubieél:um ·primarium im–

mediarum Dialeél:icre,

non obieél:a concepruum.

minor eíl: clara, in qua eíl: rota difficultas? quia defi–

nitio eíl: oratio explicans 'eífentiam reí; qure orati9

vel eíl: mencalis, ve1 vocalis, limemal is; qure pri11-

cipalior eíl:, componitur ex altibus imelleétus; nam

definitio eíl: iudicinm clare

~xplica~s

eílentiam ob•

ieéti; vnde non eíl: ipfum.obielluf!? ; fed pocius ima–

go illius, vnde eíl: explicatio naturre obielli, res

au~

tem ipfa:, feu obieél:a non

explicanr, quia res non

fonr imagines, nec func conceptos inrelleltus

ergo

definitio, qure eíl: compolitunl, feu colleél:io lmagi–

num fimplicium;

ex imaginibus erit compoíir'um,

feu collell:io ex aB:ibus incelleél:us ,

non ex rebus,

quia folurn aél:us intclleél:us func imagines ;

expli–

12.

l.)

car iones

rerum ~

Prreterea, quia aél:us inrelieél:us diuidicur in li111-

plicem apprehenGonem, iu.dicium,

difcurfum,

demonílracio eíl: difcurfus euidens, per quem acqui–

rirur [ciencia ,

per quem producitur in inrelle–

ll:u qualitas intelle8:ualis, qua: eíl: fciencia habitua"–

lis,

non producirnr: imrnediate in incelleau per

res ipfas ad extra, dcfi'nitio eíl: iudicium: ergo func

al~ns

ihcelleél:us dennicio,

demoníl:ratio; fed non

func fimplices aél:us , quia fola Gmplex apprehenGo

eit huiufmodi: ergo func compolici ex aél:ibus; fed

demoníhacio

definido func effeél:us

Logica

fi–

nis il lius: ergo finem,

effeél:um coníl:ituit,& com–

ponit Logica ex aél:ibus incelleétus inducendo in

aél:ns direél:ionem, Gcuc

fabe~

lignarius inducir di–

reéHonem ianuz in lignum; fed limilicer Dialeél:ica

inducir direél:ionem in aél:us intelleél:ns primuio, ve

ex illis componat demoníl:rationem, & non in tes,

ex quibus rton componicur demoníl:ratio, &c. ergo

concepcus eri-t (ubieél:mn materiale proximum,& pri-

marium Dialell:icre, & non res, feu obiella illorum.

Secunda concluíio. Subie&um maceriale Logicce ·

primarium ,

per

non

fu11t

vdces , ha:c eft com–

munis Doél:orum fententia, & probatur íic.

Primo quia nec Logica agit de vocibus quarenus

funt res quzdam naturales, quia voces fub hac ratid–

nes fpeé\:anc ad Phyíicum quando agit de anima ,

tune enim agit de voce quatenns

fic

ore animalis

quatenus eíl: obieél:um porentire

auditiu~;

icem

qts,~

neque agic de vocibus quacenus

funt

íignificatiua: r¡'

tum, quia fic percinenc ad Grammaticum,

pra:cer1

ca hac racione tot effenc Logicre , quoc funt natid–

nes,

gentes diuerCce , qa.:e diqerfis vcuntur voci–

bus, vna nimirum Logica pro latinis, ali a pro 9ra:–

cis, &c. variato enim Ccibili variamr fcientia ,

ideo pro variecate idiomatum ,

vocutu variz

func Grammaricre.

Confirmamr; qui a habicus, qui agunt de vocibus

primario

per

nec Cune , nec po!funt eífe iidem ,

apud omnes gentes, quia to,ra vis vocum ,

fignifi-:–

Jldeph. de Pena.fiel , Philof..Yom.J¡

carionis,

compofüionis illarum ex

vfü;

& voiun;;.

tare hominum dependenc,

hanc ob caufam habenc

rnaximam diuerfitacem Grammacicoe (ve diximus)

apud omnes gences,

quod apud vnam gencem eft

in víu,

fecundum anem in alía efl error, vt parce

conferamus lingnam Latinam ,

Grrecam,Hifpa.:.

nam, vel Hebrzam fimul, Logica aucem eíl: eadem–

apud omnes,.iidem difcurfus, eredem inrelleél:us ope,;.

raciones, eodem eni,m modo

ipfe

inrelleél:us , fiue

Hebrceus , Gne Grrecus infert vnum

e:c

alio,

ea–

dem eíl: vis fyllogifmi in

Barbara,

Darq

),&c.

eodem modo procedit demoníl:ratio in omnibus: er.:.

go fubieétum, feu materia Dialeél:icre , in quam in–

ducir direél:ionern, non

1:1nt voces fed imagines na–

turales rerum, qua: ea:dem fum otnnirio apúd otnheS

natineos, hoc eíl: operationes imelleél:us.

Dices, non effe maceriam Oialeél:icre vot es fecutl-

dum fe

abfoluce fumptás; feél qnateuus

funt

ligna

conceprnum ,

rerum.

Contra, quia hoc modo loqneridi ,,.ei mani fe íl:a-

213

musrubieél:um effe voces , qnacenus Cune ílgnificati-

u± ad placiturn,

hoc nihil fupetaddit vocibus hu–

man is iritrinfecu.m; quatenus voces font , ideóque

argumenta propofita

eod~m

modo éoncludunt; vel

iignificamus obieél:um cffe res ipfas , vel conce.:.

pcus, fed quia

ill ~

haberi non poffunr, voces effe lo-

co illarnm,

hoc eci am modo argumenta habent'

eandem vim,

foluni ofienditur voces eífe condi–

ti.ones quafdarn, fine 5uibus obieél:um Logicre habe.:;

n non poteíl:, quamms neque hoc

fit

fim pliciter ne–

ceffarium , quia cota Di aleél:ica fine illis vocibus eífe

poceíl:, quod aliqui Peripatedci voluerum

qui indi–

care vidcnrnr voces

e!fe

obi eltum; fiqnid em

iHi

aliis

irt locis indicanr, obi eél:nm cffe demoníl:rarionern ;

quare ne libi ipfis conrradi canr. dum dicunr ; voces

eífe obieél:um, deb.enc intelli gi de códirione, fine qua.

non obieél:i ,

non de obie él:o form aliter fumpco.

Aliqui refpondenc voces non fumi ble pro vocibus

éxcernis, fed porius pro vocibus incernis, vel pocius

pro his, qu ce fine fono fiunr.

Sed concra; quia hoc iain eíl: incidere in noíl:ram 28

o~.

tonem, quia hoc nihil eíl: dicere, quam fubie-

¿;'(

m Logicre

effe

?perationes ínrelleél:us ) quce vo-

ces inrernre vocantur.

, Vrgettii: coca condüuo, quia tecandum omnium

fei1renciam Logid iradit regul ás ,

iníl:rumenr.a

fci cndi: voces autem non fum iníl:rumenca fciend i>

quia cum fcire

effentialiter aél:us mentís incernus,,

debec habere eciam iníl:rnmenca interna ,

non vo-

ces principaliter, nifi

forre

voces fint condiciones

qua:dam ,

ad hoc aliquo modo adiuuent, quando

fdentia ab alío addifcenda eíl:.

Tercio probamr; quia e_a, qure Logicus tradic non

gracia vocum adducit, irnó voces gracia aliotum; id

efl:

concepcuum pentaé\:at , natn generare fcienciam,

t?.t

ex notis ad ignota fine errare progredi , ad quod

Dialeébci finis cendit

~non

vocibus , fed concepti-

bus compecunt: verum quia hoc

fri

di~putati~neni

adducere non po!fumus, eorum loco v?c1b

vn.mur~

quare vt inepce quis affirmatet mac.eriam

A.rc~

~ceél:1

eífe exemplar cedificij,

quod

p~r

dlud. red1fic11

~or~

rnam expdmamus: ita

mc~ngrue a~emur ~

D1ale..

éticam per

agere de

v~c1b,us

, .quia .per

e~s

ton""..

ceprus manifeíl:at ;

pra:~1pue

quia

D1a~e6bca

nec

explicar voces

~uahcaces ~u~dam

reales

fu~r

.¡

id enim ad an1maíl:Icum pemnec ; nec vt íigmfi–

catiu.e Cune

quia hoc eíl: proptium munus Gram;

maticre ;.nam vocum lignificaciones qua:rere , infle.;

xiones indagare, íl:ruél:uram

inqu~rere,non

ne Gram.;'

macici munus efr? vocibus aucem ditferere ef\; fami–

liare vnituique arti,his enim vdrnur pro rebus,& ani-=

fenfus

indh;amus, igitut DialeéHcus

licet

v9cibus

diffm;t