QQ.~11.Vltima.
f!..!!J,dflte!euatio inflrumenti.
443
íl:inéta
a
virtuce.quf en in principali agente; nam
plcra,& perfell:a,licct in alia ratíonc,
&
in ordine ad
alias non principal_eagens pe.r
i~fü~111enru1:n
, Íed in-
aliud vocemr incompleta,& inchoata,vnde quia Dcus
íl:r~menu~m
pcr
v1rmte1~
pr_111c1pahs age_11t1s
_ca~íari;t;
ex eo quod
di:
cm increatum,ac primum,habet com-
&
ita aébo íolum
dfcc
a
vmure
agenus prmc1pahs,
plemm,& pecfcél:um dominium circa crcaturas,eciam
Vt
a
principio quo, & ab infl:rumcnto Vt
a
principio
CX
parte creaturarum,quia ÍUntcmia fecunda omnino
quod:hoc autem intclligibllc non
di:,
&
contra om-
íubJita Dco,conerpondct ip!i perfcéh,
&
vniucríalis
nem vccam carioncm iníl:cumenci : ncccffaria ergo
el!;
obcdientia fine vlla re!inentia ad hoc vt c\euemuc
a
virtus intcinreca in illo, ita neccffario, vt fi ha:c vir-
a
Deo,vc faciat quidquid voluecit cxillis,& curo illis;
ms
!it
aliqua. <iUalitas inha:rcns ipíi, Cubieél:urn illius
qu:c potcntia obedicntialis dicitur.
qualiratis íolum quafi matccialircr denominetuc agens,
Declaratnr ; quia quando non dame implicatio
35
<!<
iníl:rumcntum;li aurero illa vicms
íit
ipíamct enti-
contradiétionis ex parce creamca: ad aliquid non po–
cas iníl:rumcnti, tune propriiílimc, ac maxime pee
Ce
tell: dari defeél:us, am impotencia ex parre creatoris
poílir talis cnHtas inllucre , vt vcrum inll:rumen-
ad illud,'luia ex co quod inlinicam, & omnipotentem
rurn.
virtutem haber ex vi il)ius poteíl: quidquid non im-
Q.:!od amplius ita declaro ; quia velaél:io, qua
fit
plicat concradiél:ionem, icaque cum [aluctutnon re–
etfeél:us principalis agentis pendet immed1atc aben-
pugnancia ex parce cntiscreati íl:atim debemus vene–
titate iníl:rumcnci , vcl nonJcd
a
Cola vircurc increata
rari,& confireri ex parre
Dei
pcrfeél:iffimam comple–
Dei hoc fccundum dici non porcíl:, alias tale iníl:ru-
riílimamquc potcnciam ad id refpeétu cuius non da–
mcnrum re vera non cíl: agens,vcl aétiuum,cum In
fe
rurconcradiél:io in crcacura , ac pcr confequens debe–
nihil habcat ,
a
quo aél:io pendcat. Si aurcm dicacur
mus aíl'ererc id, ad quod non datur concradiél:io,
effe
primum, ncccffi: cn,vr in ipfam.:r encitare iníl:rumcn-
obicél:um limpliciter, & abfolutc rcrpcél:u orunipo–
ci
lit
aliquid diíl:inél:um
a
tota vircute, qn::c eíl: in
rcnric¡ diuin:c,& cum obieél:um omnipotencia: !ir pof–
Deo,a quo poílir talis aél:io !lucre, & pendcrc, quia
libile limplicitcr, illud erit limplicim poffibile refpe·
aél:us fecundus fopponit primum, & all:io potella-
étu Dei, ac proindc poterit exequutioni mandad
a
rem : ergo hoc , quod eíl: in tali-entitare iníl:rumen-
Dco;fod ex parre creamrre anee deuationem Dei non
ri,cum de nouo non lit in illa.neceffario fopponirur
dacurimplicario ad elcuationem, red etiam capacitas,
in eadcm anee omncm eleuationemJcu Cubordinacio-
vt eleuccur , & ve fobiiciatur Deo ad talero aleuario–
nem ad Dcum, vt principalem agenrem ; hoc aurcm
nem,vt ex vi talis eleuationis operetur quidquid Deus
quod in rali encitare [upponimr, vocarnr vece,& re.a-
volucrit per illam:ergo anre eleuarionem aél:ualem da–
lircc vis aél:lua, quia
vi~
aél:iua nihil aliud eíl: , quam
tur in
crear~ra
potentia obediemialis aél:iua, cui nihil
id,
a
quo poteíl: fluere,ac penderc aél:io vt aétio.
dcficiat,vt lubiiciamr elcuacioni,deficit ramen illi ele–
SVBSECTIO
IV.
Tertia conclujio ponitur.
F
ANcc omncm deuacionem Dei fupponicur po–
tencia obedienrialis aél:iua in iníl:rnmcnto, qua:
Cufficit ad talero eleuationcm.
Probacur conclulio; tblm ex fopradiélis, mm eriam
quia h::cc potencia in elfe obcdicntialis haber tocum,
quod
cíl:
neccffacium in iníl:rumcnto ad hoc, vr Deus
pollic vti rali in!lmmento ad opcrandum pee illud
quidquid voluerit, & non implicat comradiél:ionem;
vndc licct rcfpcél:u opernm fopcrnaturalium ,
&
mi–
raculomrn vocctur inchoata , nihilominus in racione
obedianrialis , & vt poffit clcuari completa <licirnr;
quia nec debet compleri per aliam potenciam obc–
dicncialem,ncc deficic illi aliquid obedienrialis poten.
tire;& ratio cíl:,quia nihil aliud potefrdici ha:cpoce11-
tia,aur in nullo alio fundatur, nili in eíl'e creacunes
v.g.
in elle Angcli; fed Angelus v.g. eíl:
compl~ra
&
perfeél:a creacuca:crgo in Angclo nihil dcficic ad ratio–
ncm porentire obedicnrialis rerpeél:u Dei; vnde quia
ad hoc, ve immediatc íubiiciatur Deo, & vt eleuetur
ab ipfo nihil deficit,completa vocatur in cffc obcdicn –
tialis,licct concepta in ocdine ad effeél:us inirialis ,
&
inchoata appellari dcbct.
.
.
.
33
Excmplo declaratur : Iurellcél:us 1n rat1one mtclle-
él:us vocarur completa potencia.quia ad rationem for–
malem inccllcél:us nihil ci deficic, qnare dum compfe–
tur per rpcclcm) non compl.:rur per aliquid ) quod
Ce
habcat eJC parce inrclleél:us , ícd potius ex parte obie–
ll:i , nihilominus ramen confiderata ha:c potencia in
ocdine ad producendas inrelleétioncs initialis, & in·
choata vocarur , quia per
[e
ipfam folum non poteíl:
prodnccrc intclleél:io11em, (ed indiget a\iquo comple-
34
mento ad
illam producendam : ergo fi h:cc encitas
creara foffickns eíl: ex re vt cleuetúr
a
Deo in ordine
ad
hanc eleuatione1n,vocabitur linc dubio
rcll:c
com-
uatio ,ad hoc ve complccc opcrcrur cffeétum,ac proin–
dc vocatnr potencia cópleca in ordine ad dcuatio_nem.
incompleta,initialis,& inchoata reípcétu operationis,
vd refpeél:u effeélus, quia fine eleuatione non porc!l
operari illum;confcquentia ha:c
lic
probatur,quia ni•
hil aliud cíl: potenria ad aliquid,nili capacitas ad illud;
licue capacitas ad vj_2cndum e!l potencia viliua,& ca–
pacitas matcri::c ad focmam en potentia illius,[cd crea–
ura ante cleuationem haber capacicaccm ad illam,
&
vr de[eruiat Deo,& obediat ipíi:crgo haber potenciam
obedicntialem reípeCtu Dei.
Vrgctur efficacitcr,quia omnipotencia: aél:iu:c cor-
~G
rc[pondct potcntia palliua propm cionata aél:iure ; Íed
in
Deo ante elcuat1onem aéh1alcm darur potencia
aél:iua, ve eleucr creaturam ad faciendum quidquid
non implicar : ergo ante dcuationcm all:ualem datur
in creltura capacitas ,
&
potencia paliiua vt cleuctur,
vcl vr fobiiciamr Deo , qua: potencia vocacur paffiua
ex eo quod fobiiciacuc all:iu:c Dei , Ced non vocacµr
paffiua ex eo,quot.! lit ad rccipiendum aliquid, ícd po–
tiusdiccnda eíl: aéUua,quia licct
!ir,vt
!ubiiciatuc Deo,
nihilominus
efl: '
vt rubiiciatllr ad operandum ; vnde
quoad [olmn modum loqucndi, vt fopra dixi,vocarnr
paffiua:ergo iam <latllr potcntia aéh1 in creacura ame
elcuationcm, qure potcmia obedien:ialis dicimr, quia
ex vi illius fubiicirur,vc ol>cdiat Creacori; quod autcm
h::cc potencia non
fic
aliquid Íuperadditum fupca crea-
·
ruram,
lic
probamr , quia quandu in aliquo fubieélo
datur vircus.,
&
potencia in aél:u primo fufficiens ad
all:urn recundum fine aliquo alio foperaddito' poteíl:
exire in aél:llln íec11nd11m,rcd in creatura datur poten–
cia obediemialis fofficicns,vr elcucmr
a
Deo : ergo acl
r:ilcm eleuacionem non eíl: necdfaria
alía
ratio pr:ctcr
diél:am porcntiam obcdientiJlcm. Maior et\ cuidens;
quia frnfha fiunt pcr plura qu::c poffunt fieri pcr pau-
. ciora.Minor illa e!l cena ex fopradiél:is, quia crcaturii.
ex
vi propri::c enciraris,
&
quatcnus cíl: ens participa•
rnm immcdietc line aliquo -addito eíl: fub dominio
Dei non politice , red difpotice : ergo fine aliquo ad–
dico poteíl: [ubiici
Deo Ín
ordine ad eleuationem
aél:i·
parn;