0000747689

943

f.P hyíica Difp. X

De Cau[a exemplari.

do de virtute intrin[c:ca, quia in!humcntum ex parte

age~tc,

nullo modo

p~terit

opctati. Vnde

ha~

Cu:

fua conllimi ckbet in ·aélu primo, quia

volumas penus excmplum pouus confirmar, quam ahqnomo

Dei, non immutat realiter cteaturam ex eo folum, do labefaél:et noíl:ram [entent1am.

quod imp,eret, non poceft illam in

reddere poten-

Jf1_ _._

-~ -~

J!!.

J~.

_.__

t?!.

,>JJ-

•t-

J.f.~

w •.

,¡,_

tiam,

rnagis·aétiuam quam ancea erar : ergo vt .1yu-,1si¡ru1¡rl¡i¡

n.si¡

rl JY1si¡rl;i¡rl\"1Y1llf'm

S1f'

Deus poffit habere talero voluncatem ·debet neceC-

D l S

V T A T I O X

fario íupponerc in creamra viro aliquam , vt poffit

illa efliccre , accedente imperio Dei ,

concurCu.

accommodato adagendum,qui ratione ifüus irnperij,

feu voluntacis diuin:i: tribuicur.

Ad fecundul1}concedirnus, dari in rcbus inchoacam

virrutcm , quá;; obedfentialem vocamus ,

.qua:

compleri debeat per affifrenciam Dei, influentts ad

nutum voluntatis

foz,

in quo minimc h;erericis

fa–

uetur; nos enim non afferimus ex viribus natur<e poC–

fe compleri calero virrutem ad aél:us íupernamrales

efficiendos complete, qnod aílerebat Pelagius; folum

enim dicimus, illam effe potcmiam qua creatura po–

teft \lbedire Deo , ve ip[e !ine aliquo debito fundato

~ntitate

namrali creacura:,

[ed

mere gratis concur–

rat,.& eleuct creaturarn ad aél:ionern [upernacuralem,

& excedencem ornne debitum , vires naturales crea–

cura:, quod maxirn/: Carholicurn eíl:, & nullo modo

inclinar in errorem Pelagij, vede fe patet.

Ad vltimum reípondco, fal(um e:ffe dicere>

lum~n

non inhrerere in ipío corpore affeél:o colore, quold

vltirnam !itperficicm ipíius, quod& Philoíophia do–

cet, & ratio rnanifelledemonílrat. Deindc.magis fal–

fom eíl: afferere, ante aduécum luminis nullam ineíle

virrntem in calare, ad producendas,Ípecics impreílas,

totamquecbníillere in lumine, quo illuminatur color;

ell enirr. hoc contra euidentem t>hilo(ophiam, quia

lumen non haber vim efficiendi fpeciem repra:femati–

uam albedinis, ira vt ab albedine nihil influxus, in ta–

lem Cpeciem oriamr , [eq potius ab ipfa albedine de–

terrninatur talis aél:io ad efficiendam fpeciern albedi–

nis, & licct communiter dicamr colorem non illumi–

namm

e([e

tantnm in potencia vi!ibilem, non cuenit

hoc ex

eo,

quod color ex

non habeat aliquam vir–

tutem aél:iuam fpeciernrn, [ed quia illa Coia·íine con–

curíu luminjs non poffit in aél:um exire; ficut poten–

cia vifiua non potell exire fine conforcio fpéciei-, ad

produél:ionem viíionis ,

nihilomimts potdntia vi!i–

ua haber aél:iuitatem veram dillinél:am 11b'ael:iuitate

fpcciei,

creacura non poteíl: operari !ine iuuamine

~auf-a:

prima: , & nihilominus haber aél:iuiratem di–

fiinfum ab aél:iuitatc Dei, vnde aut illa virms

cft

e[~

fen,tialitcr.:fubordinata lumini ad pro<luél:ioñé Cpccie–

rnm, aut·fortc eft

Íncomplet~,

lumine C?tnple–

tur, vt potencia ab Cpecie,qua: fine aliqua vi aél:iuaco–

loris non potcíl: intelligi. ·

º47

Deinde, quia etiarn p0tcíl: rctorqueri argu¡nenmm

conera aducrfarios; nam etiam lumé Coluro ríon poteíl:

pi:oducere Ípccies reprreíentantcs coloreiri,

nihilo–

minus non [equicur , quod tota aél:iuitasfpecienim

fenfibilimn

!ita

colore: ergo !imiliter non

v~l'et'hniuí~

modi atgumétatio: Coluscalor non potcíl:mitrcp:! fpe–

cicm !inclnce: ergo tota aél:iuitas ell·in luce; nam ex

hoc arguméto [equcrctur,nullá dari virtutem inchoa–

tam in tebus ' qttre de

Cola non poffit fit1e eonÍbrtio

alterius operati,quod eft falCurn,vtvíderé e'ft inºortmi–

bus porcnriis vitalibus,

vos ipii cónceditis p11anraí–

.mati,ailerendo habere lllud virtutem ex

Ce,&

e¡¡ nam–

ra íua ad producendasfpeciesi¡itelligibiles,i?[uf!i7icn–

tem.tamcn,& improportion;tá,

ideo indigere con–

fomo Cuperioris virtutis, ve poffit efliccre": vbi Ciare

perfpicitur, phantafina cóníl:itt.¡i in aél:t\ ' primo ad

ª&endum.perconiunél:ionem ad intclleél:urh agente'm,

cttamfi

1~1h1l

fib1 111ha:rens recipiat , modo in,cafu no•

fu~

e.xpltcato; fi amem phantaCma , nec ex Ce haber

o;ifüu1tatem vllam, nec ali.quid rccipir ab intcllcél:u

7Je Caufa exemplari.

STI O l.

An dernr C aufa exemplaris>& quid Gr.

•

Aud quaquam potell ab his , qui fulgentiC-

!imo rationis fplendore dccorantur,

ra–

dianti Sacroíanéta: fid: i lurnine

ci~cu'.1'fun

duntur exiftencia caulre exemplans

111

du–

biú reuocati. Scriptura enim Sacra cxprelle docet dari

ideas diuinas, qua: caufa: exemplares creacurarum exi–

íl:unr,quod pacet ex Hlis verbis Pauli, ad Hcbrreos

11 •

[Fid'e intelJigimus aptata effe facula verbo Dei,ve ex

inui!ibilibus viíibilia fierent, id en,(Vt res, qua: in Cuis

idreis erát inuifibiles ex illis vt ex cxcmplaribus fiercnt

vifibiles per creationé: qucm locú in hoc fcnCu intel–

ligit Augullinus, quapropter lib.

.rerraél:.c.

mundíl

inui!ibilcm,

intelligib1lé, quem pofuit Plato ellerit

eíTc racionero Ccmpiternam,atque incómutabikm,qt1a

fecit I?eus,fcnfib1lem mt1ndum,quam qui, inquit,tlfe

negar, Ccquimr vt dicar Oeum irrationabilicer fecifle

qua: fecit,tam certú ego.exiíl:imat Auguft. effc ida:as,

qu~

idem íunr,quod rationes

intclligibil~s rerú

facicn–

darú,aceíl: certum, Deum non !ine Ccientia,& ratione

crea!Tc ml!ndú,& hoc cll,quod O.Aug. etiam lib.8

qureft.1 6. apcrre rradid1r,vbi poíl:quam ida:as promlit

poíle Latine dici formas,vcl fpecics, imo,& principa-

1-es,feu originales formas fic concludit,Anciquos tanta

vim in ida:is pofuiffe,vt ni!i iis incclleél:is fapiens ne-

1110

dfe poffit. Cuí confonat, quod Clemens Alexan.

lib.4.íl

:romat.fob fincm docuic.

M erito Plato

q11oq11e,

inquit,

emn,qui ;J,.111

contemplarnr

v éfurt7

ege Deii

inter

hominu,

Q!!_od ctiam clarillim/: oíl:cndit> illud

Exod.

.Infpice,& fac

facrmd11m t.umplar,q11od rib>

in mont• monjlra111 ejl

;

ration~

cuius D. Boctius Se–

t1erin.

lib.de

Confol.Metro.9. hrec aurea carmina

po~

íl:eritati commendauit.

111

ctméfa

fi1perr.o

Ducü

exemp,o

p11lchnim pulchmrnm

ipfe

/ef1md11m

mente

geren"J.

Eand~m

veritate111 tradiderunt. D.Dyonií. cap.

5.d!:

Diuin.nominibus, his.verbis;

E:i:emplttria effe ratio•

nes{r1/Jfl11ntífic.u

exiflem111m,

jingulariter

pr,,,exi–

jlemes.Iuíl:imts martyr:orat.

para:net.ad

gentes. Gre–

gorius Naiiañí. orat.

Elias Cmen!is, Eu[eb.

c~faricníis. líb.

1 1.

de prreparatione El!ang.

eandcm veritaré

Íe

comulerunt,quafi c0llatis íi-

gnis,& fine aliqua controuctúa omnes Philofophi, vt

videre cíl: in Platone,qui expreffis verbis docet inThi–

rneo

cxemplaria in mente anificis exiftere. Platouis

veíl:igiis ioúllunt Cic._lib. 1.Tufc.qua:ft. Scncca,epiíl:.

.Dcniquc Ari!l.7 metap.tex.

Corporu

ait

fani·

tatem

fieri

fanitate'

'!""'

efl ,in

:neme;

quo loco per

fanitaté,quai eft in mente haucl dubic intellexit exem–

plar fanitatis,quod'in rnedici animo infidet.!taque

his omnibus fine aliqno dubio fatendú dfe dari in rc–

rnm natura elcemplaria l'erúm , qu:i: variis modis de–

finiunt Authores,vt videre efJapud Eufeb. Ca:faricn–

fem.Hb.contra Philofoph.cap.4+apud Alcinoum. lib.

de Doél:.Platon.c.9.&

Plutarc.lib.de

placir.Philoí.c.

Sed ali is reliél:is placer ea definitio,quá in lucé cdidit

D.Aug.lib.

i.deCiu.Dei,traditurq;

aD.Tho.de

verir.

).~rt.

1.&

in hunc mcidú fabricamr.Idea, ell forma,

qua aliquio

il11irata1-e~

intentione agéti

derei'mináti~

lib1