0000747689

3yS

Phyíica

DiCp.

;¡(fümat dínus Gregorius Nyffcnus in vita Moyfis,

.¡14irarnli,

inquit ,

non obliu1fcor

¡¡¡¡,.,,

quo d11r11,

[olida lapidu natura in ttq111trnm conuer/11 molw1

potu1

firiem1bm

jafü1

ejl.

~od

etiam confirmant Ambrolius,

diuus

Cy–

rillus Alexandrinus lib.4. in Ioanncm cap. 1

illud miraculum non alicer contingebat nili

per varias faporum produll:iones , qua: minimc natu–

rales cffe ipíi ca:lell:i epulo p0terant : vnde hoc di–

uiAa: voluntati mirabiliter operami

tribuendum

ira vt diuina volunras,

potencia ekuarem , vtl en–

titatcm

~anna

v~rios

effi:étus qualitatum [upra

naturam illius cibi producendos,

linguas,

ora

Ifraelitarum ad conuertendttm illum cibum fubllan–

tialircr in diuerforum cibornm fubllamias , qua: po–

tencia nihil fupponcbat, nili cntitatem illorum in–

firumemorum obedientium Deo , & de[eruemium

linibus diuina: maiellatis , atqui potentia illa obe–

diens Deo, media qua liuc in Manna, liue in linguis

Ifraelitarum prodncebamur fapores , aut varij cibi

fiebant , non potell

eífe

potentia obediemialis paí–

liu:>., quia ha:c non ad producemlum vr illa, fcd ad

recipiendnm efi : ergo talis poteutia obedientialis

aétiua ell: ergo damr illa,ex Scriptura, in creaturis.

SVBSECTIO

Ex diuo Attguftino

djuo Thoma Je-

monjlratur no.ftraJ rveritas.

H crubicus Doétor Augull. lib.

de Gcneli

; 1

ad literam, capit.

17.

nollram veriratcm apene

docet his vcrbis, (Omnis ille natura:: vlitatiílimus

curfns ha!Jet qua[dam naruralcs leges fuas , fccun–

dum quas,

fpirims vita: qui creatus ell haber

quofdam appetitus fuos determinaros, quodam mo–

do, quos etiam mala voluntas non pollit excederc,

dementa huius mundi corporei habent defini–

tam vim qualitatemque foam , quid vnumquodque

valear, vcl non valear, quid de quo fieri pollit, vcl

non poffir , ex his veluu primordíis rerum omnia,

• qua: pignumur fuo quoque tcmpore exortus pro–

ccffuíque fomunt , fincfquc deciilionum fui cuiuf–

cumque gencris, vude

lit

vt de grano tritici non

naícatur faba , vel de faba triticum , vel de pccore

horno , vel de homine pecus , fuper hunc autcm

motum curfumque reruru

natu~alem

parellas crca–

toris habct apnd [e poffe de his omnibus facere

aliud, quod eorum , quali Ícminalcs rationcs ha–

bent , non tamcn id quod in eis poÍuir, vt de his

fieri,

vel

abíquc ipfo poffir , neque enim poten–

tia temeraria, fcd fapientia: vinme omnipotens ell,

hoc de vnaquaquc re in fuo tempore faciar, quod

antca ih ea fecir , vr poffir : alius ergo ell rcrum

modus , quod illa herba iic germinar, illa iic , illa

:eras parir, illa non parir, homo non loqui pote!l,

equus non porell ; horum ,

ralium modonun ra–

tioncs non rantum in Deo funt , fcd ab illo etiam

rcbus crearis indita: , arque concreata: ; vr amcm li–

gnum de:erra cxciíum , aridum , pccpolitum linera–

dice vlla , fine rerra ,

aqua repente florear,

fruél:um gignar , vr per iuuemam fierilis fcx:mina

iñÍcneétute pariat,vt

ali

na loquatur ,

quid ciuf–

modi

eíl:

dedir quidem namris quas crcauit,& ex cis

h.ec

ficri non poffunt , neque enim ex eis,vd iile

facer~t,

qu?d ex eis fieri non poffct, ipíe pr:efigerer,

quoniam.fc1pío non ell nequc ipfe potentior, vcrum–

ramen aho modo dcdir vt non hoc habercnt in motu

naturali,

fe~

in eo quo ita creata effent,vtcornm naru–

voluntatt protcQtiori amplius fubia"rcr•

V-e Potentia obedientiali.

Ecce diuus Augull. fine vlla dubitatione , ac

ter~

l :.

giuerfatione probac ab illis verbis: Omnis iflc, vfqne

ad illa , vel de nomine pecus , potentiam naturalem

inelii: rebns ad namralia opera facienda ; ab illis

autem vctbis: ínper hunc amem motum, &c. inci-

pit probare dari in rcbus creatis poremiam aliam

ad facicnda opera fupcrnaturalia obediendo Deo,

authori [upernaturali ,

fcd talis potentia non efi

alia nili obcdiencialis afüua: ergo ex diuo Auguíl:i-

no darur illa.

~od

' vrget idcm Doéror illis _verbis: Potcllas

crcaroris habct apud íe cum his omnibus ,

his omnibus facere aliud, quod eorum quali fomi–

nales rationcs habcnt, non tar.ien id , quod in cis

pofuit, vede his fieri, vel abíque ipío poliit, & hoc

devn~quaqn<:

re, &c.

poffit ded1t qnidem na–

naruris quas creauir, &c. vtqucilla potentior ; qui–

bus vcrbis apene docct in rebus potentiam ad ope•

randum miracula fupra namram;quod autem illa po–

tcntia

lit

obedicntialis apene demonfirat diuus Au–

gullin.ab

illis: Vcrnmtamen, &c. víque ad illa:St1b–

iaccrer, íubiacere autcm obedientiam indicar,VJJde

ha:c potcntia ad opera fupra curfum rerum ell

íubiacendo, & obediendo diuina: voluntati operantuc

tes in quibus efi: ergo potencia obcdientialis cll;cum

ha:c

lit

definirio illius.

Deinde , ex illis vcrbis: Dedit quidcm naturis

quas creauit, vt

eis ,

hrec

ficri polfene ,

ex illis, fcd in eo , quod ira creara clfent , &c. aper-

tc colligitur talcm potcntiam obedientialcm clfe

innat:im rebus

principio íua: creationis : expreffc

enim docet Dcum quando res creauir: non folum

eiis dcdilfe hanc poreariam , Ícn hoc aél:iuum pof-

Íe , Íed ctiam illud in cis po[uiíc 1dcntificarum cum

naruris rerum, quia per íolum polle Dei non poffunt

res de nominari ,

conllimi in clfc potcntinm.

lila

autem vorba:Hoc de vnaquaque re in liio tem–

pere facit, quod in ea ante fecit vr poffit, íatis pro–

bam Augnllinum agcre de rcbus antcquam in

t~m

pore alfumanmr ad agendum, agens igitur de rebus

pro hoc llatu expreffis v<rbis docct Dcum in rebus,

quas crcauit, fecitfe,

poíuiíc ipfum polfe in [uper–

naturalia qua: naturam eomm

cxcedun~.

ita cnim ait;

Et hoc de vnaquaque re in fue tcmpore facit,qu@d

antca in ca fecit, vt po[Iit, & llatim Ícribir, Dedic

quidcm naturis quas creauit • vt ex cis hrec ficri poí–

Íent,& in eodem ca.pite dixerar: Non tamcn id, quod

in eis poíuit; non ell: igitur negandum doccrc Augu–

llinum Deum rcbus crcatis in 1pía creatione de,lille,

quoddaRJ poffe quo po!lcnt facere qure naturas remm,

excedunt: cum vero hoc polfe rcbus dederit, quando

eas cor.didit, non potcll: tale po!l'e, non effe innatum,

etcnim tune rebus dedit illud poffe , quando earum

naturas condidit, vt exprdfe docet, acccdit,quia illud

po!f~ dcdi~

antcquá in tempore

eis faciat,quodillis

darum ell vr pcr eas fierer, vt pacer

verbi$ foperius

aliaris.

N ec porell dici diuum Augullinum locutum foiffe

de potencia

ob~dienriali

pailiua, vr aliqui ex aduerfa–

riis dicunt.

Non enim potell hoc rnodo diuus Augufünus

explicari, quia loqurns hoc capite de hac potcnti;i,&:

vitture, explicanfque an hoc po!fc inditum

lit

red-

. piendú,an ad facicndum iic air [ V't autem ligllum de

terra exciÍum linc radice repente flor.r:at ,

fru–

él:um gi&nat , vr fierilis in Íeneél:a par-iat, vt aÍ¡n;¡

loquamr,

quid ciufmodi ell dedic quidem natu–

ds qllas areauit, vr ex cis , & h:zc ficri poílcnt.]

~ibus

etiidentcr conuincir,tale porfe non ad reci–

piendü,Íed ad propriiffime faciendurn,

ad propriffi-

mas