:
3i6
Phyfica Difp. X.
íimilitet poterat e\cuace c.-eteras res , quia 'non mi11us
omniporem
efl:
cicca illas,quam circa alias ad miraculo–
fa
opera facienda.
I
7
Dices, virtu.t:em illamMoyGs non foi!fe innatam;
fed
aducntiriam,cum Dcusilti de nouq ckderic Moy–
li
c.9.Exod.cum dixit,Ecce confiimi te Dcum Pharao–
nis;li enim innata c!fct non diccrec, ego tribuo tibi
hanc potenriam. .
18
Sed contra , quia, vc reltc
D.
Gregorius
N
azian-
zenus, D. Hilaúus, D.Hieronyrnus,
c3'
ali
j
adnota–
runt,certum videtur naciuam vmucem,
&
potc!l:atcm
obedicntialem non tune de nouo cradicam eifc,fed po–
tius iam anee exilknte in Moyfc, hoc c!l:
a
prin~ipio
fu:r: generationis cfíe, ve patet ex cap.7.Exodi.Tum
qui a verba iltius capitis non de prxícnti , ncc de
fu–
turo; íed de pr:r:ccrito ÍUnt indicantia non tune ; ícd
antca fuifíc Moyíi conceffam ralem pote!l:atem , curn
propria nimirurn natura cum qua identificatur ; non
enim dicit Dominus , ego te con!l:irno, ícd potius,ec–
ce te con!l:itui Dcljm Pharaonis. Q!!_od patee, nam
cap. 4. iam íignifidnur Dcus con!l:itums, vbi dicimr:
7ú
a111em erri
ei
in hú,quaad Deum pertinent, Aaro
auttm loque111r,
&
erit
01
tullm.
Loqucns autcm de Aaron,quia eum de nouo con–
ll:iruerac interpcctcrn Moyíis dicit :
De
Í"'"'º
Aaron
frater tuUJ erlt l'rophera ruu.,
ve fignificarct Moy–
fem uon de nono tali virtute ,
&
potell:acc affcltum
eftc,fed iam ante,& de prreterito,vefonant illa verba:
coníl:irui,quod alitec euenit in
A~ron,qui
de nouo
~ó
ftituebatur lnterpres,& Propheta Moylis,& ideo ver–
bis de li.JCuro vtirnc.
!taque nullus locus inuenietuc in toto Exodo, in
quo loqucns Deus de potcíl:ate illa obedientiali vcatui
verbis de futuro aut pcre[enti, Íed de pra:terito, ve o–
fiendcret talem poccntiam obediétialem non fuifíe de
nouo tcíbmam,
aut
dcinceps tribuendam ; íed multo
ante,& cum non
lit
maioc ratio vnius tcmporis,quam
alterius ,dicc11dum eíl: tempere, qua ei tcibuit
De~s
eife ,
&
cntitatem, cribuiffe poccntiam illam obcdien–
rialern , qure ip[a encitas crcatura: e!l:,quacenns fubic·
él:a Deo.
Deinde, quia loqucns Deus non de ip[a
pot~ntia;
íed de operibus
a
Moyíe media illa facie11dis loquimr
de prxfc11ri,auc de futuro, vt patet ex verbis iplius
capitis,ibi:
Et multiplicabo ji¡,1111,& oflenta meR,&c.
immittamque mamim meam fi1per
~
gypt11m.Et'"!·
íic dicitur:Virgam
q11oque hanc
{s1m~,
m
qua faEluru;
es jigna.ltem
verbisdc przfcnti vdtur loqucnsde ta–
libus dfeéHs, vt Exodi
4.Iixrendc man11111 tu
am, &c.e:o:tmdit;
& cap.3.
extendef11per fl11uio1,&
cap.4.croftendam vobis quidagere debe11tu. T11 a111em erú e•
in iis
qutt
ad
Dmm,id di:, facies opeta
pertin~ntia
ad
poteíl:atcm iam ante tibi traditam.
Dcinde ,quia licet aliquando loquerctuc
De~s
de
pra:[enti diccns:Ego
re conflitno Deum
P~c¡raonu,per
illa verba non denotarct Deus de pr:r:Ícntl dare Moy–
{i
poteíl:atem obediencialem,
qua~1
amea
~on ha~uií
fet (quiz hoc non dfet verum,quia potenna obed1en–
tialisaél:iua ,
[e
habet licut paíliua rdpcél:u crcatuca–
rum ; atqui potencia pa!Iiua idcntificatur
~um
cccam–
ris ,
&
ideo ttibuicuc illis non poíl: generauonem , íed
cum ipía natura in in!l:anti generacionis: ergo poten–
cia obcdientialis aél:iua , ytpote identificata cum i¡>Ía
natura non tribuimr poíl: pdmam
gcnemione~,
fed
iníl:anti iplius cum ipía natura) fed íolum
~g111ficac7t
Deus decreuiffe habirnaliter vfurum tah potenua
Moylis tanquam in!humento ad opera miraculoía
fa–
cienda, affignando calem potentiam , vt pcrmanen–
tcr pcr illam opecaretucconíl:ituendo ipfum Moyíem
ranquam habimale, 'l't itadicam , iníl:rumentum illo-
De Potentia bbedientiali.
rum miraculorem, in quo diíl:inguebatnr Moyfd,
&
'virga illius
a
rcliq11is rebus , quibus non femper Deus
quaíi pecmancntcr ,
&
habitualitcr vtebatur , ícd
fo.
lum bis , aut
fe~'\Jel,
ve ex ipía Scriptura patee, ncque
Dcus promilic Íem
per vfurum íe vt inll:rumcnto cinc–
re, fluuio,mari, &
c.eomodo quo promiÚt vfurum
(e
potcntia obcdientiali ipíins Moylis, & virg:z promic–
cendo cxpreífa, id cxccutioni mandamrum, hac enim
de cau
fa ,
&
propece hanc rationem dixit Deus :ego
te coníl:imi Deum Pharaonis,idcíl: mcarn voluntacem
& beneplacitum cibi oíl:endo, quo volni Ípcciacim vti
te racione potencia: obcdientialis , qnam idenrificatam
~1abes
cum natura ,
&
hoc quidem decreui propccc
amorcm quo te pcofcquor ,
&
ha!c v1derur genu111a
mens , atque gennanus fen[us illius loci ; nam ilta có–
fiirucio in Deum Pharaonis non viderur lignificare
folam potentiam obcdiencialem;Ícd illam voluncacem
Dei volcntis habimaliter, & permancnter vti Moyfc,
& virga eius tanquam infirnmento ad ilta ofienta , &
~rodig1a
cfficienda,qua: maxima dignitas fuiein Moy–
le , quia fuir qnaíi affignatio illius ad talia opera
pattanda,in qua conflimebatur Moyíes tanqnam Vi·
carius gencralis Dei, racione cuius optime dicebac
Deus:cgo te coníl:itui Deum Pharaonis.
Dices, iltam poccíl:atem
c!Ie
folum
moral~m
,
&
Moyícm non phyíice; fod mocaliter canrum foifíe in–
fl:romentum, quaproptcr ex eodiccbatur miracul;\_
fe–
cifíe, quia ex diuina ordinatione ad pra!Ícntiam illihs,
Dcus operabaturfupradiéh portenta.
Sed comra ex ip[o Sccipturre comextn efficacitcr.lic
21
argumentar, quia aél:iuitas moralis non facir mn in
fe ipfa dle potcntcm limplicitcr, ((od ex ipía Scciptu-
ra confiat Moy(em habcre poteflatctn iltam íimplici-
tef , & abfolutc ad talia micacula efiicicnca, quod ex–
ptefíe patee ex illis vecbis :ego te coníl:imi Deum
Pharaonis ; nam ibi ex expoíirioneomnimn fanlloní,
vt coníl:at ex diltis dicitur Dcum ded1ffc Movli vcram
propriam,ac rcalem potentiam,vc miracula,
&
oll:en-
ta faccret, & ideo ait Deus verbisclaris, & expreffis,
vide, vt omnia oíl:enta, qua: in manu tua pofui facias,
(quid clacius
! )
id eíl: omnia miracula quorum
a
me
virtutem ,
&
potc!l:atcm
limpliciter acceperis
fa–
cito vece : ergo euideruer coníl:at calem porentiam
non
elfc
moralcm tantum ; [ed veram phyíicam ,
&
rcalem.
Secundo,quia licct aliquo modocauíx mocali im-
1 2
putentur
eff~ll:us
ad laudem,
&
vitupcriam, nihilomi–
nus nunquam verc abfolutc , limpliciter ,
&
fine ad–
dito dicimr talem cauíam mornlem hoc,vcl illud fecií–
fe;hanc, ve! illamoperationem elicere, qnisenim di-
citconíulcntcm, orantcm,ac petentem liuc increpan–
tem hominem occidecc, ant domum incenderc;folum
enim dicimus illi imputatur ad pa:nam incendium,
&
homicidium , quod ,alius fecit ; quod lic pacer ex ícri–
prura; nam Moyfes crat caufa moralis dell:rnél:ionis
ranarum, & fciniphum , &c.qnre media virga opcra–
bamc; liquidcmorando illis defirull:ioncm conícque–
barnr
a
Deo, Deníque ad prr.!Ícntiam illius orationis
cooíumebat illa.
Et tamen nunquam dicimr in Ícriptnra calia mon–
füa deíl:ruél:a cffe, am defirnencla
?t
Moy[e, irno quo-
13
tieícumquc fcripmra loquitur de hoc attribuitur Deo
folum Phacao, qaod non petcbat
a
Moyíe' Vt dcfirue-
ret illa ; fcd 'e orct
a
Deo , vt illa confumar, quod
conccdit Moyfes,& afferit fe omurum , vt Deus ope-
ri mandec, qnod ab eo pctebatur , ve patet ex iplis
vcrbis:Vocauit.autcmPharao Moyfem,& Aaron,
&
dixit eis,ocate Dominum, Vt aufcrat ranas
a
me,
&
a
populo meo, &e, dixirquc Moyfcs confiicue mihi,
quando depr"cr pro te , vt abigancur, &c.
Dcind~
Moyíc&