0000747689

Phyúca Difp.X.

De Potentia obedieJ1tiali.

uacionis cacniu.n, hoc mofo atcingens con(cruat1oné,

rnencum, lapidcs,ligna,qure func

íuíceptiua,~

confer–

quod per te oh:h ecau{¡, c01rupc1on1s , auc ruríuscau-

uauua calis compolitionis,& ordinis. Vnde elle domus

{a per accideus coniungicur , cum effeél:u pofiriui: , id

dcpendct ex nacuris harum rerum, licue fieri domus

que duplic1ter, auc amngendo effeél:um ip(um pee

dcpcndet ex all:ione redilicatoris: & limili racione dl:

imencum, quem contequ1cur effeél:us non intcntus,&

confidcrandum in rebus nacuralibus, quia fi aliquod

hrec dici folet fortuna , velmi fodiens fepnlchrum in-

agcm non dl: caufa forma: in quantum huiuímadi

tencionc íepeliendi morcuum cll:cauía pee accidcn.s in-

non erit per Íe caufa effe quod coníequicur ad talem

uencionis cheíauri, am non pcrtingic víque ad eftcélú

formam; 1-ed eritcauía effeél:us Íecundum fieri tantum;

fcd ad aliquam ciusdiípolitionem,

h:zc caufa [olee

mamfefü1m ell:autcm quod

aliqua duo Cune eiufdé

communicer nominari occafio, ficm perfccucio cyrá·

Ípec1ci vnum non poteíl: dfe per Íe cauía forma: al_-

norum fuit cauía forcitudinis manyrum,eo quod fuit

cerius in (¡uantum dl: talis forma, quia fi effec cau{a

cauía moctis, ad cuius coleranciam forrimdinc opus e-

f01ma: propri:i: cum fic cadem ratio vuiuíquc, íed po–

rat, & culpa cuius improbus pcenas luit, occafio el1:

cefl elle cauía huiuíinodi forma: fecundum quod eft

fubíequentis mucationismeriri ad bonum,qu;r

timo-

matcri~,id

d1: quod hrec materia acqu1rat hanc for-

re proñcilcirnr.

mam,& hoc d!C caufam (ecundum ñeri,ficut cum 10-

Vcramque caufam,tam per

fe,

quam per accidcns

mo generat hominc:m,& ignis,ignem,& ideo quando-

diuifit Ariíl:. inremotam , & proxim•m,ad cuius 110-

cumquc naturalis effeél:us cíl: natus imprellioné agen–

titiam conúdcrandum eíl, cum Magiílro

~oto,

quod

tis rcc1pcre fccundum eandem rationem Íecundum

cauía proxima, & remota b1fanam asi;ipiunmr,nem-

quam cll: in agente, tune ñeri dependet ab agente

pe, am racione fupofici, aut r.uionc mod1 lignifican-

gente, non autem elfe ipfius, fed aliquando efieél:us

di,

pra:dicandi ; ratione Íllpp"íiri , quando pin-

non

eft

natus recipcrc impreffionem agentis , frcun–

ra concurrunt, quorum primum mouet íecundum, vt

dum eandem rationem fecnndum quam efl in agen–

in caníis particularibus caufa proxima

phlcbotomi~eíl:

te ; íicur paret in omnibus agentibus, qua: non agunc

inícifio vena: , caufa vero remota,

prior eíl mcdi-

fimile fecundum Ípecicm , ficm c;rlcíl:ia corpora (unr

cus , qui pra:cipit inrcillionem, & iíl:c dicimr propric

cau

generationis inftriorum dillimilium fecundtm1

caufa immedica; item cauía remota dicimr auus rcf-

fpeciem,.& tale agens porefl effe cauía forma: !ccun–

peél:u nepotis, & proxima dicitur pater,alio modo ac-

dum rarionem talis fmma:,

non íolum fecundu m

cipiunrur cauía proxima ,

remota in pr;edican-

quod acquiritur in hac materia, ideo el1: cauía, non ío–

do , non quod fine duo agencia ; íed idcm lignili-

lu.n qua fiat, íed etiam qua

lit

;

ficuc igimr lieri non

carum conccptu parcic,nlari , auc

vniucrfali

, ve

potell: remanece ceffame aél:ionc agenus ,

q1<"d tft

medicus el1: cauía proxima medendi , & amfox d1ci-

caufa fecundum ficri , ita•neque d1e rei poteíl rema–

tnrc.aufa rcmota,quoniam anifex fupenor efl:,

qu~m

nerc celfame aél:ionc agemis, quod eíl: caufa d f, él:us

med1cus.

non folum fccundum fieri, [ed enam fecundum

elfe,

Alicer diuidimr caufa per

immediata in cauíam

hrec eíl: ratio quare aqna calefaél:a rctincc calorem

vniucrfalem , & parricularem

amba: cnim irn-

cellante aé1:1onc 1gnis, non autem remanet aer 1llu–

med1aca: Cune

, quia

immcdiatc

attingunt

cff~-

minams , nec ad momentum celfante aél:ione

folis

él:um.

quia Ícilicct materia aqua: fuíceptiua eíl: caloris ignis,

Cauía vniucrfalis eíl: illa, qux ad omncs

cff~étus

fecundum candem racionem , qua el1: in igne,vnde fi

caufamm frcundarum,

pamcularium concurrir, ve

perfeél:e producatur, víque ad formam ignis recinebit

Dcus eíl:, & in fentencia mulrorum virms ca:Jefiis,

calorem femper, íi autem imperfcél:e participet

ali-

qure vniucríalis en in cauía11Jo,qL1ia Col non folum cít

quid de forma ignis Íecundum quandam inchoacio-

homlnc concurrir ad produll: onem hominis;fed cum

ncm , calor non Íemper remanebit, [ed ad tempus

equo ad produccndum eqnum,& cum igne ad pro.Iu-

propter imperfeél:am participationem principij calo-

cendum ignem

ns, acr aucem nullo mE>do nams eíl: rccipere lumen

Caufa partiC'ularis eíl:,qua: ad dcterminatos alíquos

fecundum eandem rarionem, íecundum quam en in

effcél:us,am infpecic,aut in generc,non tamcn ad om-

íole, vt fcilicec recipiat formam (alis qu;r cft princi-

nes habecvirturem,vr leo ad leoncm, elcphas ad ele-

pium luminis,

ideo quia nó habet radiccm in acre

phantem,& ignis ad ignem, &c.

fhtim cdfar lumen ceffante all:ionc folis, hic aumn

Iterum caufa pcr

immediata diuiditur in vniuo-

fe habet omnis creatura ad Deum , ficm acr ad

fo–

cam , &

~quiuocam,cauía

vniuoca eft qua: producit

lem illuminantem, licue enim Col cfi lucens per íuam

effeél:um fibi Úmilem in Ípecie , Vt cft homo refpcél:u

naturam, aer autem

fit

JuminoÍUS panicipando lumen

hominis' & ignis rcfpeél:u alcerius ignis;cau(a a:qui-

Cole, non tamcn parricipando naturam folis.

uoca eíl:, qure

~ffeél:um

fibi fimilem in

~p.ccie,

& for-

. Ita folus Deus , cft ens per cffentiam íuam, quia

ma non produc1t,vr Deus rcfpeél:n hom1111s,

homo

e1us cffenci.a cíl: íuum elle ; omnis autem crcarnra e!l

li produceret leonem refpeél:u talis leonis, & hinc or- ' cns parcicipariue, non quod de íua elfcntia Ge cius

mm !1abct.

elle,

ideo Auguíl:inus dicic fuprz Geneíim , ad li-

Aha d1111fio cauí:i:

efli~1cnt1s

al1a

en1~1

,cauía eíl:,qua

teram.

f7ir1'!'

Dei 11b

q"a Crtatt1fu111 regmdu

dfeélus dcpendet ln fim tantum,& aha a qua depen-

cejfaw t1liquando J

im11l

illornm cef!am

íf•–

det in ñeri , & conCeruari,cuius rarionem egreglc pro·

cie:,omnif.tue na

rmz

concidtrtt.Et

in oél:auo

eiur~em

fcél:o 1.p.q.104.arr.1.cxplicatS.Thom.his verbis.Sed

libri dicit,quod íicut acr pra:íentc lum1ne

fit

luciJ us,

confiderandum efi,quoc! aliquod agens en caufa rui

fic horno Deo fibi pra:íence illuminatnr, abfenre au-

cffeélus Íecundum

li~ri

tantum

non dircél:c íecun-

rem continuo cenebracur

ita 011111

creamr;r indi-

d.um

effe. eius, quad quid m conuenic,&. in artilicia-

gene diuina conferaatione ,vt fine ea elfe nan poilinc;

hbus,& m rcbus

naturahb~1s;a:d1fic~rorcn1m

eft ca.u

depcndet cnim e!fe cuiuílibet creacurx

Deo ita,quoJ

domus,qnantmn ad effc cius , mamfefüun

c111m,

ncc ad momémm fubíiíl:ere poffenc,fcd in nihilum rc–

quod elfo domus cóíequicur formá eius;forma amé do-

diaerenmr, niíi operacionc diuina: virtutis con[, rua-

mus e{\

có~lic10,llc ordo,qu~

quidé forma cóÍcquitur

re~tur

in effe,licor Gregodus Magnus dixit.

n•tu~olcm

v1nuré quanmdá renun , ficut enim cocm

co~u1t cib~1~

.h1~cndo

aliqnam virrutcm namralem

aéliuam fcth,ct igms, ira a:dificator facit domum, ere-

Q,Y