~xíl:.
l.
0!jd
Jit
in caujis
fecundis ratio
confl.f5c,
375
él:u talls caufo:, quia_
lt~cc
cffec ex
aliqu~
fupolirione, coníidero enim hominem aél:u cogitamem de obieél:o
illa camen elfet omn1110 anccccdens_' & ita efficax, vt prauo cum omn1bus circuníl:anciis prrequiliris vt vo-
inferior cauía, nullo modo pofTec e1 reíiíl:ere. Pra:ce- lumas poffir ei arfenciri, ve\ dillenriri;ncmrum' au:em
rea, quia
licccaéh~ali~ concur~u• n~n
lit
ex pra:reqm- poteíl: faccre per poíi<iuum al\um fine concuriu
füis ad _agendum. led '.11clufus
m
albone , ramen con- Dei,& ancequam alrerurrum faciac non potcíl:
ei
im-
curfus 1n aél:u primo _, feu
habe~e
ira oblatum '.
8:
putan, quod Deus hoc, vel illud velic circa concur-
~r::epararum concur~m,
ve
lit
m
poceíl:atc_hom1111s
Cum illi dandum: ergo íi Dcus propofoiffcc
concuc~
lubere illum, li vel1c, cíl: vnum ex ncceffano P'.a:re- rere cum illo ad conlcníum ·mmum , & n onad alium
quifiris
a~ age~1d_um
vt_Íupra probatum cíl: , qma re- aél:um, hoc elfec ex [ola voJunrare Dél, nec volunrari
ucra non 111relhgaur aha.
rauone,'l~ºmodo_
Ge
m
pro- ñomini polfct impmari;quiim vero hoc fü alienum
a
xima potellate homims,
1~cl10arc
_luam aél:1onem; er- diuina bonitateomnibus conliderandum relinquo,hic
godel>et h1c concmfus, 1taoffem,& pcríonalem vo- 1nod1\s explicandi cll
D.Th.in1.difl.
47 •
JuntaLcm cauía: prima:,ve eo lic poliroadhucíic in po•
cdlate cauía: fecunda: libera: cum co opcrari, & non
operari, quia
alia~
non íaluamr ha:c indilfercmia cum
o.nnibus pra:requifüis ad agcndum, quod eíl: de ra–
tionc libera: aél:ionis; ergo; necelfe eíl: vr inrell1gatuc
offerri per volunrarem includcnrem cogniciohem pro–
vr
a
nobis dcclarata
dl:,
nam
íi
elfer omnino abloluca
non poffet illa obJacio concurÍlls non cranlirc ad cxer–
riL1m,Íeu aél:um Cecundum.
Tandem hoc eíl: maxim/: nccelfarium proptcr
aél:us malos volunratiscreat:e ; dici e111m non porcll
Deum ex
fe
abíolura volunrace Cua fhtuere vt hi aél:us
omnino fianr
a
cau[a fecunda, alias non ranmm illa
petmittCfet, Ícd Ctiam VCllCt, quod alienum
cfl:
a fana
I
doél:rina. Pra:rerea , quia alioqui prima cadix,
&
origo malí, & peccati noíl:ra: volunraris in Deuni re–
fundercrnr, nam cum voluncas Dei limpliciccr
lit
prior 1lla íemper dcterminabir volunratem cceatam
v,r vdir : Íempcr volunras creara vult, quia Deus vult
illam & vclle; ergo etiam cum vult malum,ideo vulr,
quia Deus vulc eam velle :prima ergo radix om1fü
mal::e volunracis in diuinam refunderecur, qu©d im–
pium eíl:.
Efl ergo aliud difcrimen inrer moduiú, quo diui-
na voluntas offcrc concuríum naruralibus , & libcris
De Potentia obedientiali,
f5
ratione
formali
con1tit1Jtiua
tn–
flrumenti,
QVJESTIO
~id
Út
in cauGs foundis formalis ni–
cio coníl:imriua ipíl:rumemi,
vt
talis,
SE
e
TIO
Sen!wtia aduerfariorum
proponitur.
agenribus, quia illis folum ad vnmn aél:um pr:i:bet
11
Rima Íencentia
dl
P.Herice di[p.46 .c.1.n:
i
concuríum;l:üs autem ad piures aél:us offcrcfufficien-
1
6.§.
crgo,vbi his verbisexplicac,& probai:
ccm concuríu1n quantum eíl: de
Ce,
quod reél:/: probar
Cuam feme11tiam: Eam femper
n~ihi
clegi
difficulras fupccius poíira ,
&
pra:terea prnbari potcíl:
Íenrcnciam vr probabiliorem,qua:aíferit in-
applicando cum proporcione ferc omncs raciones
fa-
ftrumcnrum cífe illudquod acccpta,íeu deriuata virtu-
él:as in pra:cedcnti, quia voluncas creara nihil pclteíl: te
a
cauía principali,(eu mocum •b ip(o veríamr pra?-
velle fine Dei concuríu, ergo niíi aliquomodo habear uic,auc diíponens macetiam,aut
produce.nsaliquid ne-
in íua paccíl:ace Dei co11cnríuni ad piures aél:us nun" ceffarium ad pra?cipuum dfi:él:um pcr le inrcnrum
a
quam porell limpliciter, & proxime diéere qucmli- caufa principali : hanc eg clegi fcnrenriam.
bcr illorum áél:uum ; nunquam aurcm poreíl: habere
Primo,quia eíl: expreifa S.T h. 1.p.q
45
.a.
5
.proprec
Dei concllrÍUs in manu , & poteíl:are úta niíi prius, quam rarionem Schola S.Th.ncgac inlhumenrum ad
&
anrccedenrer habct illum oblarum, quanrum
elle~
creandum nimirnm , quia creac10 11011 prrefupponir
voluntare Dei , quia non datur nec dari potelt nili maseria,qua: fü pr;t:llic
difponcnda.Vnd~
atl:io infiru-
¡¡er Dei volunraccm , neque etiam voluncas creata meñracia locum non h,becin crearione.
eoreíl: quaú pr:euenire voluncacem diuinam, vel ali-
Secundo;quia video hoc prapn1fiimeco1iuenire tri-
i.
quid cfficere qua iílam rrahar ad dandum generalero pl1c1 gencn míl:rumentorum, naturalt nimnum amfi-
concur[um, quia nihil poreíl: volunras creata efficere ciali,& Cu¡fernarural
,i.vchoc ollcndá obícrua rarioncm
l)ne ipío concurfu: voluntas ergo dandi concurfum iníl:rumenti propriiffimc, ac primario míl:rumentis ar-
'.em~er
deber.antecedcre nec reípeél:i1
illiu~, falte~
1á..
tilic!alibus conuenire. Vnde
Anfl 4.
d_e
pacribu~ a~i~
m
prima vbhttonc pordl volunras crcata aliquo mo- "mahum cap.
1
6.
manur\l appellat míl:rumencum
do prreuenire diuinam. Si ergo illa volumas diuina commune , ícu iníl:mmentrnn
iníl:rumcñror~in
,
definirur ad vnum ranfum all:um, (cu concurfum eius quia nimirum artificialia inílrumenta primario in-
volunras creara iBum folüm efficere poteíl: potencia il.rnmenta funt,
&
illa manu artificis apprehcnfa,
&
proxima, ncque habec
concurfu~
ad alium in porc- aniliciosc mota virtute ab arcifice deriuara verfan-
íl:ace íua,& coníequcnccr,idcm eíl: de ca:ceris, qua: vcl
rur
circa materiam , eam coaptando ,
&
diíponen<Ío
ad illum con[equuntur , vel per fe liunc eodem genere pra:uic ad cffeél:um
acrilic~ofum
, qui
clt"
effeél:us
concurTl1s.
principalis ab arrifice rationabiliter operante
in-
Tandem, quia incrcdibile eíl: Deum velle concur- tcnrus.
rere cum voluntare hnminis ,
&
nunc ad aél:um ma-
Dcinde vero
a
Philoíophis, & Theologis ve expli;
lum,& ad illum bonum criam, quantum eíl: de fe;nec cent effeél:us naruraks , & (upem curales , acque
enim id refundí poreíl in voluntarcm ipíius pcccaco- eomm caufas rationem iníl:rurr1eF1ti modo ope;
ris , quia voluntas concurrendi
Dei
omnino antecc- candi natura: ,
&
gratire in
Sacr~mentis
accom•
dir valuntarcm peccatoris , & omnem vlum liberu1n modatam
elfo,
quo
fü
propcii!IimarÍ, cacionem in-
lldeoh.dePeñ;ijiel, Philof
Tom.Jf.Íi
i
füul\lm