0000747689

Quadl:.

Q.yid

jit

caufis fecundis ratio corJjl. eje.

331

hoc erl: pee aél:ioncs

(e elicicas,in qno nullum incon–

ueniens erl:

alleruic D.Thomas ,.p.q.

79.

are.

1.ad

tercium,& q.7

.arc.1.ad

:).vbi

lic

aie:

Nih1t

proliibet

&1t11fam

m/fr.,mema/e

producere porrorem ejfeEturn,

vltrafuam

pecwn, v t q11ando calor producrt [ub–

flantiam 1y,nú:

Sic ille,

ratio euidcns

priori crl:,

quia ecli in!humentalis virtus

lit

infcrioris rationis,

carneo, quia illa non aetingie per

íolam; [cd ve ad–

.iuea,& conforcata

pcincipali agente,Gcue puec a.diu–

tus ab homine focciffimo pondus magnum omnino

fu–

pecans vires infantis,íine vllo labore poctae,quod nul–

lo modo, nequc mouece vilo modo po!fce ,

non ad–

iuuacecuc ab illo tanta vi;in hoc aucem, quod calicer

adiucus infans porcet íupradiél:um pondus nulla diffi–

cultas rcpericur, & ideo nullaic:!l: repugnancia ,

lic

fi–

milicer nulla repcciecuc in hoc , quod inílrumencum

immed1acc aecingac effeél:um ptincipalis agencis adiu–

tum a caufa principali,ficue nulla c(l: repugnantia,quod

manus nefc1entis [cribere Ícnbat reél:c adima

rnanu

mag1ílri.

Alio modo comingie dlicientia inílrumenti non

attingenndo vllimum , ac linalem effeél:um ,

íed

ío–

lum non vicirnum,

immediatum qui diíponic ad il–

lum ,

cuenit in aliqu1bus inílrumcntis arcis;inílru–

mentum enim arcificialc non attingic figuram,Íeu cfi–

gicm immediacii; [ed íolum rnotum localem , medio

quo rcíultac figura , & ratio huius

e{l; ,

non quia om–

ne inílrnmencum ex vi racionis inílrumcnci folum de–

beac:mingcre diípoficioncm ; Ícd quia illa forma, vt

reél:c docec D.Thom. non eíl alicer pee fe producibi–

lis: vndc nequ.: ipfum agcns principale illam alicer in–

ducic; nam pee

íolurn facic cerminum localcm mo–

tionis,qui cll: aliquoddubij,

quia illam mocionem

efficic corto modo , & ordine proporcionato figllca!,

inde rerutcat calis forma arcificialis, cum autem illud

inll:rumcntum atringac rnotioncm illam arcific1o[am li_

cct non attingat vlcimam formam , & calis mono fic

ímproporcionata vircuti

n~turahcacis

inll:rumenci,ideo

dicitur in illa mun"'lts vcri,& proprij infirumenti cxer–

cere, ícd hoc force non

c(l;

vniucríale in on1nibus in–

fl:rurncntis

arcis,quapc~pter

data opera dixi in aliqui–

blls; nam aliquando viderur per forrnam infirumcnci

proximc accingit effcél:us vltimus, & per fe inrenrus,

vt v. g. culn figillo imprimicur , auc moncca: figu–

ra,

aut imago carca: , licec cciam in hoc caíu a!fecat

P. Suarez.,reucra non pcr

ficri immcdiatc figuram,

(ed vbi.

f>ra:tccea , quia Chrill:i Domini humanicas fuir in-

íl:rumentum coniunél:urn ad refocreél:ionem Lazari,

ad inficmitates

a:g~otorum

fanandas ,

nihilo–

minus , nequc in Lazaro , neque in a:grocis producit

Chrill:i humanitas aliquarn difpofitionem pra:uiam,&

antecedenter pra:parantern nece!fario ad reforreél:ioné

Lazari,& ad íanitatem infirmorum:ergo fa lía efi folu-

tio illorum.

Tandem minimc

pl~cc.t,i~

quo.d aa:erlc_Herice, vi-

delicet inll:cumenta art1fic1alta pnmano mílrumcnca

e!fe,ac principaliora,a qua ca:cc:ca ralicer dcnomincrt–

tur ; nam ve patet ex diél:is infirumencis actificialibus

non conuenir,id ipíum,quod hic altthor pra:cipue exi–

git ad conrl:itutionem veci inll:rumenti,videlicec,quod

fempcr acringant inll:rumenca aliquid pramium requi–

limm ad aé\:ionem principalis agentis.Deinde ipíe do–

cecinll:rumenta vera.& propria no11 attingere imme·

diacc aél:ioncm principalis agentis,& ideo aíferitcalo–

rem non attingcrc ignefaél:ionem ; íed íolum calefa–

él:ionem,nece!fario requifitarn ad forma ignis introdu–

cendam, fed penicillus nccc!fario actingit motum il–

lum artificioíum, ac vicalem media rnanu eleuantc,pe–

nicillum, ad qnem momm eíl: cauía in!l:rumentalis ca-

lis penicilllls: ergo adlrnc in cuis principiis inll:ruméra

amfic1aha

no~

[une

pri~nario

calia, ncque principalio–

ra allalogaca m ord1nc 1nll:rumenci.

Secundo, quia omniaopcra naturre per fe intenta 30

ab 1Ua ,

pcr Íc ordmata ad fioem icidem inccncum

a_b ipfa

natur~ pcrfc~~l:i.ora

funt, quam opera arcificia-

ha , vt ex iphs term1111s patee, & induébone pcr om–

nia opera, cam artis, quam natura: incec

compara-

ra euidencec liquefic, Íed inll:rumenta arcificialia funt

opera arcis humanre, ac modia ordinaca ab arcifice hu–

mano in ocdine ad fincm accidencalem,& anific1ofom,

&.inílrumcnca natutaha fonc opera non folum nacura:

naturaca:,hoc ell: creacurn: , !ed pra:c1 pue narn1a: na.–

curancis,Dei nimirum íapicncifumc gubcrnantis cau–

[as naturales immcdiatc cooperando cum illis, ac

pLOincle calia opera non

Cune

anís humanre , fod diui–

na: ordinantis illa canquam medium ad cffel\"um

fub–

fiancialem

v.g.ad

ignem, ad arboretn, ad lconem,

hommcm produccndos, qui infinito , ve

ita dicam

inceruallo perfcél:ionis [uperanc finem auificis huma–

ni,qualis eíl: figura ianua:,valis,corona:, & alta,1d gc–

nus, qua: incendie dmntaxac arcifcx : ergo cuir;!enccr

Ccqu1rnc mfirumenta artificialia in

cífe

inll:rumenci nó

c!I.:

primario calia, n9que cxcede(c in pcrfeél:ione in–

ll:rumenci ca:ccra inílrumcnca , [cd potius namralia ex–

cedcrc arcificialia,fopernaturalia exccdere nacuralia;ná

pccfeél:io alicums mcd1j

fine pra:cipuo, ac pnnci.

palitcr inecnro ad qué ordinacur cale mcdiú colligirur;

fed finb 1ntencus per inflrumenca naturalia, qL1oad

modum ,

quoad íubíl:anu:lm cxcedit finem incen–

cum ab amfice: ergo qua ad modum , & quo ad fub–

ll:anctam ell: perfeél:ius inílrumenrnm, (cu medium

1ucurale, comparacum , cum arrificiali: Obcdiencia–

lia aucem, qux Cnpemaruralia inílrnmcnca vocanc lia

ccc

11011

exccdanc, quoad (ubílanciam finis naturali

inflrnmcnta,nihilominus , quoad r,nodum ,

quoad

gcadum íupematuralitacis exccdnnc,licut etiam quoad

fobílantiam finis fa:pe Eepius excedant inílrumenta

nacucalia obediencialia;homo enim,& anima raciona•

lis pcrfeél:ioréíl:,qu¡im reíurrellio rnortui, multiplica–

do pahis,fanatio a:kroci, &c.

S V B S E C T I O

Conclujio

fecunda

ponitur.

Oncluíio. Ratio .conílituciua inll:rumenti non

confifiit in hoc,quod non corrcípondcac forma–

litas aliqua in effeél:u cauíre opcraciure. Ve autem ha:c

cenclufio patear aduccrc,nihil aliud e!fc corrcfpondcre

aliquam formalicaccm cauía: in

cff~él:u,

quam quod

in effeél:u

lit

aliquod pra:dicarnm in qua calis cffeél:us

affimilatur cauíre , vr habimi íupernacurali dicitur cer–

reípondcre íupcmacuralicas in effi:él:u,quia in illo prre–

dicaco aílimilantur habitus,& aél:us ÍUpcrnaturalis di-.

cicuc efíeél:us illius, quo polito

lic

argumencor contra

P.Hurmlo.

Primo , quia

fencencia adueríariorurn elfet vera;

nulla daretur

parce rci caura inílrumentalis; íed om–

nis dfet principalis; acqui hoc ell: abíurdum:ergo

fai–

cll: íolurio; probacnr requela,

loquor de inílru–

mentis diuinis, qua: admicit Hurtado, nullum cíl: in–

íl:cumentum diuinum, cui non correípondeac aliqua

focmali•as in effeél:u: ergo , &c. Probo ancecedens,Sc

forno verba abíolucionis quatcnus producunt graciam,

in gracia corccípondet illisracio encis,& ratio quali–

tatis , quia affimilacur in illis pra:dicacis : ergo inll:ru·–

rncncis diuinis correípondet aliqna formaliras in cffe–

étu;

probatur ancccedcns,correfponderc formalicatem

can

fo: