1
,, t8
Phyíica.
Oi(p.
II.
De J\(atura Principíj.
tia,qux omnia & vniucrlim ea,ex quibus nullum com-
ni11
,
ea eanmm íignificae Acilloceles ad qua: princirip.
politum namrlle otimr,am coa! fcit.
rcfcnmtuc fub ran!>ne princ1pij ) ex ipíis lunt, 1d dl:
'2.
Tan<km pee illam particulam
ex
,
in vltima ex iplis procedunc, íiue ab 1plis dcpendcnt.Hanc expli-
partc poíieam
cxclnd~ncur
omncs caufa: excrinfccoc,
cmonem ampleélimr Hurtad. ditpuc.
h
de principiis
ve cfficicns,finalis,& exemplaris,quia pcopric loquédo nacuralibus, lcéhone
1.
vb1 aduerte, hanc definieio-
nihil dic1cur ex cis fioeri;ledFinalé
c(Je
id propecr quod, ncm lolum pcopnc
&
dlencialucr conuenirc forma:
aur gratia cuius c;eccra fiunt ; dlicicncem
a
qua
effe-
&
maeerix; "'qu1uocc autcm pnuanoni: quia ve po–
ébuc producicur ;
&
cxemplarcm , ad cuius 1m1cacio- !ka demonllrab1cur,Priuac10 fotum cfi c;qu1uocc prm–
ncm lic:principium vero rci narnrahs , ex quo aliquid cip1um : vndc hac dcnniuonc folum pee te inrcndicur
confiar dfenualiter.Primnm amem ita probari poccfi, dehnuc duo lila cJlcnc1al1a p1incip1a mc1snacuralis,
&:
SJ.Llia prima principia funt ptimaconcratia;aequi cócra- grneraoonis,P1iuacio cnim non pnmo pcr cam defini–
ríafunc talia,vt vnum ex alio fieri non poífo:ergo vnú lUr :
a:qu1uoc~
enun non poílunc d hniri vnica defi–
principium non poedl ficri ex alio,id efi conlbre ex nittonc dknnali ; a'rqu1, ve pollea dcmonllrab1cur,
alio.Secundurn fic probatur,quia
(i
principia ctlcm ex materia
&
forma
&
pnuauo lunc :equ1uoca
lll
rauone
aliis,principia noh cffent prima , quia 1lla ex qmbus pnnc1pi¡ : ergo non ddfoiuntur illa vnica definic1one
fiecent priora foiffenr. Tcrcium ofündimr , quia pnn- prnmpta.
cipiata ideo calia dicuntur , quia rcfpiciunt principia,
Exqu1bus colligieur, quam mifcri: errauc1ie Pla-
j
ex quibusdcbcnt ficri,cum principiaeum non rc(piciae za dum a1e,quod pamcula t:.·,qua: rcr pomtur
lil
de–
fub alta ratione princip1a,11iíi vr ab illis habce etle:er- finicione pr:ed1Gta ,d1uerlo modo !Ümirur;m duabus e–
go principia fom,ex quibus omnia fiunc ,
&
habenc mm partibus prionbus fumicur negaciue,
&
ve negat
elle.
Deinde quia pnncipiaea ex fcmccipíis cfle ne- habirud1nem pactis eflcnualis componcucis,icave len–
q.u~u~r;
vriquc
ne~effar!o
erllnt ex aliis non ex prin- fus lir;Pri1y::1p1a func,qua: nec fiunc ex aliis, neque ex
c~p1ar1s,
ergo ex
pnncip~1s;arque
adeo
reai:
Principia fo1píis muLUo, ve ex parcibus cílenciahbus cóeoncnci–
d1cunrur,ex qmbus omma fiunc,0111nia,inquam, cncia bus:1n rema vero parce parcicula
tx,
iumicur pofieine
narnralia qua: primo ac limplicicer 6rn1t.
&
vt dicíehabícudmem d1fiunfüul:, ve! parciscompo-
3 Sotum in hac Definirione aliqnarn pacicur dil!icul- ncntis,vcl ccrmini
a
q11o;i1a ve reJdae hunc!Cnfum:led
raecm panícula illa
ex;
&
ideo varíe
!t
variis expli- omnia fiunc ex ipfis ve ex panc,vel ve ex termino.
cacur : íed ínter omnes explicaciones mihi pariores
Sed contra h.i:c d1éb Plaz<e ficargumencor.Primó,
h:e dua:,quas iam profero,vidcnmr;vnde .qua:cumque fi particula E.>·,[limerccur,vt explícame
a
Plaza,a:qui–
illarum poecfirecipi.
uocl: fumerccur ab Arifioccle : fed inconueniens eli in
~
Prima eíl quam fcquirur Soro,& eam explicat hoc tom pauc1s ve1 bis vnam cano!emque parciculam, a>qui–
modo. Ad cuiuscuidentiam conliderandum
el!:,
quod uocc Íumi:crgo.
ly
Ex,
quamuis nonnunquarn,generalirer accipiatur,
.Refponder
Pl~za
ncgádo;ná fumitur inquir,vr
a
no-
6
ve dicae habirndinem aliarum cauíarum;carncn proprie bisdecla<arnr,&fic nullá inuoluic a>quiuocationem,&
dici~
habieudh1em
prin~ipij e[Íen
~ial.is,&
ita accipi- hunc loquendi modum poílulabae materia,
&
diuerfi–
tur m pr;i,fcnu:vndc /\rifiotclespnrn1s duabus parci- tas íignificacionis in eali particula facilc poeeric in–
culis incendie docere limplicieacem principiomm pri- tclligi.
morum; ineelligit ergo , quod principia prima
11011
•
s.edcontd,quia vt ipfe Plaza cxpücuerat in fupra- 7.
fia~~
ex
a\ii~, ~eque
ex aleemeris tanquarn ex prin- d1füs,part1cub .Ex,qua: ccr ponitur in pr:i:diél:a defi–
c1p11s c[Íennalibus.Exquofcqmtur primo, quod Ele• mcione,diuerfo modo fumirm;ieaquc per vnam voccm
menea ex quibus gc1.marur mixc.urn, non fünr prima EX:,diu:rfa fignificanmr_;atqui nihil aliud cíl a>quiuo–
pnnc1p1a; mm quia
Írnlt
ex alns , ranquam exprin- cano,
m~
vmcas
~om1n1s
c11mdmcrficate fignificaro–
cipiis dlCncialibus, pura ex materia
&
furma; cum rum,vt
~1dere
eíl
111
Cane,& Gallo:crgo pcr cxplica–
quia mixtum non
fic
ex i!Jis ranqnam ex parcibus ttonem
1~lius
cu1.denrer colligitur, talem pacticulam.
c[Íemialibus, (ed ex eorumaél:ione , vr primo de <>e-
provt dl:
in
dcfimeionc,contincre a:qniuocaei<mem:er-
11crarione efi videre, fed tam materia, quiun
for~a,
go auenon debce intelligi, ve explicar ipfe , aut v1tiofa
quia neucmm fir ex aliis ranquam ex principiis cffen- cll dcfinicio Principij.
cialibus,ncque ex alrcrutris, quia ncc maceria efrpm
$ccúdo,quia ve! per illam particulií Ex,lianificacur S
effentialisforma:,ncc forma pars clfencialis materia:, aUqua mio fop,erior ad
~rincipi_a
eílentialia
,"'&
priua–
(cd ex iUis tanquam ex partibus cffencialibus compa-
t1~ncm,~au~
íolum.per d1fiu.nél:10nem vrraque princi–
nuncur omnia corpora,fir,vt fine prima principia. Se- p1a
ligmficatur.Pn?JumdlCl non poeeíl:,quia ve poll:eii
quirur fccundo,nihil racioni prir¡iorurn principiorum probab1tur,ad poíiciuum & ncgariuum non datur ratio
ob[l:are,quia cam materia quam f&rmadiuilibilis com-
communi~:(~
fecundum;ergo talis dcfinieio
lit
&
ligni–
ponunruc ex fiiis parcibus intcgralibus, quia parres ficar per d1liuél:um:fed ve patetex Summulis, de6nirio
integrales nó cenfcntur
fu;
nomine Principiorum,nec huiufmodi dl: vitiofa;crgo ralis erit ha:c definieio,fi
í~compolirío ex parcibus intcgra!ibus rept1gnat prin- cundum
qu~d
!t
Plaza explicatur,habenda fic. Ex qiii-
cipiorum fimpliciraei , ncque rurfuseíl 'contra nam- bus conclud1rur,p€r talem ddinirionem folum defini-
ramprincipio:umJalrem formre, lier'. exafio eanquam ri rationem cornmunern
ad
macerian;i,& formarn ; mi-
cx caufa effic1eot1; ar quod materia habueric cau- nimc auccm ad priuaeionem,vr po[l:cil magis declara-
fam efficientem, non cognofcit Ari[l:oreles. Sequicur bicur , & íic erit vniuoca & pmpria .ralis delinitio.
tmió, neque principialieciex alcermris , vt ly
E.>:
aicar habicudinem almius Cau(i , quam effen'.
tialis;_forma enim
fit
ex maeccia tanquamexfiibicél:o,
SECTIO
I
J.
de c111us potentia educitur,
&
v)eiffim materia fie ex
l
forma,feu per formam,quia materia elre in aél:u nam-
A
iqua obiiciuntur contra/ententiam
;
&
ralieer nequit nifi per formam.
dijfoluuntur.
Secunda expolicio illlllS panicula: eíl , vt in eo–
?em gcne'.c,&fub cadem
~aci.on~,qu;e
func principia
a nullo aho ncque vnum pnncipium ex afio pender,
fedomnia ,idcll: omoiaprincipiata ( nam per
!y
om-
P
Rimo
obi.ic~cur:quia_m~tcria
&forma J1abit princi-
9
p1a cífenua.lia.:ergo sur m eodé' genere
&
differétia..
Rtípondeod1fünguendo Anreccdés:habét principia ro
clfcntialia