Phyíica Di(p. ll.
De J\(atura Principij.
in-qo:mtum motus dicit talero ocdinem.
-
D ices, rcahtcr
&
matcrialitcr dicere , non tamm
formalitcr.
9 .
Contra primo,quia h:cc qu!!!Ho eíl:
pl~y
lica,& na–
tnralis,& mmime di: mctaphyfica : arqu1 Phy!ica,Íc11
Philofophia non agit de rcbus
pra:ciliu_e,~ed re~l~ter:v_t
funt
a
parte rci;crgo
ú
rcalirer
gcnerat10,1dcn~1cc
d1c1_t
crdinc1n ad agens vtprmcipium;crgo co_nceduur,
dl_e
princi pium gencrauonis ag
1~s
_in lenÍU
111
quo qurent
'<l
uzfüo;licct ncgetur in fcn!u
111_
~~o ~on
qu:rrnur,
fcilicct mctaphyúco , frn
prrec~t:ue;
m
Metaphy~
ftca enim folum datur ulis pra:c1ho : ergo
abtoln~c
&
limp\iciu:r phylicc gcnemio habct pro prmc1pto
agcns.
.
.
?.O
Contra fecundo ; quia rclatio
tranrccn~c?rahs
m
quacumque pra:cilionc entitatisdcbet
c~n~1p1,qu1a
ta–
lis rclatio,quia eíl: tráfcendcmalis,c!l: eílcnt1al1s & pr:i:–
dicarum cllcmiale:atqui nu\lo modo pot:íl:. res
1~a
pn;–
ci!iuc concipi,quin concipiatur elfcnna 1lhus,cumde–
finitio cffemio:
Ítt
vt nec ctíe,nec concipi poílit res linc
illa;& ideo in nullo íl:atn ctiam prrecitiuo, potcíl: ho–
rno co,ncipi line animali aut rationali ; fed emitas ge–
ncrationis dicit rclationcm dférialcm ad
agcns,~
u gc–
ncrantcm,ergo in nu\lo!\am prreciliuo
1~otus,fc_u
mu–
tationis porerir concipi aut elfc generano Únc
.1l~a
rc–
lationc,quia 1am
r~s
in aliquo fl:am potíet conc1p1 fine
fua rclatione c{fentiali , vr videre eíl: in materia pri–
ma in lntdleél:u,& voluncate.Solutio argumencorum
patct iam
ex
dia:is.
QVJESTIO
v.
Quid
fü
Priuatio.
1
cOncln!io-: Priuatio
tj/
caremia form4 in fi1bieélo
apto.lila
particula
carm1i11
ponitur loco gcncris,
quia
d1:
ratio conucniernli cum negauone ; tam enim
negatio quam priuatio,
c:ucntia,
!eu ab[entia fotmz
cppofüa:
font;
tune cnim dantur in acre tenebrre,
quando ah acre abe!1: lux;feu acr caret illa:homo ,etiií
dicit neoationem Dcitatis,quia hominis dfcntia ca–
i:et
Dei~atc
& effe independenti .lila particula
form<f,
ponitur acl ctfcnciam priuarionis explicandam, cuius
tomm erre cíl: in ordine acl fonnam femouendam, quia
cum Vt diximus,tota elfcmia prinaúonis lita
fü
Ín ab–
fentia formz,vt reélc intdligatur definitio priuatio–
ni,debet nece!fario poni in ea forma qure remoueatur
pcr ipíam,
&
in ordine ad quam ita totum elfc hahet
priuatio,vt ncc dfc, nec concipi po!Iir,Úne co quod
connotet,& rcmoneat talem formam íihi oppolitam;
&
ideo cognitio priuationis necdforio fopponit cog–
nitionem poliriui,per qt1od poffü intelleél:us in cogni–
tioncm prinationis pcrucnirc: atque iractiam 6t, vt
tam priuatio,quam negatio cognofcantur per habitu–
dinem
ac
politiuum rcmouendo illud , quanquam per
diuerfum aéh1m,& conceptum ah illo,qno forma ipfa
pofitiua concipitur,& ideo ait
D.
Thom.
1.
p.
&
1.t:
atqui non per aliam nili forma: : ergo
~er Íp~cicm
forma: oppolit:c imdhgetur .non d1rcéle qmdcm,
fed
indirec1e , & medio ahquo d1fcurfu , vt d1-
élum cfi;rnm etlam,qL11a oppoJHa funt qua!i rclatiua¡
arqui vnú relatiuú nccctl'ano cognofcitur per aliud,&
cognitio vnius cóneétitur cú cognitione altcrius:ergo
priuauo,qua: oppolita
e!l:
formre ,cognofcitur pcr for–
ma
&
cogn iuo
P'
¡uationis cóneél:itur cum c0gnitione ·
formct.Pcr,ly
in
[11b1eílo,diffcrt
a
poffibilitate,qu~
quia
cíl: ncgatio prima, qure fupponitur
ante fubicél:mn
omne,11011cll111 fnb1eél:o,lcd potius connotar cxiítcn–
tiam,cui vn1atur,& cum qua conltituat [ubieél:um a–
liarum ncgationum & prínationum, Vt Jatiffimc
a
no–
bis exphcamm manct 111 MctaphyGa,rraél:atu de poffi–
bilitate rcrum:itcm d1ffcn
a
carcnda Angcli, qua: ca–
mma non eít propric in fubicéto;liibfl:antia enim fim–
plcx compo!ita,& fpirirnaliscum non componatur ex
fobic1.. 0 pofi fui dctlruél:ion cm,Ícilicct poíl: annihila–
tionem, non rclinqmt fubicélum in quo
lit
carencia
Angcli;conuenit autcm perillam paniculam,cum nc–
oauone forll\:E in fub1eéto ex1íl:cmc:negatio cnim vi–
fus e!\ in fub1eélo.Pcr 1llam panicnlam,Ap10, diffcrt
a
negationc,qure efl: caremia formre in fubieél:o incp–
to:vndc fnbieélo in quo eíl: negatio, femper
óft
iln–
poílibilis forma,& fubicél:o,in quo cíl: priuatio,femper
cfi'poílibilis illa;iraquc peinado,
&
ncgatio m
hoc
diftcrnnt,quod pnuatio connotat in fubiell:o aptitu–
dinero ad formam,cuius fl:carcntia;negatio vero ine-,
ptitndincm:h~c
autcm dilfcrcmia non cll in propria,&
fonnah ratione,quam in rcélo dicunt priuatio;
&
nc–
gatio,Íed in connotato;Priuatio cnim vt fic,non inclu–
dit intrinfece (ubieél:um,auc aptitudincm eius,alioquin
&
priuatio non diíl:mgucretur
a
fubieél:o priuato
ad~quatc: quod cfset qu
ti
compo!imm ex fubieél:o
&
priuatione,& non cfset ada:quatc non cns reale,
fcd
coníl:arct ex rcalitate potcmire,
&
negationc
fua:
foc–
ma:.r~od
efl: contra rationem Priuationis; igitur de
forma\i Priuatio folum dicit ncgationem, conn_otando
illam
ad
íubieél:urn capax oppolit:c forma:;& hoc mo–
do dicirnr diffcrre
a
negatione in obliquo ' quatenus.
co1111otat fubieél:um apmm ad oppo!itam formanl.
~od
gcnusdifcriminis,etidm folct mtcr formas po–
litiuas tali modo conccptas,aut ligniF.catas reperiri;fic–
enim f:cpc Ari!\otdes ait diffcrrc limimcm
a
cnrui–
tate,nam licet de fotmali
dic~t
eandem figuram,tamcl\
limitas lignificat illam cum habirndine ad ralcm matc–
riam:Q!;lx differentia non cíl: efscmialis,[cd materialis:
itaque
li
connotatum fumatur pro rationc dillinguen–
di priuationcm
a
negatione, obliquc di!linguenrnr vt
dixi;!i autem concipiantur connomiones
ipf~
cxiíl: n–
tes in illis,formalitcr & dircél:c dillinguumur perilla.
Deum non poílc coguofcere priuationem,nili cognof–
cat formam,cuius ncgatio e!1:, nam cognofcendo ho–
miné,
&
equum,iudicat vnum non elfe aliú, & vidédo
homincm,& vifmn,videt in homine ccrco
,v.g.nódfe
vifum,& ita vidct illum effe CO?Cllm , non affirmando
proprieJcd potius ncgando,id eíl:,viden<\o vnum non
clfe •n aho,& Ge de c:i:teris,& ratio cít;rú quia cú nó
lit res pofitiua,non habet propriam,fpeciem per quam
cog~ofcatur;
(
fpecics enim vti politina emitas in–
rcnl1onahs , non poteít Ruere
a
negationc vllo modo
"vti cíl: priuatio:) cum autem omne qnod cogno[cilllr,
deheatcognofci pcr fpeciem,!i priuatio non habet fpe–
ci cm propriam , pcr alienam cognofci neccffe crit ;
Ex hacd nnitione fcquimr,quod tá piiuatio quam
ncgatio poilit habere fimdamcntum in rc,cni mhuümr,
vcl in aliqua con ditionc cius
abfofolut~
füpta,vt docct
Suarez, velad aliud comparara:fundamcmum appclla–
mus non folum fubieétum,cui ncgario,vcl priuatio rri–
buitur,fcd proximam caufam,feu radicem, ratione cn–
ius talis negatio,vcl priuatio conucnit;
&
hoc funda–
menmmJrequcmii1s,& facililis rcperitur in ncgatio–
ne, quia cum negado non requirat íubieétum aptum
ad recipiendam focmam,vcl matcriam oppofitam,fun-
dari pote!l: in ipfa intrinfeca natura calis fobieél:i,vt in
Angclo negatio 11ominis,& in hominc negatio hinni–
bilis fundarnr in imriníeca ditfcrentia hominis:at vero
pritmio,cú cónotct aptitudinem in fubieél:o,nó porcíl:
¡n illo vt !ic,fcu in fola inrrinfeca eius namra fundari,
¡ed in aliqua alia fonna,vel condicione adiunéla: vt
li
homo lit crecus ,non fundatur illa priuatio in pr:cciía
hominis natura,[ed in aliqua alía caufa,qure remouct
fmmá qua negal illa prinatio.H:i:c auté caufa
i~terdú
eíl: politiua difpolitio fubicéti,interdú poteíl: elle for-
ma