0000747689

J?4º

PJ1yíica

Difp. V

l<i

genere vno cauía: , licet in diuei!is generibus

admucnt, non dicunmr caufo: .paniales , íed ro–

tales.

'l't

Sidimiliret ignoranrer dicitur,& pcrperam atTeri-

o cur ex materia'

forma licri vnam cauram ada:qua -

t:lm inrriníecam, cum vnaqua:que

Út

ada:quata in

Cuo

genere; quare vnaquxquc comparara cum toro

cauía ada:quata totius in íuo genere , & ita vnaqua:–

que_<auía ada:quata difünguirnr

toro• .Nam ficut

Gaula efficiens in genere

cau(~

clficienris non adiuua–

tur

cauía finali' neque final is ab cfficiente •

ideo

vnaqua:que in íuo genere ell completa caufa , ac pro–

inde non poffit componcre cum alia vnam caufam

totalem, quia iam ex duob11s totis alrcrum totum di–

fiinél:um coalefceret,quod eíl: falíiffimum; pari modo

falíiffimum eft dicere , ex materia

, & forma porre

coaldcere vnam caufam rotalcm , quia vnaqua:que

non adiuuamr in proprio genere ab alia , quia neque

mamia adimtarur

forma in genere caufa: materia–

lis , cum forma minimi:

Út

cauía matcrialis , ne–

que .forma

materia in genere cauía: formalis,

quia mhil cauíre formahs cominee

111

fe materii:i. pri–

ma; vnde vnaquxque eíl: roralis, & ndrequara in pro–

prio genere,

íic non poteíl: conflimere cum alía

cauíam rolalem,quia ex rebuscomplcris non coalefcir

vnum rorurn, ahlls non clfent,cornplct:i:, íed par–

dales.

De [ompofto nal'uralí.

f~o gen~re

vnaqua:que ex illis, materia ·in g,

ccc

-caula: materialis ,

forma in genere caufa: formalis¡

fed materia adhuc vt vnica forma:, & forma adhuc vt

'mira rnaterire,& vr informarillam diíl:inguitur a toto:

-crgo·cauía adrequata intrin.feca diftinguirur

roto.

Ybi

~duerrc?quod

materia prima.v.g.non

dl:

cauía

totmsmli, qma cxercct íuam cauíaliratcm circa for.

mam;

quia forma cíl: pars totius, ideo dicirur com–

poíirum

clfc

effcél:um formx p1<;c1puc,quia non exer–

cer ÍUam cauralitamn circa formam,nifi Vt ccfulrer tO–

tum,& idem eíl: de forma, qua: ideo dicitur canfa to–

<ius, quiacxercct iromedialc fuam cauíaliratem c1rca

marcriam informando ipíam,Úcur marcria circa formá

recipiendo eandem;quod paret

mam~eflc,qma

eo mo-

dl:

cauía fQrma,vt c!íl: cauíalitas

illius,&

circa illud

exercet 1mmlt<!iarc rarioncm cauíi; funmlis,circa quod

exercer fuam cauíaliratem ; ficur Deus dicirur caufa

Angcli,hominis,& omnium crcatuNrum,& non cau-

chymera:,quia íuam cauíalitatem exercer circa crea–

ruras,& non circa chymeram; (ed materia prima non

~xerccr

c1rca rornm íuam cauíalirarem pra:cise,

ita loquar irnroediarc,quia non recipir rotnm,fed for–

mam;recipera enim cíl: cauíaliras mareri.E.!reru forma

non informar tomm:ergo non cíl: caufa totius forma–

lirer;íed tanmm denomi1utiuc;vnde vnat¡ua:t¡ue dici-

tur cauía rorius, quia influir in aliam. Materia enim

prima influir in animam rarionalem , qure licct non

dependeat

materia prima fecundum íuam fubíl:an–

riam, quia res Ípirirn;lis fimplicirer non depender

materia, depender tamen anima rationalis

materia

prima Íecundum elfe informanris aél:ualirer,& quate–

nus reduplicatiuc cíl: informans

adll ,

hoc efl íccun–

dum erre informationis, quia informatio anima: ratio–

nalis depender

mate1Ü

priori ranquam

t'ubicél:o

receprionis,

cuius potencia educimr ralis informa–

rio;caufa aurem formalis marerialis non

fol~un

fecun–

dum elle informanonis.fed criam fccundum proprium

erre íubíl:anrialc depender

marena prima apriori,

quia non folum cius infurmario,Íed eriam ipta emitas

forma: educirur ex potencia materic; primx ; materia

autem prima liccr non dep()lldeal

priori ab ipfa for-

ma íiuc illa

íit

fpirimalis, íiue matcrialis quoad pro–

priam entitarem , quia ha:c immediatc producitur

Deo pcr creationem, ac proinde producirur immedia-

ti: independéter

quaci1que caufa inrriníe

elfentia–

liter coníl:ituriya

illiu~nihilomin11s

priori depcndet

quacumqne forma, quarenns recipiens cíl:, aur qua–

renus vnirur aél:ualirer;quia receptio aél:ualis materiit

primre' & vnio iplius depender

priori tanqnam

cau(a formali ta¡n ab anima rarionali , quiim

qua–

cumquc forma íubíl:anriali; vr íi1pd diximus docrn-

do omnem enritarcm, qux eíl: caufalitas alicuius for.

mre dcpcndere ab ipía forma, íed emitas receptionis,

quia eíl: eadem encitascum caufalitare forma:,qn:c ell:

informatio realiter cíl: cau,lalitas forma: , liccr fob

~prelfa ratione rcceptionis non íit caufalitas illius :er-

go calis entitas reccptionis depender ii forma,cum dc–

pendeat ab ipía tanquam

íubieél:o adha:iionis;a quo

dependenter producitur , quia cduél:io recep¡ionis de–

pender tanquam

íubicél:o inha:_renria: aur pafl_ionis

materia prima tanquam

íub1eél:o adhrelioms

~od

ampli/is demonlhatur, quia quidquid eíl:

parte rel mdiuiduum cíl: derennmara: errcnm&,

denominarionis , ac proinde non poreíl: abíl:rahere

determinara

elle,

~terminara

denominarione licl:t

ab 1110 indiuiduo,& ab aliis poffit per inrelleéhun ab–

llrahi vnlis conceprus communis: itaque

parte reí

mhil datur formal1rcr communc,& vniuerfale,(cd po–

tius cíl:dercaninarum íingularc,& parricularc;fcd pcr

vos ex mea materia prima indiuidua,& ex mea anima

utionali indiuidua coaleCcit vrra caufa ada:quata in–

cdnfeca,qu¡¡:

parte rei exiíl:it íine lillione,Íed potius

cum verirare: ergo eíl: determinara cauía adreqrrara

intrinícca,

non abíl:rahcns

dererminato conccptu,

dcnominarione cau(a: intriníec:c derc.cminara: ,

lic non ene cauCa intriufeca vt íic,

in communi ;

f~d

omnis cau[a intrinfcca adxquatc diuiditur in ma–

terialem , & fonnalem : ergo ha:c deber erre aut ma–

renalis, aut fonnalis , (ed non eíl: vna , neque alrera,

quia ncque rorum illud coniunél:um ex cauía materia·

li, & formali

cll:

caufa marerialis,aur efl cauía forma–

lis, tum quia pcr vos roturo coniunél:um compolirum

e1 duabus cntiraribus non ell ldem quod panes , rum

etiarn , quia rorum coalcícens ex parribus ererogcnei

non eíl: eiuídem dcnorninarionis,& rationis wm illiss

vt videre eíl: in corpore humano

quo~ ~o~íl:at

pedi:

bus,manibus,hmneris,capire, &c.

m1111mc vocarur

aut pes,aur manus,aur capur;ergo

ex.caufa

materi~li,& formali cterogeneis quidem, .&

?1~ería: denom~nationis coaleÍcit vna adrequata 111d1u1dua, & rcahs

cauía.ralis cauía nequc erir materialis,neque form¡llis;

íed ex Ariíl:otcle, & ex vniucrfa Philoíophia nondaruc

aliud genus cauía: inrrinícca: pr:i:ter marerialc, & for–

male:ergo tale coniunél:um ex cauía

mat~ri~li,&

for–

mali,quod neque cll:, vt dixi caufa mare.nahs,aut for–

malis nulla ca11ía erit pr'lcipui:,quia

~mms

cauía

hab~r

cffcél:um oliflinél:um

(c,(cd adhuc

111

vcflra Cenrenna

totum coniunél:urn ex caufa maceriali ada:quata (qua:

non eíl: (olum

rqat~ria

prima , ícd materia ,

f~rma

rnio

recipiente~

rotalitarem

quibus forrnahzantur

ve Íllprildixi;)& ex cauía fomJali vltima,qua: eíl: tota–

liras non eíl:

quo diflinguatur ranquam ab effcél:u,

quia tale cffeél:um non darur ; ergo illud coniunél:um

non cfl vera cauía ; erir vera caufa adrquata quidcm

ipía forma : ergo tam cauía marerialis vt cxplicui cau-

fatur

forma,& forma (ecundum quod informans eft

depender

materia, ac proinde cauíamr ab ipía in eo

erre,& dicirur effeél:us illius Íecundum illam rarionem

formalillimc : ergo denomínatiul: torum dicirurcau–

farnm ,

tornm dii:imr effeé\:us , quia rotum pra:–

cipuc in denominarionibus

in~perfeé\:.is

qua.lis

denominado effcé\:us ,

cauíau denom111arur a qua–

cumque parte intriníecl: coníl:iruenre ipforn, & idc?

dcnoml