~<efr.
I.
Vtrum totum dijlinguatur
a
partibUJ
2J!J
SVBSEGTIO
I.
R.atione1
Aduerfariorum dijfoluuntur.
1
06
Aº
primam_mioncm rcfpondct P. Arriaga dif-
puq
-~hyhcorum
de coco compoliro fcél:.
i.nu–
mer.;
.§
.O_bi1c1cs
.7·
his
vcrb1s~:
Rcfpondco ergo
p.ar–
&es
n~n
elle
pro~r~e
caufas ,cbmpoíici, fcd folum fe–
cu~dum
quid,
&
unpropnc, quatenus pcr cornmuni–
catt~nem
htc media vmone illud confbcuum. Vnde
pottu~
confütuuu:c quam caufa: propri:i: debenc ap-
. pdlan, ad qucd non cequiricur Vt d1fl111auantur
a
ro–
to
c~1~p0Ílto,
imo
potil.isdebem e{fc
id~m
cum illo;
requ1,n~ur
an'.ern,vt parces 1mer
fe
dilHnguamur ada:–
{.uacc,a toco vero qua:libec inada:quatc;ornncs aucem
1m1il fumpca:,
&
vnir;e minimc chffuranc realiter
a
toto._ Hinc infers,vnionem non
elfo
proprih:«ufalita-
' re':" m
com~fitum
, quia licue panes non Cune pro–
prnr
cau(-e :
Ita
nequc vnio erit propric caufaliras &
folurn rnecaphylice.
'
. Huic fol_uci?ni toro peél:orc íubfcribunc
p,
Lugo,
111
m~nufcnpns
P.
Heriz~,
&
mnlti alij Neoccrici
D?él:iffimi • imo in H i(pania ab innumens vins Do–
ébilimis_, tum Salmamicre, tum Complnti tanquam
probab1liffima rn_aximo a
pplaufu cel bratur,
&
Pater
~u~tado_m.Phyhcadifp.
G.dccornpoÍlto feél:.r.
§.
1
r.
1ncl1n~t
111
1l~am
íolution
em,&
ideo folnit argumen–
turn h1s vcrb1s : Hoc argumemurn dilfic 1le vidcc,1r ex
c?m~ararione
caurz imrinfocre cum cxtrinfeca ; fCd
d1ícrnnen accende : cau fa cxtrinfeca cauÍ>t non corn–
m~nicando
re'.p\am .forma_liter , Ícd produccnd<.> ali–
qmd ada:quatc
a
Íetpfa dtfünélum , lic du:e canfa:
ª.él:~u:c
, ve Dens, & hom? '.'mul fompci,
&
copula–
~me_
lime ada:quaca horn1111s canfa aél:iua , ac cauía
1nm~1feca
cauíac tomrn, Ceipfam illi fonualicer com–
mumcando , & fe includendo in effcél:u , quaprop–
~e_r v~~atur
caufa cffentialis cffeél:us (qua: pottus con–
fünmuurn clfe?ttale deberet nominari) & lic non po–
re!l finml
r~:m
vcraque pars .ncc _copulatiuc ; quia
lic
~eceísan~
rcíum1t11r canfa 1n effcél:u: fcd vcraqnc
furn1 deber d11iunél:irn liuc diuiliuc: lic ioicur difün–
gu?
illam~ropolition~m vulgarern:rnateri~,forma,
&
V~lO
run
da:quata caufa compofiti figillatirn,
&
di–
UlÍlUe Íurnp1a , concedo maiorcm : funt caufa limul
&
copulaciuc fumpta , negacur ma1or. Quia lic
no~
fonc cau(a cornpofüi, íed ipCum compoÍlcu;;:;,vt etiam
patet in
~ceruo lapido~~,
&
etiarn in toro compolico
ex matcna,
fo~m~
vnms,
&
ex totaliratc ipÍls vnita,
quod n'.!llus d1füngu1t ab omnibns panibns, in quo
omnes 1lla: parces Ílmul fumpt:c ,
&
vnita: non cau–
fam tomm ,fed Cune ipfum torum', caufat autern to–
rnm vnaqna:quc pars ,
&
orones diuilirú
fornpc~;
licue eciam omnes lapides accruari non limt caufa
acerui, fed aceruus ipíe, ac proindc: vt
lic
non compo–
nnnt aceruum , fed pocius Íunc aceruus cornpolitus ab
omnibus diui!im,
&
lic omnes lapides diuilim fnmpti
componum ipfurn.
107
Dices; Materia íola
efl
caufa partialis cornpolici;
icern
&
forma : ergo vcraque Ílrnul eft cauía ada:qua–
ta, diíl:inguo coifcquens, cíl: caufa adxqL1aca refpoél:u
vaionis,
&
fob illa racione efl caufa adxquata com–
pofici, licue Deus eft cauía cflicicns illius, quia dli–
cit vnionem,concedo confequentiam; nego tamen de
caufa ad:rquata imriafeccconfücuencc ( potiusquam
caulante ) coropoíicum ; tomm enim non éaufa ·
cur ex cfü!is adxquari• intrinfccis ; materia quidem,
&
forma func compolici caura ada:quaca difiunél:im
c.amem,id eft pr.i:tcr illas nullam babee caufam.
Dices, CauCa partialis refpicit tótalern : difünguc,
cauíacxcrinCcca partialis rcípicit rocalem , concedo
t
caufa vero imrin[cca p¡mialis non rcípicit roralem,[ed
aliam comparcialcm,
&
totum compo!itum , non vt
cauramm propric, [cd ve con(titutum dfcmialiccr pee
vtramque pancm : qma caufa intrinícca c!fentialitec
cíl cauta in quantum pars; pars autem non pocefl
cr–
íe caufa ada:quacaca , vcraque vero pars vt vnita; iam
non efl pars , fcd rncum : ac proind_e non po,ílum illud
caufare propric, íed conílrnere,
fo
mm~íecc c~mmu
nicando ,
&
mancndo cllenuahter mera cms eÍ·
Ícmiam ; materia quidem ,
&
forma fum aila:–
quamsconcepms compolici , non
ta1~1cn
cauía ada:–
quaca , quta caufa d1e1t ordmcm ad cffi:éhun d1-
fiinélum.
llem Materia,
&
forma íuntcauía totalis compo- 10S
liti , non quia Jiinul vnita: cau(ent
compofü~m,
non
enim cauíant, [ed confümunt: fcd quia
1111lh~
clau–
ditur quidquid
dl
caufa: nam materia
e_fl
caula for·
ma: matenalis,
&
forma eíl caufa macenre,
&
pra:cec
has non e{l aha cauía
1t1
compoliro. Q.!!od igicur
eíl:
d1fcrime11 mcer cocum per
fe
pcr accidcns ,
&
aggrc–
ganonem
!
hoc agg1egatum
l:ic
fine vera v111onc:
~
acc1denrale pcr acc1dcncalcm vnionem, cocum ver
per fe per wbflantialcm vn1oncm: lic P. Hurtado:
quern ex eo,quod profc1ac 11la verba : Tmum
comp_~
foum non vtcau\acurn propnc clknuahccr per
~na
que: partem
~llera
inclinare in lolur!onem
~ma~,
ncganrem maceriam,
&
founam elle propnc
cauta~
compofiti:, quotl amplíus
~onfirrnant
vc1ba 1lla : ma–
teria quidcrn , & forma (une ada:quatus concepms
cornpoliti, non tamen cauía adxqu3ta; quare linc
dubio cum _proptcr authontatem toe
Voél:or~m,
rum
quia nulluiu app•1ct inconue111ens contra
·~Caro
d1-
cendurn e!l maxima probab1 lirate
decora~!
calern
folucioncrn
q11a in medium oblata fo11il1tus cor-
ruit Ach1llc; aducríariorum potius
apparen~
quam
vcrus.
N ihilominus camen alicer
rcfpond~o
ad argumen–
mm concedel)do maioreru,
&
negando minorcm,
quia~ex
materia,& forma non
fit
vna
c~uía
ada:quara,
quia vnaqna:que ex illis e!l ada:quata
111
fuo genere;
forma emrn eft caufa for.nalis ad.rquata ex eo quod
íic forma adxquata compoliti, vt videre_
e~
in ani':'a
rationali , q11a: ve ada:quata forma homm1s eft vmcoa
&
Cola íufficiens ad con!licuendum in genere forma:,
& vr caufa fomiJlts compolitum,
&
ad mformandam
rnateriam
ad~q11atc;itern
materia prima
e~cauía adc;–
quata matcrialts,quia cft ad:rq11ara
mate.na,&
fub1e–
él:um ada:quatc recipiens fonnam vt mforrnantem
ipfam.
.
Vnde licct in die encis linr parces , 1h
elfo
camcn
1O,?
caufa: vnaqureque cft ad:Eq11ara,quia vnaqua:que line
adiuuarninc altcrius in Íleo genere caufat ,
&
lic11c
rnale diceret q11i affcrcrcc ex cauía efficienci :,
&
finali fieri vnam caufom ada:quatarn exrriníccam ex
eo íolum quod lim11l cao
Ca
final is ,
&
efficiens con–
currant ad caufandum etfeél:urn, & neque concurrat
dficiens fine finali, ucqnc finalis fine dnciemi ; nam
liic concurfus illarum limul non argnit partialitacem
caufa: in vnaq11aque, quia Cune in di uer[o genere cau-
fo:,
ira vtvnaqua:que in fuo genete Cola íufficiens
fit
cau!a , ita
ve
in illo genere non adinuecur ab alia eo
modo, quo duo portantes cnndern lapidem[e adiuuác,
vcl duo lurnina adiuuando fe in codern genere ca
1
11fa:,
concurrunt lirnul, & idem concingic
in
{pecie in)preí–
fa,& potencia vifiua,q11x quia in eodern genere qauf:c
efficiencis
íe
adiuuanc ad producendum : non dicuntur
canfa: totales, fcd parciales; quod alicer enenic in cau-
[a
finali ,
&
dliciem~
, qlJa: c¡uia non fe adiuuant
ÍP