68
Problemntft
Theol~gica
gens 1tliq1111nda
nihil
f11it
;
&
fi
omnia qrttt
Jimr,
juxra dicta n.87. imrn0
&
pf ures,
~
f
uccedat
g~-
fuiffmt contingentia,
aliqu~ndo
nihil omnino
fitif-
nerale diluvium: ergo
func
C?:onnngemes.
P10
fent.Nam
contingentia non tollit quin aliquid
ha€ racione videri porefi
P.
RecL1pitus.
Qu:efr.
P,Re(n¡i·
reternum
e{fe
potfa, Ut communior
Ji
nrentÍa
J
4·
a me pofi omnia pra:fata vifos, jam prid em
tus.
conc dit quoad permanemia, gua: ab rererno
in fcholis diél:ata.
dfe potuerunt. Pra:rerea. Hrec ratio non vide–
tur difiinél:a
a
prrecedenti, qOia ex dependen–
cia rerum fumitur, in qua nequh dari infinirus
procdlus. Deinde refponderi poífet omnia,qure
func
in
mundoeífe contingencia,
fi
ex ijs
finr,
qua: generantur & corrurnpuntur: h:mc autern
conringentiam eífe in individuis , non in fpe–
cie: fpecies enim rerum omnino neceífaria:
funt,
qu~
falvari in his aut íllis
individui~
pof–
funt
:
alia autem incorrupribilia dicentur om–
nino nece!fari::a, qure caufam necdlitatis ex fe
ipGs habenr, neque ex eo fequirur eífeJDeum.
Ad
hrec
dici potefl. Ad Primum, verum
c[–
Earmn
fe non repugnare ut contingens aliquod
fit
exeeditio,
Xternum,fuppofito ente neceífario, a quo pro–
duc;i pofiit:
fi
aurem tollatur hoc ens neceffa–
rium, aliquando non fuiífet contingens,
&
ita
nec eífe poífet, quia non poí¡et producere feip–
fum. Ad Secundurn concedo prrediél:am ratio–
nem aliquid ufurpare, quod in prrecedenri efi
pro fCmdamento aífumptUm , & fere eífe eam–
dem,ut proponicur. Ad aliaqure dicuntur poífe
refponderi, jam efl: diétum in prrecedenti ratio–
ne,ubi refponfi.o illa evidemer improbara.
94.
Sed quia nondum apparet evidentia
D.nom~
prrediél:re rationis, illam fic explico, &
ut
di–
r at10 ut
dt-
fünél:am a reliqu\s propono.
In rebus rnul–
ftmEJa pre.
ta funt contingentia, qure poífum eíle, & non
pomreir.
eífe : ergo
ut
funt neceíTario debent habere
caufam, qu:e
fit
extra colleél:ionem ornnium
individuorum fingularum fpecierum. Antece–
dens efi evidenti experientia manifefium ,
&
confequentia probatur. Nam
fi
non dare–
tur talis caufa, fequeretur aut omni:i co11-
tingentia neceífaria eífe , aut abfolute eífe
non poífe:quorum utrumque evidenrer repug–
nat..Seguelam probo quoad prirnam partem.
N am fpecies qurelibet fecundum rationem fpe–
cificam effet eífentialirer neceífaria) cum non
poffer abfolute non eífe: ergo
&
fecundu~
om–
nia fua individua. Patet
Confeque~tia
ex
evidenti Dialeél:icorum doél:rina , quod quid–
quid convenir effentialirer fuperiori : c:on–
venit etiam effentialíter inferiori
:
fed
fpe–
cies quxlibet eífet effentiaiirer necdTaria ; er–
go
&
natura,& omnia individua,in quibus tora
ratio fpecifica effemialiter c:ontinerur.
Contingen-
~oad fe~un?~m
vero partem
~r~batur
fe-
tia
1wn
quela. Nam 10d1v1dua funt effcnuahter con-
poffentt/Jt,
tingent1a: ergo
fi
non datur caufa, qure illa de
~a~::~::U[
4
non effe ad eíle extrabat,non poffunr effe abfo–
deeffet,
lute. Confequentia patet: quia feipfa extrahe-
re non poffunt, cum nihil effe ante feipfum pof–
íit.Nec dici poteíl: unum ab alio produci,
&
il–
lud ah alio in infin\mm; quia jam fpecies effet
effenrialiter neceffaria, quod efi impugnarum.
Cum
ergo fpecies neceffaria non
Gr ,
fed comin-
•
gens,eti~m !.ecund~m
efie
íp~cifi~um,a~
alio de–
bet ejus md1fferent1a determ1narJ: & ita
fi
non
derur dererminans caufa extra colleétionem fpe–
ciei, omnia individua erunt impofiibilia. Prre–
terd. Species aliqu::e poffunt abfolute perire,
~rta
Ratio ex
diverfis
rerum
gradibu1'.
95.
1
N11enit11r enim
in
rebtU
aliquid
Magis
ExgradJ..
& minus bonum ,
&
vemm, & nobile,&
bl#
dt-vtrf.t
fi
..
.
{j
d" S d
•
&
·
'
d"
ptrftfl1oms
e
de ali1s
bUJU
rno
J.
e
magts
rnmus
1-
unum ma-
cuntur de diverfts fecundum q uod appropin-
x1me
ptife·
quant diverftrnode ad aliquid quod
r~rnximeefi:
a;;bcoUig•,
ficut magis calidum eft quod magis appropin-
f::;.:.
ra–
quat maxime C?:alido. Efi igitur aliquid, quod
Tho11i.e,
eft
veriílimum & optimum
&
nobilifTimum,
&
per confequens maxime ens: nam
q
ux
fu
nt ma-
xime vera , funt maxime entia,
ut
dicitur
2.Mc–taphyfic::e.
~od
aurem dicitur maxirne rale
inaliquo genere, efi caufa omnium, qure
fi.mtin
illo genere
t
ut ignis,qui efi rnaxime calidus,eft
caufa omniurn calidorum,ur in eodem libro di-
citur: ergo efi aliquid, quod omnibus emibus
efi C?:aufa eífe, & bon1catis, & cujuíliber perfe-
él:ionis
:
&
hoc
a'irim1t:1
Deum.
Sic
S.
Thomas.Ech::ec rario ciare percipitur, ftd videtur eciam cla-
ram habere folutionem.
96.
In
primis, Ut aliquid dicatur rnagis ta-
Contr1t
le quam aliud,non videtur l)eceífarium haberi
qumifunt
reípeétum ad aliquod in eo genere nobiliíli-
mfta
1
11
t
14 ;
,
11on e.,,es,
mum: íed quod plures habeat gradus perfi él:io-
&
1 •
res
nis quam
aliud:v.g. Calidum
ur
quaruor abfquenon
dtci
U!lO refpe
él:U ad ignem, ex eO rr:rcise guod ex-
m a_'(_U
ta/U
d
r
d
d
.
. .
re(peffu
ce at ca
1
um'1t unurn,
ut
uo, & ut tria, d1c1-
al1Cu.ius
tur calidius: quemadmodum ignis fine refpeéh1
primi.
ad aliud,calidior dicitur cereris. Unde non vi-
detur verum, quod de igne dicitur, effe fcilicec
caufam omnium calidornm: nam aer juxta Ari–
fiotelem etiarn efi calidus ,
nec
tarnen illius
ca-
lor
ab
igne provenit, fed ex illíus eíl: natu-
rali exigenria, Sicut calor , qui igci conve-
nit.
-
~od
autern additur primum in unoquo-
Primum
in.
que genere eífe caufam ceterorum illius gene-
unocpioque
.
JI
d
.d
.
O'entrt non
ns, nu o mo o v1 erur admtttendurn,quod
&
~ffecaufam
Caieranus hi:c notavit. Nam primum in genere
we?mm1,
vivemium fenftbilium eíl; horno; qui carneo '
non efi caufa cererorum animalium. Primurn
in genere calidorum eíl: ignis, de quo mtper di-
étum. Primum in genere colorarorum efi al-
bum ; nec tamen eíl: aliorum cau
fa
colormn.
Prirnum in genere lucidorum eíl: fol, qui tameo
non efi caufa omnis lucis; efi enim ignis. et-
iam lucis caufa a fole non ernendicatre. Pd-
murn in genere c:orporeorurn eíl:fretum,quod
fi-
milirer non eft caufa aliorum corporum fublu-
narium.
In
genere aíl:rorum u num efi nobilitli-
mum, quod tamenaliorum caufa nonefi;
&
Ge
::ifferri innumera alia e:xempla poíTenr. Nec
"6xt<1 Ari–
Arifioteles dixit primum in unoquoque gene-
frotel•m
re effe caufam ceterorum , [ed effe menfuram,
taniU.m
ef:
quia per illud regulari aliquomodo omnia in fe-
fa
menfarn,
riora poífunr, ad eum modum, quo omnes fob-
lunares motus rnenlurantur moru prirn\ mobi-
lis
:
cum tamen il!.ius moms non
fü
proprie
caufa motuurn
inferiorum : & ita men!u-
ram,