Séftio
1.
Problemn.
4.
7J.
Thomt:e rtttiones pro exiftentirt Dei.
•
impulíore move-;.i ? C:clos
a
fe
moveri funt
qui cenfeanr. Si autem in eo vis· fiat quod
dcterminatum ad motum Ítve ,nll:ive five paf–
íiv~,
ab alío habeat rakm determin,nionem,
qui
&
n:miram habet , jam ad
lecundam
S.
Doél:oris
rationem recurritur ,
ut
circa
modum explicationis Patris Valenrire die ba–
mus. Ad hec enim non eíl: ncc ffarium
ex
motu locali arguere, [ed
ex
quacumque ope–
ratione
:
aguo enim quis d rerminationem
ad illam accipit, eriam accipit nacuram ipfam,
&
ita nequit
eífe
a re. Prrererea, ex eo quod
.
~él:us
intelleél:us in agenribus libe1is
fü
ne–
c
Cfarius , non fequirur eíle aq alío , quia de–
t rminationem ralem habere por íl: ab objeéto:
quod namm eíl: imelleél:um
immurare. Sic
qui refpondeat ) unde convincendus , cum
verofimiliter
in {ua ratiocinatione
proce–
dat?
V.Ruup1-
79.
P. Recupitus
~uefi.
1 I.
Cap.
3.
ex
lU4<p1om~-
crelorum motu conarur oíl:endere virn
propof1-
do ratio/le
ta!
rationis.Q.!ia vd eíl:
!.
morore fubordinato;
txpo1Jat.
&
t:
d
' b
¿ ·
.
fl_
•
b"I"
uc atur 1u or tnans, qut
n
11111110
1
is,
&
con( qu nrer Deus. Si non fubordinatus,
idem fequirur: quia movens cadas,
&
fine fub–
ordinatione, quis alius nift fu111mus anifi
x
fic?
Ergo Deus.
~¡
ntc fa-
Verum neque juxra explicationem diéhm
tuf.'wt.
rat1o adduél:a convincit , niG addarur ali–
qllid. Dicere enim quis poífet moveri
a
fe,
ut ego alique111 dictnt
qi
audiv
i ,
nefcio
quid horologij adinflar cornmin fcenrem
&
quia fic elemenra 1110venrur in locu111 con–
venienrem. Ut ergo vim h:ibeat , juxra ea
elt efformanda ' qu:e
a
nobis diél:a numero.
66.
Cornmodior
80.
Alirer alij conantur prrediétam
~atio-
1xpl1w10.
nem propugnare ; Sed non plus obtment.
Unde dici poreíl: Primo D. Thomaru ex do–
lhina Aritlocelis probaífe Dei exifienriam
;
non quod
xiilimaret probarionem ralem
ífe
demoníl:ration~m
:
&
ira non dixit quin–
que vij demonfirari poífe, fed quinque vijs
poífe probari . Pr:z:mifit aucern doétrinam Ari–
íl:orelis, Phi lofophorum maximi;
ut
G
mi–
les non exiíl.imarent in hujufmodi afferrio–
ne novi aliL]Uid aut infoliti a Chrifiianis pro–
poni,
fc
d id, quod receprior docuera.t Phi-
Et
a1ia nm
lofophia. Secundo dici poreil cum Parre Va–
improb.Cda,
!enria non dé immediata 111otione debere in–
telligi prrefacum axioma ,
fed de im111ediara
ve! mediara, o quod id, quod moverur, et–
iamfi
a
íe moveatur , ab alio fir. Er hoc pa–
llo primam rationem S. Doél:oris non
eífe
om–
nino
a
fecunda diverfam ; nihilorninus quafi
diíl:inll:am proponi , quia motus eft aliquid
maxirne fenfibile,
&
ita ex eo quaÍJ ex notiffi–
mo con veniencer arguirur;
li€
t demonflratio
ex quolihet alio namrali effeétu poílet fimiliter
dformari.
Secunda Ratio ex ratione
C11uf1&
efficientis.
S
1.
I
N.wnimu-J
mim
,
ait Do&or Angtli-
R ts
finfi–
cus, in iílis fenfibilibus dle ordinem
b1lcshabm1
(.
ffi ·
·
·
·
ordmem
cau aru111
c1entmm
;
nec carneo mvemrur,
,r;
fl
rrb·
I
,
.
G
r
,..
ca11,¡a~11m
n~c
en
polll
1e quod aliqu1d
e
cau1a eHi-
me
a(e1pfa
c1ens fuipfius , quia
Ge
eífet prius
fr
ipfo,
qu1J'luam
quod eíl: impoffibile: non efr aurem poíltbile
pottjl
fi
1 •
d .
fi
a: .
.
b
.
.
Et mde
qu?
m
can. is.
emc1en~1
us procedatur tn
rn-
prob
4
r
1
o.
fimrum: qma
10
omn1bus cauGs effici rttibus
ordinati primu111
dl:
cau!a 111edij,
~
medium
eíl: cauta ultimi ; Gve media Gm plura , Gve
unum camum: remota aurem causa remove-
tur
ffc
élus
:
ergo
fi
non fuerit primum in cau-
fis efficienribus, non erir ultimum , nec me-
dium. Sed
!i
procedatur in infinirum in cauíis
flicienribus, non erit prima caufa effici
ns,
&
fic non erit nec effi lh1s uldmus , nec cauí:e
efficienres medire , quod paree eífe fa lCum.
rgo
fi
necefse ponere aliquam caufam
dn–
cienrem primam, quam ornnes
Dmm
nominam.
HrecS. Thomas fuis verbis.
82. Circa qure
libenter admittendum in
Circa
'f"á
hoc difcurfu demonfüacionem contineri :
1ád1fficrl1a
fed aliqua (une, qure difficultarem ingerunr,
nonnuU 4
&
·
¡·
·
e
r
h
r
p .
,
11otantur.
c1rca qure a 1gq1s rorian
rere1car.
nmo
non videri cur generalicer infinirnm in cauíis
eflicienribus repugnet.
~od
nim aic P. Vaz-
Ttijimtmn
D .
r
rr
.
fi
.
m
tfJirrtnt1-
quez
11 put.
20.
n.
1 1.
non poue per
10 111
tum
bU4
noi•
ordrnem caufarum virtutem
fuperio1 em ad
-,1dttur rt–
infi rior
s
defc rri, non videcur
firma
fobnixu111
P
11
:lnare.
.
N
fi
D
f>.
Va~1·
i:auonc:.
am por
eus creare unum
An-
gelum,
&
medio hoc alium,
&
illo alío rertiu111
&
Ge
in infinitum, ira ut in illa ferie non
fi:
affignare ulrimum. Jam ergo virrus fuperioris
caufre ad inferiores deferrerur. Sicut
jgirur
non repugnat
uta
primo fiat defcenfos infini–
tus;
ita non repugnabit
ut
ab
ultimo fiar afcen–
fus
ad fuperiores , ira ut in caufis nulla inve–
niatur prima. Q!e111admodum fi mundus fuiífet
ab rererno,
ut
Arifioteles cxifiimavit, in fpecie
hominurn eífet ultimus, fed non pri111us ,
&
íic
de alijs.
Dices infinirum eífe , quod non habet ter-
Nt
Ht
ob.
minu111?
li
ergo
ífet in Angelis primus aut ul-
ftati.ibm
ri111us , jam
ífet rerminus ,
&
ica non eft e illa
ttrmmum.
feries infinita.Sed hoc non videtur urgere: nam
quod terrninu111 habet ex una parte, aliunde
terminis por
fi
carere: ur
li
linea abOrienre pro–
tenderetur in infinitum:
&
in continuo, quod
terminis clauditur, ídem
íl: cernere : infinita
eni111 indiviflbilium mulrirudo,
&
eriam pro–
portionalium partiu111,duobus rerminis claudi-
rur. Suflicitergo ad rationem infiniti quod qui-
bufdam partibus accepris, alix in infinitum re-
fient acápiendre.
83. Si ultérius dicatur repugnare Angelurn
Pwc"'Pª·
ah Angelo creari, Conrra efi
:
nam illa repug- :;
~~¡;f;:
nantia non efi hucufque demonilrata,
&
oppo-
btatt
Jo–
fitum efi
probabile.~od
Gmilirer obijciendum
Efrm.t.
G
dicacur infiniru111 repugnare,cujus conrrariu111
. •
1 · ·
b b" I"
I
E.x
rttt1one
quam,p umm pro a 1Her amp étunrur.
m
d
,
d·a::
·¡
.
t
'1
non
ecundo
1mc1
e
apparet 1d
, quod de
fa'Ju:tur
cauGs medijs dicitur ; dicere fcilicet ordi-
p•
1
mum
é'1'
nem ad prima111 ex prrecisa racione rnedij, quia
~'tdf111bum
e[-
.
;t
t
trr.
F 3
medmm