CoroUarium adprtecedentia 'Troblemata,
in
quo JJemonflrationes prvponuntur,
q11ibus
a
pofteriuri 6])ettm effe
comprobat1tr.
Thmo".
66.QUia Scriptma facra, dum docet verira.–
ftratroms
ratem hanc effe demoníl:rabilem, qrne–
t.."
mdrc4.
ti1
ab
dam indicar prxcipua capita,
ex
quibus evi-
Smptur4
dc:ntia col!igi poteíl:, ex illis nos prrefertim
ar–
'2_1tibus
guemas: nihil enim videwr folidius,qllam quod
'!JJ
ormamlct
s
. .
f:
n.
fi
~
l'
1 . .
a·
:Pfal.18,
"l>.I,
Exc~lii
e-.,¿,,,s
D ei
uol/-
T:
ll>us,
• 1
Sap.13.-v.
¡:;
pmtus an1,lUS pecta 1ter vo u1t
in
1cacum.
Circa demoníl:rationes aurem, quas D. Tho–
mas adducit Arti.
3.
fpeciali inferius indagine
qiiquiremus.
Prima
Pemonflratio
ex
loco
Tfami.
II
8.
r
N
q
uo
fié
Vates
:
Cttli
mammt
gloriam
Dei :
1
cr
opera
manrmm eju-.1
ammntiat firmamen–
rtÍm.
Ex
crelis ergo fumi evideAs Dei notitia po–
rdl, quod Tullius eleganter expreffit fic locurns
libro.
2.
de natura deorum;
.Q¿tid
potefl
effe tam
aperrnm, tamque
perfpittmm,cum
ci:e/11m fufpeximus
c.flefiiaque
contemplati
f11muJ
,
qudm
aliquod
ejJe
Numm prttftamifamit ?pentú,
q110
h1tc
reg11ntt1r?
Et in
libro
de. divinatione,
'Effe,
inquit.,
prttflanti.amaliq11am
,
1tternamq11e
nAturam
>
&
eam
fufpicimdam, adorand¿mqtte hominum
generi
,
pulchritudo mimdi ordoqtu
rmem
t.tlefl ium
cogit confimi.
Sic ille. Demonfüat1o bree fic for–
matur.
~oties
ordinatum aliqnid,& artificio-
se
compofirnm occurrit)
ut
domus, navis, ve–
füs, evidens eíl: infpicienti, iHud non
?i
fe, fed
ab alíquo inrelligentia prredito fuiífe difpofi-
tum: atqui ca:li, aílra, eorumque Gtus ac mo–
tus ordinatiffima funt,
&
mirabili artificio dif–
polira
:
ergo evidens eíl: illa ab aliquo fumma
imelligemia prredico fic fuíífe ordinata
:
Hic
eíl: Deus ; narn Dei nomine iór lligimus
fum–
rnum c:elefiium moderatorem>qui eo ipío quod
crelefüurn efi moderator , etiam efi auél:or
&
gubemator fobca!lefüum , qua: fummam ha–
bent
a
ca!leíl:ibus dependentiam :. ergo
damr
D eus. Hic difcurfus eíl: clariffimus, &.,cui nul–
lus poteíl: importare calllmniarn,
nífi
qui velit
rebellis eífe lumini,quod in ornnium oculos po–
renter incurrir.
Secunda
ex
locp
Sapienti;e.
Cap.13.
v.1.
.E
1
•
1.. 67.s
le
ibi:
Neq11e operibt.a ttttende'IZtes,
1wno-
xa qs
.
.
o
mund1pr1r·
-vemnt qttu ej]et llrtlfex .
Ex his
;irgaere
t1buseack',
evideoter poífomus: ex alijs Dei operibns mi-
•
rando artificio difpofiris
colli~emcs
:mificem,
ficur ex crelo,
&
crelefiibus argumentati
fu
mus,
fic concludentes : Toms mundus
&
ejus par–
tes ac veluti membra , mirabiliter ordinata
funr:
ergo illa
Ge
ordinata funt ab aliquo in–
telligencire fublirr.ioris architelto. Qui diicerit
fic fuiífe nullo difponeme difpoftta, nullo ordi-
1rnnre orciinata, dkat cur non etiarn domus
nullo confiruente confurgat,
&
navis nullo
fabricame verfat oceanurn; aut menfa apparan–
ce
nullo
laure infirulta non occurrat.
Tertilf.
ex
eodem Capite.
v.
3.
68.A
Magnirndine enim
fpuíei,
&
cre11f1Jrte
Ibidem"i>
cog,nr¡fc1biltter
poterit Creatur
hormn
11ide-
3.
'
ri.
Sum equídem in mllndo creamrre magnitu-
Exearum'
di
ne ·fpe&abiles,
&
fpecioGtate -mirabiles: ex
~~~';,"qua magnitudioe,
&
decore
ac
pulchritudinefpecir,
evident~r
poífumus Deurn cognofrere ; adeó-
que evidenti cognitione, ut videri D eus ab in-
telleél:u quodammodo dici poffir. H zc dernon-
firacio
fi,
inflituenda.Dantur in mundo c:orpo-
ra magna ,
ut
crelum ,
&
elernema , qu:e etft
magna fint, in officio fuo fervire coguntur
:
cre-
lum rotatur, aer
fpira.c,
aqua fluir
&
r fluir, ftat
terra. Neceífari um ergo efi dgri magnum aJi-
quod ens,
a
quo iHa adeo magna traél:enn1r,
&
in officio contineantur:& hoc vocamus D eum.
Et
quidem niG
a
magno a1iquo traétaremur,
fed fuo mrrerent ímpetu ;
c:um
non
folum
di-
verías, fed oppofüas condiciones habeant, non
potui!Ter eorum íl:atus diu permanere.
Ex
bis
frquitur evidens fyllogiffimus in hunc modum:
Nihil
magnum traél:ari nifi
a
magno poteíl:
:
Corpor:i ca:leíl:ia
&
elemencari:i
funt
magna :
•ergo nequeum niG
a
magno traélarí. Hic efi
D eus.
Ex
fpecie amem &
pulchri~üdine
Ge:
argui
Prof~
1
•
ft
N
lb .
d ·
' d
rn-obaero
pote . am pu c mu o
rn
qua am propor-
J;'
1
tione conGfiirpartium,cum fplc:ndore afpeé'tum
recta
11
'
alliciemíurn: ubi autern eíl: ordo, nectífario
eft ordinans , ut efi evidens
:
ergo rerum pul–
chrimdo fuum haber auél:orem.
~1od
aurem
aull:or hic
fit
Deus, liquet : nam pulchritudo
rnundi non folum eíl: in rebus p::irvis,
fc
d
in
maximis; ergo deber maximum auétorc:m ha-
bere, qui fupra res ipfas maxirnus
fir,
ciuero vo-_
camus Deum.
~rtn
ex eifdem verbu nliter
int~lleflis.
69.QUaten. us fcilicec in,relligi poífunt non
Ex
rtr4"'
folum de magnitudine quantitativa,
perfaéhom,
fed etiam de quamitate perfeaionís : qua
ra-
;,:~h4[;~
tione nihil intér creaturas vifibi les
dl:
rnaius
ms.
E t
homine , ex cuius cognítione in
Dei
evidemem
Prim01u:·
notitiam poífumus devenire. Tum quia
im-
adannna~
mortalitas anima: evidenter demoníl:rarur ,
ex
qua comgi Deus poteíl:
>
quia nifi ab auét:ore
venire
in
corpus nequit.
A
quo enirn alio
ve-
niat
~A
ca:lo? lllud corporeurn eíl:,
&
non ani–
mamm.~od
G
aliqualis in eo confingarnr vita,
illa
a
fu
is
autloribus valde 1nferioris conditio-
nis adfl:ruirnr.
A
paretitibus
3
Minime ,
quia
pater folurn communicat corporis
fui
parti~u-
lam; marer autem creare animam nequit; nam
inrer res ornnes anima ratíonalís ponimr nobi-
liffima : ergo
~xigit
perfeébffimum modum
prodult:ionis. Tune:
Ge.
Modus perfe&iilimus
produltionis
ft,
qui
habetur per iotelleélum
&
volunratem,
ex
cognitiooe inquam
&
affe-
étu potentiam applicante : ergo debet anima: ,
convenire. Cnm igitur rnater
nm1
cognofcat .
produll:ionem animre, qure infondirur
frerui ,
quia nec fcit quando incipit vivere; fic inde ab
eadem non produci.
Tum
eti~
q1.üa(i
ani~a
rauo: