Liber I
I l.
14t
terruptio,
nemp~
quod
ft
nivem
rcfp~cias.pcrve
lum uigrum, cujlls textura lir rapa, v1dcb1tur co–
lor
rub~us.
Secunda infhnd• validior
db,
quod in trigono
vítreo non vidaacur fcqui ulla>radiornrn intcrrup–
cio, nili admitratur in corporibus
di~phanis
ali–
qua l1ctcrogcncicas '.qua: tamen communitet non
admiccinrr ; quamv1s Ct1im fi confidcreornc tres
radii quicúmquc a1quali1cr di(hmcs ab invicem,
ante gcmin•m ilbm refraaionem, notcnmr poíl:
rcfraéUonem in:i:qualiter dif\ace : non video
ra–
men quomod0 [cquarnr al1qua interruptio, debe–
rct cnim potius íequi aliqua denlirns íenlim im–
tninuta,& decreícens.
Q!od
dixi in priGna1e rrian–
gulari , intelligcudmn etiam cíl: in reliquis exem–
plis. Comendu igitur e1iam 2dm1ífa illa imerrup–
tionc, ranquam racione formali diverforum colo–
rnm, nunquam probatum iri in exemplis allatis
produccndum ullnm colorem, niíi alia admitcan–
ruc principia
qu~m
commuoia, hoce(\ oifi aliqll:>.
concedatur in corporibus diaphanis he1erogcnei–
tas partium.
H:i:c
&
alía multa díci polfunt in cttntra–
rium.
Q!are proponenda mihi vidctur alia opinio ,
ut
quilibct expcndcre poffic quid fit in ca pro–
bab1litatis ,
&
q11a:nam exomnibus 1neltus cxpe–
rimemis refpondcac , folidiúfquc d1f1icultares
folvac. Ccnfcnt nonnulli lumen elle fubfhntiam
tcnucm ,
&
8uidam maxitno impetu evibra1am,
Cum ergo lit capax mot
íis ,
mpoce qua: pcr rea–
lero lationern ad oculum ufquc dcfcramr , patia–
túrque taro reAcxioncm , quam refr•éHonem , vi–
dendum el\ mrum pcr diverfum ejus mo¡um co–
lorum divcrlicatem explicare poílimus. Ccrtum
cíl: cnim nullam aliam cmiratem,
~
corpodbus
rcllcél:entibus, ant rofringentibus in luminc pro–
duci poffe, endramn ( inquam ) al->íolmam, cnm
ca corpora non
fint
illins prod11él:iva, ncc caro
contineant , hoc
e{l
nullam habcam proportio–
ncm cum cali dfcél:u : pr:i:cipuc cnm colores non
gencrcntur, nifi lumen cerco,
&
dcccrminaro
modo in ca corpora incidat ; cerms aurero
&
de–
tcrmiaams incidcndi modus, non vidctur apms
cífe nifi •d produccndum certum
&
determina–
rum
motum.
In co igimr motu totam colorum c!fentiam
pofiram e!fc exiflimant, qúod in ipfis difficile
non videmr, polit1 luminis namd fluida; cujns
eonfcquentcr parces ,
lic~c
ab invicem fepuabi–
les, habenr camen aliquam ínter
Ce
adha:fioncm,
tH expecimur iu aqua, Sicur ergo aqua fine nova
encitare fuperaddica , per folam venrorum agira–
tioncm, atlt illilioncm ad cauces, &
faxa,
q1um–
vis inchoatum profequamt itcr in f!uvio; nort
defiait tamcn va(ias figuras induere, ica ur aut
in fpumas albefcat, aut divedimodc fluélucr , im–
mo varios nonnunquam colores ' pro varietate
criípationum referat ; multo magis in falicmi–
bus, duro varia
ad
os Íalientinm foramina impo–
nuncur,
1n
divcrfas conforma!llt figuras ; ira
11t
nonnunquam in pluviam decidat, aliquando pa–
vonis caudam imitemr, alias ln folem conflgure–
tur, Ccxccnr!tque loidicra rderot. Ita volum,ex re–
fraélione, aur reflexione corpocum, propter vac
rias corum G.1per6éies variam cciarh crifparionem,
vibracionem ,
&
quafi cremorom induci , in quo·
litam effe colornrioncm voh1oc ; id
aute111
com–
modi habct hzc opinio qllod nen
folum
ap–
parcntt5 ,
íed
etiam reales
ita
generad pu-
tet ,
&.
conformitcr de mdrque loquatur.
Pr'."c'l'."ª ratio qua: id ruadcar , pecimr primll
~x
re1eg1one aliacum opinionum' quz aut non
ene a gnare r,oíl'unt tantam colorum cltver
lita–
tem' aur non aus •i<periemiis congruunr Cum
ergo nihil
~elius
atferrl po(lit,
&
pe& eam ·crifpa–
cam
vibcatton~m
cx¡plicemur qu.erúmque
dicí
poffunr, ta1r: c1rca reales , quam cicca a
pparenrcscolores, benc hzc profcrtt1r, ranqllam moddi.ca–
tio luminis neceilaria ad colorationem.
Probatur autem Primb : lumen vibratut cuih
maximo impetu, appellt1que ad diverfa corpora,
& diverfimodi: cenfigu.rata, fcd •ppellere non po-
1cíl: ad hujufmodi corpora quin varios motus pa–
tiatur, ergo vero illos motus
p~timr;
Ced res
di~
vcdimodi: mota •d organum feníits delara di–
vetlimode illud afficit,
pra:cipu~
li divedimode
configuret.ur.. lea
.alir~r
af!icimur , dwn pungi–
rnnr ab ac1cuhs, alicer dum robns mollibus ian–
gimnr ; ita auris aliter afficicur dum vibraciones
al'ris lemas excipic, alicer duro incitatiores, inmCi
in vibrationibus líochronis diíl:in.gnimns eas quz
a
chorda,ab iis qua: a tibia,a
campana,~
tympano
aL!fque quibufcúmquc cerporibus producnnrnr,
quamvis ea omnia
uc
fieri potefr, concordcm.
Qtacl
autem mirum
cfi
(i
aEfcranmr mille homi·
oes in codem cono loq11ences , locutio
Ceu
fomrs
cujnfliber divcrfus erir. lea in nollro
cafo
diccn–
dum cfl ; quare duro lumen ref!eél:imr
a
corpore
colorato , rcferet illius colorcm, hoceíl: peculia–
ccm cnfpationem, feu cali minimarum pa1tium fi.
gura: rcfpondemem ; neque enim fui
d~fonc
in
opacis pori, per quos altquacenus admiffum lu–
men coga!Ut rcveni, non fine nova agitatione,
prxcipt1c duro urgcmt ab alío foperveniente
la–
mine. Q!od
valde
crcdibile rcddimr. Exemplo
agi·
5<ltionis quam patitur aqua,durn pcr angL1íl:os
an~
frall:us coaél:a,
& illífa, ad varíe linuaras lingulas
frangitur, vel Ut
dixitr.USillifus
aer
in muficis
in•
llrumcncis, in rot Conos abit.
~od
fi in corporum opácorum potulis cogi–
cetuc aliqua fub!l2ntia, adhuc f!uidior ipfo lumi•
ne.
&
q
ua: defe
{j¡
propric diaphana, hoce(\ flai–
diffima;
h.ecfubllanria fi fempec movcamr pecu.
liari modo , hunc motum communiq,bít lurnini ,
fed ha:c funr principia adhuc dífficiliora.
Sic ei:plicatur color corporum pcrmanenccr
colorarorum.
Eodcmmodo explicamt coloratio luminiistranf–
miffi pee corpus
di~phanmn
coloracum, nam lu–
men eandem a!f11mit vibrationem ,
&
agitationem
dum perrocac corpus colorarnm, ac li ref!eél:e–
remr fbtim, quia eodem furc modo confignrata
funr
ea corpora, acque adeo five parnm cancum
ingrediatur corpus aliquod, livc tocum pervadaé
juxta difpofieioncm illorum corporum con6gu·
ramr. Validiqr erit
illa
imprcffio , qua: redqnda–
bit in lumen , quoties pencrrabit diaph•num co–
lorarnm , valdc crac!'um , quam fi minus profun–
dum e!fcc , quia ex rcpecitione limilis
im.preffi~nis , ea
fit
vchcmenrior , unde color evadir magts
fatur. Ha:c aurem luminis vibrado ben/: íequi-tur
e.x
cjus imemipcione,
&.
diíc'."'titmatio~e
qu:e
ficri non poten in cotpqre flm?o , qum
re'.t~
llendo divifioni
crifp~ripncrn
pauamr, ex qua
m
aqu:l ,
&
aere,
generan~r
etinm
~01111~.
Ec
h:r~
he11e
conveniunc cum
ea
•ntcrrnpnone corpornm
qun: ex
colore ericur. Nam eodem modo p
ro–poníonalirer colorarnr vicrum qµo
a<tua :
íe.cfaqua coloratur pe[ ad\lltxcionem verpi
gqri~
,_
/iAP,aa iij
ligni