Liber
cluo vidcncur, ut quando tale corpus ell:)n E, vi–
detur in loco E, in quo loco
E,
non eíl: oppofirum
direll:c obje0o
C.
.J:'1•m
fi
ex G pnnll:o dncere–
tur linea reéb ad ob¡eéh1m
e '
h.:c non tranlirer
per punll:um E , Jicer aucem non
lit
opp~fir"':"
objeél:o C, illud ramen occu(car; 1deoquc v1deb1-
tur objeél:um C occulrari ab aliqno alio. Non
polfumus enim judicare objeétum
e
occultari
a
corpore E, cum videamus ea non erfe
pofira.inea–
dem linea reél:a , quare app•rebir umbra corpo–
ris E occulrare fucceilive objeél:nm CD, fed con–
trario motu ferri.
In ocnlo aniliciali aliquid hnjufinodi experiri
porfes, li tamen pro objeél:o C D , objeél:a valde
lucida fubíl:iruas, qua:: eriam per unicum radtum
videri poffenr.
Moneo ramen iterum ne aliquid ex eo experi–
memó concludas, foramen enim non muhr pro–
duél:ionem radiorum, nec efficir ut deculícnrur
radii qui antea non decurfabanrnr, fed rantuni,
corpus illud in quo eíl: foramen reliquos radios
impedir , undc videmur objeél:a per radios decuí–
Íacos ranrnm , qua: amea,
&
per detulfaros ante
ocultirn,
&
per alios videbanrur.
'
Aliam experienriam alfen quam probe expli–
care non porfum fine dioptrica, neque tamen eam
hÍc omittendam puro, tum ex ca aliquid lucís
etiam huic pani alft1ndi poffir.
Ira autem
fe
haber. Tubum opticum Hollandi–
cum,c0níl:antem ícilicet duabus Jenubu,, convexa
bbjeél:iva,
&
concava oculari,affomc. Hnic con–
cav:r: inurarnr aliqua nowla opaca non .longc .
a
centro,
&
tubo ita difpolico
incuere.ob¡cél:a d1.r.
lira. Primo quidem omnia objeél:a v1debuncur
in
fitu fuo narnralj , fecundo b:r:c noca videbimr
muleo major quam
lir,
rercio videbitur
fitu
per–
mutaco; hoc cíl:
(i
fuerit in dextra parte, videbi–
tur in fiuillra, p•rirer
fi
parcem ejus finiíl:ram te–
gas, videbimr regí pars dcxcra. l,)enique non ap–
parer diíltnél:o, fed cancum illius umbra.
Ad folucionem omnium c1rcumflamiarum hu–
jus experienci"' revocandum e(l., finiíl:ra objeél:a
·in dextera oculi , aut rerin:e pane deping1,
&
vi–
~iffim.
Deinde uc explicabimus fuo loco, radios
a
finiíl:ra objeél:i parce emi{fos, dcxreram concavre
lentis partcm attingere , ita
ttt
líccc lingul:i: ob–
jeél:i panes aganr in lingulas prim:e
l~ntis
con–
vex:r: parres ; ideoque etiamfi aliqua pars illius
tcgarnr , nullo modo objeél:um definar videri,
quia canrum impeditur lingulorum objeél:ornm
unicus radius. Ar vero in leme concava e¡ufdem
rub.i, feu vicioa ipli oculo, res ita non
Ce
haber;
fed radii jam habenr aliquam diíl:inél:ioncm ,
&
licet penicilli non fine perfeél:e uniti, habenr jam
aliquam unionem. Ex quo
lit
ne penicillus objeél:i
dextri incidac in partem finiíl:ram lencis concav.:;
quarc noca opaca , qu:r: in lini!l:ra parte inu!la eíl:,
regir radios objeél:i dcxtri. Ex alia vero parce, ni–
rnis vicina efl: h:r:c nota quam nt diíl:inél:c videa–
tur, oculus enim
fe
accornmodac objeél:o cuí at–
renclir , áttendit aurcm ex fuppofirione objeéto,
quod per tubum opticum
im~etur,
(Si enim at–
tencleret ad eam noram alicerJe res habercr,) ergo
h:r:c nota tamum vidcrnr per comparationem ad
objelta qu:r: regir, Ced regir illa objeéb quorum
radios impcdit, impedir aurem licet finiíl:ra fir,ra–
dios objeéli dcxcri:er¡(o videcm elfe ad dexteram,
&
hoc modo m,mare fitt1111,
!ill
!lll@ml.milí1llltl·llilll!ir;¡¡,llll~.1Jll!iilll!l~!1.!l~
PRO POS ITlO XXXlV,
Thcorema.
ObjeE111m 1mo octtlo multiplicari poteft.
Experiencia jucundilijma
el\:,
facilis tamcn
ex~
plicacu ex fuperius diél:is. Sinr in corpore opaco
tenui , duo aut plura foramioa , non tam dií–
fica ínter fe quam lit diametcr pupill:r:; hoc e!I:
ita ur fimul illa foramina pupill:r: refpondere poí–
fint : per hllju!inodi forarnina fi reípicias objeél:a
aliqua, lieri poceric
ut
ea !T!Ultiplicaca videas, in
~liquibus
cafibus ea geminara non videbis , font
aucem plurimi ca(us qui peculiares habmt pro–
prieraces,
Primo quidem
ú
objclta finr diffica , m
Cune
turrium faíl:igia, aut faces falcem diíiica: viginci
paíiibus ab oculo, dico quod facillime in cala caíú
hzc mu\tiplióacio myopibus accidct , d1f!icilit1s
prespycis. Cum cnim h:ec oriatur ex aliquo dc–
feél:u oculi, Br«bjra: amem melius videant ob–
jeél:a d ilira,
&
myopes confuliiu : diflicil•us igi–
tur id experiri p0rnrunc presbyr:i:, qt:am myqpes,
~od
ira probo: Pre•byra haber octilum d1fj,o–
füum, uc d1fünél:c, feu fine conf.,fione objclta
diíiita percipiat, cune antem eíl: dillinétio, quan–
do in ead m parce retina: uniumnr radii ad idcm
objcél:um pertinences:fed radii ab codem objetl:o,
pcr plura foramina emiíii, vere perrinent ad illud
objed:um, fomque iidem qui fommbco corpore
opaco ad oculom percingcrenr, cum foramen ni.
hil1 faciat. Ergo tadii ejufdem objeél:i, licec per
plu1'2 foramina
rr:uifmüli~
un"ientur in eadem par–
ce retina: illius o¡:uli q111 bene diípolicus eric id
ordine ad cale objcéh1m; fed
fi
radii in una ca–
demquc parte rerin:r: uniantur,repra:fentabunt ob–
jeél:um in uno eodcmquc loco; ergo reípell:u
ta•
lis oculi, nulla erit mulciplicalÍo,
~are
ut
presbytis aliquid tale accidac, opus
eíl:, uc malc difponant oculum reípeél:u ralis ob–
jeél:i; malc aumn dif¡¡ofirus erir reípeél:u objcél:i
diíl:ancis , li lit difpofitus ad bene
vidend.umob–
jeéhun vicinum. Cum enim objeéh vicina requi–
ranc retil)am m2gis remocam
a
cryíl:allino ;
&
r,emoca ma.gis viciham, li oculus bene vidcac ob–
jcél:mn vicinum , trie conf11lo refpeél:tt ren1oti:
~1arc
conetur presbyca benc viderc ipfa foram'i–
na,
&
ad ea anendac ; tllnc quia rece,dct retina
2
cryíl:allino, aur quod ídem eíl:, coarél:abitur cry–
íl:allinus,mulciplicáca videbic objeé\:a diflita; q11ia
radii ejuídem obje&i per foramina cranímilii nod
incidem in eandcm recin:r: parrem.
Üt
amcm totam iíl:am objcll:oruin
multiplica~
tionem oculis íubjiciamus; tenremus an inoculo
aniliciali aliquid tale fitccedar. D ifponatur retina
fecundum firnm myopum , hoc e!I: recraharur
ii
cryíl:allino, donec imagines objeél:ormn confuse
drpinganmr , tune p11pill:r: impone charcam
plt~ribus foraminibus perforatam,
&
objeél:i
cu;?fl~bet illu!lris vc•bi gratia facis accenía:,
mu.ln~h
catam vidcbis imaginem , fecundu1n n1ulnp! 1ca–
tio11cm fovaminum,
Jn
q110 aclvcrrendmn cft
una~
ginem formatam radio per foramen
d~xtrun'i
cranfini!\o , occuparc in retina
locu~1 !imíl:r.m~.
Cum enim id oriarur
ex
eo quod
1
euna {ic mmis
temoca ; radii unid fuerunr ame rerinam,
&
P.ºíl:
illam dcculfarionem muraot locum ·, ergo
qu~ ~
,
E E e iij
foramine
---