Optic~
mus,
(propojitio11e
5,
lmj11) ergo objcél:um mul–
tiplex videri debe1. Oeduc1mus ergo ex bac pro–
polirione pcrfethm analogiam ,
&
limili1udinem
ínter oculum artificiakm ,
&
narnmlem. Purn
enim me íatis perfeél:e explicare na1uram oculi
nofhi
li
illa omnia, qu:i: in namrali accidunr ,
oíl:endam in anificiali. Nihil cnim allnd exigere
debemus in narurali quam quod facile ,
&
nullo
negorio omnes experieniias explicare poteft. Sed
cas rantum panes agnofcendo in oculo
na~ura!i,
quas in arrificiali pofoimus , omnes expcricnnre
nullo nego.rio
cxp!ic~n~ur
. ergo
fu
pervacaneum
cll: aüa qua:rere prmc1pia.
!!!1!1fl!1!1~'!1!lll1l~l1ll'll1Jl1lllZ!lilli1lliWG!ll1lll1!.1ll!i>li.!lll!ll1ll
p
R O PO S 1T1 O
X XI X.
Theorema.
f!.!jem effeE/11m in oct1lo prod11cat 111ú1u optícsu.
Ccrrum ell: tubum opticum duo pr:i:ll:arc. Pri–
mo majora oll:endir objeél:a; fecundo dill:inél:io–
ra.
Ad pri111um
requiriru~ ~
ur
imag?,lit
~11~jor
in
retina ; ad fecundum eX1g1rur, ut lir d1l1:111él:a :
di!linél:a autem erir ,
li
lingulorum penicillorum
radii in eadem parre rerin:e uniamur.
Ur oClendam autcm
ita
rem Íe habere
Cxp~Fi·
memo facili : ex¡>one oculum artificialem obje–
él:o diffito falrem quadringemis paffibus commu·
nibus, fed valdc vilibili, puta rurri alicui dealba–
tz , & íolis radiis bene illullrar:i:. Ur aurem faci–
lius rorum negorium peragarur ; alicui fulcro im–
mobili oculus arrificialis imponarur, ne nurer,
&
movearur: tune diligenrcr nora magnitudinem,&
diffinél:ionem imaginis , illius objeél:i in recini
charracea deícripra: , animadverrcíqnc eam valde
cxignam ,
&
non mulrum:difünél:am , ira lit vix
ada:quet unam, aut alteram lineam, etiamli obje–
él:um lit rurris aliqua. lmmoro oculo adhibe tu–
bumopticum, przcipue vero compolirum ex dua–
bus lemibus convexis, melius enim res fucccdet:
tubum autem aptabis , ut par ell , relill:o aliquo
fpatio, inrer ocularem lentem,
&
oculum chana–
ceum , videbifque 'tune imaginem illius primi ob–
jeél:i mirum in modum auél:am , dill:inél:iliimam:
&
ereél:am.
Ex
qno conc\udo vere rubum opri–
cum ídem przll:are in oculo narurali : cum enim
ezdem
fint
diípolitiones in mroque , íalrem pro•
porrionalirer , iidem eriam ab iiíde121 agentibus
clfcd:us prodnci debenr. Erigirur antem imago ,
tubo optico duabus convexis inllr¡1ll:o lemibus
1
crcél:a aurcm imago objeél:uminveríum repra:Cen–
tat (
per
5.
h1<j1u)
&
de faél:o
li
utamur cali tubo,
objeél:a inverfa fpeél:abimus. Volo aurem in hoc
cxperimenro,
ut
potius uraris hacrubi Ípecicquam
ali_a ; quia tt¡bus communis Hollandicus , rotum
limul objeél:um non exhiberet , ideoqne e!fet ni–
mia difficultas in dirigendo rubo in tale determi–
namm
objcél:um.
!li!:l1.flll1i,~¡:¡;¡¡¡;¡¡!l!l~!li!1lml1l1li!ll1.l!!"G,NJN1W.l!1!!l.!llll!Nl
P R O P O S 1T I O X XX.
Theorema.
De
oc11lor11m Jitjf11fto11ibsu ,
rmrfc~
&
alíú
hi1j11fmodi.
lmcrfoi
~liquando
Medicormn faiis peiitorum
conínltationi , circa morbum , aut
dd~élum
ocu–
lorum , quem aliquis
e
noflris paricbatur. Cum
antcm ex li11s tanrnm principiis loqucrcmur, nec
opricas racionesadvocarem ; micum quanrmn in
re alioquin facili hallucinabancur : referam mor–
bum,
&
eonun fcntentias. Conquercbarur :i:gro–
rus quod
fi
re coprinuo libi obveríari viderct ali–
quam notam obCcuram, ad modum muíca: alicujus
volamis.,
&.
in omni objeél:o. inlidcncis. Nullum
autcm dolorem
fe
pati, nihil aliud finifhi
in
OCU•
lis Cuis contingere aífcrebat. Re diu imer cos agi–
tara ralis fuir fcntemia: hujufmodi notam c!fc
ru.
dunenrum aliquod cataCléla:, qua: pup1lh inli–
derer, immo aliquis corum perípicai:ior, infpcfcis
d1ligem1us ad .lucem oculis,
fo
i.n medio pnpilla:
cam norarn v1dcce a!feccbat. R1dcbam ego
mci–
rus, nec multum eos hallucinari dolebam,cum e:t
hoc
illo~urn
ecrore.nihil mdi :i:groro contingerc,
fed pouus Cacerdonum accelcrandum pra:vider ·m;
ut
de faél:o comigit.
,
.Dico ergo lmju(modi nornn oculis felnper ob–
verfanrem non fm!fc rudimenrum aliquorl carara–
él:z:
in pupilla, aut anre pupillam
incho~ta:.
Nam
fi
fuiffer aliquod inirium cataraél:z ; nempe ali–
quod corpus opacum, minutum umen ,
&
non
claudem cotam pupillam ; ícd partem tanrumcjus
cxiguam: illud corpus interccpi!fet, lingulorum
objuél:ornm aliquem radium ,
&
nullius objeél:i
orones radios ; ergo non debuiffer ,·ideri potius
ame unum objell:um quam anre aliud,
vd
mclius
illt~d
objeltum vidcci non debet potius ante unum
obJ:él:um quam anre aliud , nili impediac ponus,
lit
1mago .unius objeél:i depingarnr in
retina ,
quam •.ltenus.objeél:i,íed tale corpm opacum mi–
nurum
m
pup1lla: foramine e:cillcns tale eíl:.
Dtin–
de per
Ce
videri non debct , quia non illumina–
tur ea pacte qua ad oculum v<rgit ;
li
cundo ni–
mis ell vicinum cryllallino quam ut radii ab ipfo
ad diverfas parres ccyllallini unianrur in eadem
patte retinz, quod neceffarium ell ad..Jiíl:inél:am
vilionem,qua: ratio mehui imclligctur
li
proprie–
tas lenris conlidcretur, qu:i: radios parallelos , aut
quali parallelos in ipfam incidentes unir in pun–
él:o foci, qui vero in ipíam incidunt ex dill:antia
valde parva non uniuntur ab ea. Ocnique ut vi·
deatur eodem modo , quo diximus notas opacas
in cryllallino· exill:entes videri , in face accenfa
du~n
a
myope fpeétatur
a
longc ; nece!lari11meR
m
radius quem imercipir ,
&
impedir, incidar in
dill:inél:am partem re¡ina: , hoc ell ut ab ea parte
objeéti, quam occultat nullus alius radius incidat,
in eandem parrem retin:i:. Sed quoties retina eíl
in debito lim ad
idenda objcl\:a diflinél:C (Íup–
pono autem eciam dum obverfarnr oculis, ha:c
muíca,objel'ta dillinél:e videri) ab ea parte ob1eéH
cui inlidere videmr hzc mufca,aliimulri radii in–
cidum in eandem partero retina:, quia ex íuppofi–
tione non occupatur nili exigua pars pttpillre :
ergo nullum objeél:um deber occulrare h.i:c
nora.
Si velis aliquid tale inoculo arrificiali experi–
ri, notam minmiffimam appende in foramine
pu–
pilla:, & obverte oculum ad obje:'l:um , ira ramen
ut retina
fit
in litu requiliro ,
m
objeél:a diflinél:e
videanrur
1
nullo modo apparebit ha:c nota, nec
cjus imago , aut umbra in retina. Verum qui–
dem en hanc noram opacam, aliquid detrahere
de. intenfione colorum in lingnlis imaginibt1s,
q~n~
cujuilibet objcéH aliquem radJum ínter-:
clpl!,
Die~