Liber
407
:id AD , ita BC
acl
D'E, igirnr
li
BC cransferre·
tur in
D E ,
non occuparet totam
D E ,
quare
A
in tali ftcu radii per
B
&
C
tranfiniffi compre–
hendnnt angulum minorem ,
&
attingnnr in
cryíl:allino partes minus inrer
fe
remotas ,
&
confequenrer dum excipiunrnr in retina , atrin–
gunt ·partes illius minus remotas inrer fe. Rallii
Qutem qui attingunt parces retina: minus remotas
inter
fe ,
repr~fentant
etiam objeél:a minus ínter
fe
dill:are.
Sequilltr item quod creteris páribus
ú
foramina
magis dill:em imer fe;
(
modo non excedant la–
tirndinem pupillre, alioquin idem objell:um pcr
utrmnq11e vidcri nón poffer ) ob1elh1m magis
a
feipío diíl:rahernr,hoc efl: videbimr
rn
locis magis
diíhmibus , ratio eadem eíl:. Quia quando fora–
mina
funt
magis diffita radii, etiam per i!I• rraje–
él:i magis t riam incer fe diíl:ant,
&
in retina ottin–
gum parces magis diffiras ; unde fequirur obje–
lh11n videri in locis magis diíl:antibus.
Si uno foramine immoto permanenre, ita
mó::
veacur corpus opacum ut aliud foramen circum–
agamr, un11m objeél:i limulach'l'um circumagi vi–
debitur circa aliud; ratio clara ell. Cum enim im–
momm manear unum foramen ex foppolitione,
~adius
per illud tranlini{fos , immoms etiam cric;
ideo eandem parcem retina: íemper attinget :
&
vi illius , objeétum in eodem íemper_loco videbi-
' tur : dum vero aliud foramen circumagimr tranf–
mittimr per illud alius radit1s , alias arringens
panes retina:
&
confcquenter : in alío arque alio
loco objell:um repra:fentans.
Proponimr
a
R.
P.
Zncchi cafus, fatis
jucu~dus cujus folmio politis pdncipiis nitro
Ce
of–
ferr.
Refert igitllr alicui nobili accidl!fe
lit
de
noél:e trans celam admodum renuem faces acccn–
fas intuerecur : videret pro lingulis novem faces.
~od
cum plurimi alii'experri fuí!fem idem
Íero–
per numerus reípondir. QErerit pluribus rationem
quare potius novenarius ¡mmetus , quam quilibet
alius repertus
út.
Gni in genere reípondeo, quia
nove"1 foramina feu pori illius cela: poterant
ú–
mu
I
objici foramini uvere, fen pupill:, qua: enim
extra pupillam cadebant inurilia erant ut obje–
'6Cum .mulriplicarcnt, Sed qua:res iternm quarl!
eocius novem foramina ' qnam o6l:o , feptem.
Refpondet ipfe quia l)Umerns novenarius quá–
drarus eíl:, oétonárius
quadratu~
non eíl: , íed de–
buerum íimul videri, ve! quatuor
ve!
novem,
vel
fe~decim ,
quod ni fallar ulteriori indigct expli–
~at1on7,
neque enim hoc limpliciter propolitum
tra
fac1sfacic ,
ut
imelleél:us , omnino aquiefcar.
Dicendum igicur eíl:.Pupilla eR: rotunda habetque
diametrum , ve! talis eíl: ejus diamcter
ut
illi ref–
pondere tantum poffit unicum foramen illius ce–
fa ,
vel
ita
ut ,
illi
refponde~m
dno, vel tria , vel
quatuor ;
(j
uni~um
foramen in latt\m illi
re~
011·
derc
po~cíl:'
l1111Cllm.Ctiam in altimdincm mFrcf–
P?ndeb1t .' '.luare u.mcurn tanmm foramen tali pu–
pilla: Ob)ICI potem..Si vero pupilla
!it
lata,ÍntCr•
v~llo
dnoru1;' foram1num ejufdcrn tela: , cum
ll•
p1l~a li~
:equc
al~a ,
ac lata,duo criam foramin! in
almudmem cap1et•
.
~10d
ú
.ejus
diamer.cr"lir
a:qualis incervallo
tnum forammum , cum 1lla forami1rn !int in qua–
drarum diípolita , illi objici poterunt novem fo.
ramina: neque aliquid facir,quod forfitan aliquod
forairlen dimidiatum in pupillam cadet, quia non
delinit rale foramet1 obíeél:um Íemel exhibere
etiamfi
fit
minus. Cum ergo pupilla
Út
circularis,
circuli autem
Ce
habeanr,
ut
quadrata fuorum dia–
metrorum,
&
non po!Iir diameter pupillre conri–
nere nifi aut
lllllllll ,
aut duo, aut tria , auc qua–
t11or foramina, pupilla etiam refpolldere nón
po·
teíl: niíi aut uni, aut quatuor, aut novem, aut fex–
decim foraminibus. Non poteíl: amem caperé
fe:¡.
dechn , nec etiam ita
fo
habet ut cominear ran–
tum~
quatuor,ergo continerc dt ber novem,
Alceca pars iíl:ius experimehti polira e!\, in coná
lideratione foraminum.
51
cnim foramina propius
aculo admoveris, augebuncur, fiemque canqt1am
circuli imegri fed valae erit confufa eorum vilio,
quia amem augenmr iíl:a furamina ad modum
circulorum, videbuntur
feíe
invicem inccrfecare
magis aut minus , prout magis am minus enmt
oculo vicina.
Ratio autem cur iíl:a augealltm , eíl: eadcm
propter quam videbimus infra,res minmas in par–
va diíl:amia videri magnns, quia nempe lens con–
vexa, hoc habet, ut objell:orum vicinorurn peni–
ciUos longius uniat, ergo ira vicina polfunr
e!fc:
objell:a, ut omninó non uniamur in retina ; quod
jam oíl:endimus cum de re minuta
a
Cene vi
fa
egi–
mus. ,Cum ergo augeamur imagines iflornm
fo.
raminum, in rerina, ira augcri potenmt
m
habeane
parrem aliquam communem: Objeél:i autem rtm -
tiplicati per hujufmodi \oramina imago dcpingi–
tur in aliqua parce rctin:i:,in q\la dcpingitur ima–
go fui foraminis. Nam pcr canclem lineam, per
guam prorenditur radius pcr fornmen trajeél:us;
ufque ad retiñam , per eandem protendirnr ima–
go foraminis ufqlle ad enndcm rerinam.
Ex
quo
fit
ut
quandiu foramina videnmr
lit
circuli fe–
parati , imagines objeél:i multiplicari, !inr ctiain
omliino feparata: , hoc ell: una in quolibet circun
lo.
~iando
vero circuli
fe
inreríecam ' imagi"
nes font in parce communi , aliquando ambre
in partibus non communicautibus. Qllando
fümt tria foramit1a , íi propiltS admov
JJ1-
tur oculo .; eo modo
fe
interfecabunr quo
\rl•
(§)
Gif;J
des in figuro
A:
Si
_li11t
duo.fo:amina .• q1urnditi
identur quali circuli frpara11,
111
quolibct eoruni
vidtbiw: