LIBER xx1x:
porc (cpar:uio, per cámque pcr6ciatur quotidie, nimirum
(cpar:moncm
a
corpore qua!
lit
per mortem. non modo non
rimerc dcbet, íed optima cum ípe l:etitiaque expetlare.Mox
duobns modis oflendit philofopbum 3corpore animum
re–
parare . Primo quidem
:l.
permrbationibus per moralis dí–
foplinz purgarionem. demde
a
ícnúbns atque ipfa imagi–
natione per contemplationis ipúus intentionem . Medlci
íapientes duplici urnnmr pnrgatione . PrÑt'a quidem le–
nicnJ->. Secunda ucro íoluen<lo : (cientes neque faris clfc:
lenirc. neque mrnm íoluere antequam lenias. Similitcr a–
pud philoíophos moralis antcccdít purgatio, quaú leniens.
non enim interiores imaginationis moibos,id efl,deceptio–
nes
extirpat . Sequirnr purgatio ípeculatrix imaginationis
qu:u1doque pro uiribus
difo~tiens ne~ul~.
Ant_e uero mo–
ralem
purgatioo~'!'
aggred1 ípec_ulat1oms. olficmm
o~n
e!t
tutum, nequis wuorum morb1& mfefrus 1pío ípcculat1oms
acumine aburatur ad iniuftiriam impictatemque defcnden–
dam . Ex bis concluditphiloíophum mcntis aciem quarenus
a
corporcis fegregat. eatenus incorporeis rationibus ideís-
f1e~~~~~:~:g~~:c1ad~~!~r~if~~: ~b~u~~~t~~~:~~~:ºn~~=
ximumé¡ue malorum
clfe
fallaciam 1Uam , qua imaginario
mentcm ad incorporea
(e
elen:mtem, interim ad imagines
quafdam corporum í:cpifsimc d1fuabit, cooitque ipfa mo–
do quodam corporco cogitare. Pofl ha:c
&
0
ex eo quod :mi–
mus ipfam Íeparatarum rcrum ueritatem quam oaturalitcr
appctit. corpori coniunéh1s alfequi ncquit, pcr diúunéh'o–
nem infert, aut nunquam aífequi, am pofl mortero. Nun–
quam uero aíl'cqui non efl conícntaneum: quippe quum ab
omni mente perpetuo appetamr. Proinde improbatillosqui
temperanúam eífe putantabfüqcre
:l
minoribus corp.oris uo
lupratibus, ur maiorcs deindc uoluptares corporis confe–
quantur: Ruríus qui fortitudincm dcfiniunr,füperaretimo–
res quo(dam corum timorum &ratia qui nos iam íuperane–
rinr. Yult cnim omnc moralis u1rmtis officium in quadama–
nimi purgatione ueríari fapicntia: gratia. Alio<¡uin nullam
dfe mrrurem. Imo uero humanam '!"oque fap1cnriam np–
minat purificationem quandam, permdequaú c:cifümet ni–
hil aliud fapientia: nofua: meditatione no! confequi, quam
puritatem quandam, quam
mox
illuminatio diuioa fequatur,
qu:c proprie fapicntia
fit.
Significat pra::terea non ram habi–
tum aliquem nofuis laboribus acquifüum,quam purificatio–
nem ipfam nos Deo coniuno-ere. His aéHs immortalirarem
anima:probamrus ait, ex ugo conttariorum genere in alte–
rum progrefsioncm fieri, at'lllC uicifsim regreísionem. I–
dcoque licm ex uiuentibus fiunt mormi, úc ex mortuis ui–
uentes quandoque refurgere. Vbi uidetur mortuorum re–
forreéhonem uaticinari,quam & in Politico
probar.
Pr~t erea perlongas ambages innuere, Gcut & íubflantia ca:li &
clemcntorum materia infinirc de diípoútione alía uicifsim
perrr~núr
in aliam: Úc & animam rarionalem, qu:c princi–
pium moms
&
uira: gcncrationisé¡ue eíl:, polfe infinitc con–
iungi corpori uiciísimé¡ue íeparari. Siquidem & mult:c na–
tura fübflantia: diurnrna uiciísirudinc qualitates mmant,
&
ubique uirmrc :mima: lit circuims fempircrnus. lo fequenti–
bus randem ingeoti quad.1111 fiducia rcfürreéHonem, quam
rnnuerat , a!ferit . Aogreditur dcindc raúonem
1
de remi–
niícentia , ídem
quo~
&
paulo ante probantem , animan1
&
ante corpus uiuere , & pofl corpus . Tu uero eiuímo–
d1 r:uiones
elfe
intellige Pyrhagoricas. Atque ex iUis quod
ad ueritatem
ma~is
conducar, cligiro. Ait erg.o, ú diíci–
pliu~
reminiícenua cfl,uixeruot amma: ante corpus. Remi–
niícentiam uero elfe, duobus pra:cipue probat modis. Pri–
mo quia reéte inrerroganti, r:t:pe ucra de his qu:-e nuoquam
didicimus, reípondemus. Dcmde quoniam ex ootitia eo–
rnm qu:e íentiunmr, íubita quadam abflrafüone noútiam
aic:endimus idearum, ceu cognofcendo h:cc
:cqua_li~
i? ipúus
;t?qualitaús cogniúonem . 'Vbi cognofcimus d11hcile h:l'.!c
ab
illis
atque anniti limilia fieri: rurfus_quanrum accedant,
&
qu:c magis, qua: 'ne minus. Cumé¡ue id per omnem agamus
uiram, neceífe efl ideam ipíam ante ortum nos habmífe.No_n
cnim perfea:c rei notitiam fübito
e~
í_mperfefüs
ac~ep1-
mus . Ofleadíc aucem duobus mod1s ideas
eífc.
Pruno,
°-i!s>dliber íubiellum quod
_appell~tur
:l'.!qnale,
po~eíl: e~am
dum pcr fübflanúam manet1dem, ma:<¡uale &
~en
&
mde;–
ri. Aequalitas aucem aequir unquam m:cquahtas u_el fieri,
ucl uidC!ri. Pr:rterea a:qualía h:ec uelut imperfeéh maJqua–
laarem parricipanc, :uqualitas uero ipfa
nequ~quam.
In fe–
que~ribus
nota
~nanta
aífeucratione affirmet
idea~,
addár–
que1dearum cíf'eoriam dfe ooflram. Arque cum
a111~us no_~
íler úno-ula referat ad idea.s, ipfüm oíl:eadere fe una cum
1-
dearu~
eífentia fempiccrnum eífe,atquc eam agoo(cere ran–
quam íuam. Nota íníuper nulla in re magis elahorandum
!fe; qu:un utper immortalitatis dclt)onlli'ationem moras
m_etu~.
quaú morbum grauiúimum, cxpellamus. Confe–
!Cim
a!•a~
aggrcditur rarioaem
a
proportione intelletlus ad
~nrelhgib1le
duébim_. larellfgibile uero ipfom,
ideam
ipfam
mcorpor:am
femp1ce~namque
appellat . Cumé¡ue inrelle–
~us
cum ipfa uelnt ?b1eao proprio congruat, cócludir bunc
rncorporeum_
íempae~nu"]que
elfe, pra:cipue quum domi–
netur co:pon,
~ortahbusque
repugnet; Proportionem ue.
ro
~en
as cum idea conlirmat
~x e~
, quod quoties non im–
pedttur,a~eam
feíc fOnfert, emsque commercio gauder,at–
que perficitnr.
~d
aurem poíl:qu'am dLXit animam elfeo–
rnoino indiíl'olubilem, íubiunxir, uel reí omnino iodiífolu–
bilipropinquam, hoc addimm
inrcUi~e,
quoniam in T1ma:o
probatur, Demn íolum omniao ind1íf->lubilem eíf'e: cere–
ra
u_cr~ ú~omp:irenmrad
1'.>cum, difTolubilía quodammo.
do
mdic~n,
qma
quod.~mm?do
&
compolira: quamuis illa
qua: opnmc compoúra funt,1d efl,feorfom ab elementali ma
tcria, non diífoluantur unquam. Aoim:l'.! i!titur tam noflr:i:
quam diuioxindiífolubili Deo propinqua:"íuot, ipía: quo:
da~modo ~olu_bili;s.
Ccd
~¡{f~Jucnd:l'.!
nunquam. Pra:rcrea uo
ca~
1d_om01no rnd1ífolubile,
ID
quo _neque eífentia:,nec¡ue a–
étion1s partes uUa: fpargunmr. Amma igirnr erfi fccundum
clfenria:parres non fpargimr, tanteo peraélionis parces
dif–
fundítur. Tempore enim
&
mobilirer agic. Proinde fobdit
puram animam poflobimm ad pura
&
a:terna redire, impu.
ram
~ero
c_erre_nisé¡; infeébim
a~
úmilia
retrahi~tq; t~rcna,
fa:peque mden. Profeao affeéh'o erg:¡ corpofa
ID
amma re–
m~nens,non_pc~ ~e
propr!e facit m
añi~a uideam~•9"~
alfe–
ª'º
n
on Gtmlib1hs: effiottamen utamma nonmhil111úbi1e
fecum
trabar.idefl inuolucrum quoddam,uel aereum,ucl ex
fpiriribus uaporibusé¡ue corporis fui conRatum, ut uulr Pro–
clus, uel nuper ex circumfufo aerc congrcgamm. Cene hic
Plato fignificat quod uult Proclus, ícilicet inter corpus :crhe–
reum , quod & immateriale eíl:
&
úmplex
&
íempiternum,
atque corpus terreoum,
q~od
eflm:ttcrialc, compofimmé¡;,
&ad breue pcrdurans, elle corpus acreum, materiale qui–
dem, íed q_uodammodo firnplex &longioris a:ui, in quo a–
nima: diuuus habitcnt etiam pofl difcelTum: quod boc dif–
íolmo, corpus itcrum compoúcum induanmr, uidehcet
ti
pur["ata: non úot: úuero purgara:, cum folo a:tberco ca::–
lun-i"peraor. °-i!s>danimarum tranfims narrat
in
befüas,Py–
thagoricum efl. Idé¡ue iotellige , uidelicer animas nofüas
non tam uiuificare corpora beífiarum, qu:'im purgatorij gra–
cia per bnm!m imaginationcm füam quodammodo brmo–
rum imaginationi miíccri, quemadmodum impuros aiunt
da:mones iofanorum ímaginationi í.-.:pe pcrmixtos . Sic u–
tique excepto PIorino plerique exponunt Plaromcorum.
quoJquidem paretex eo, quod non dícitanimam fieri be–
füam, fed induere, íubire, tranúre. Concludíríolos in De–
um recipi, qui per ueram philofophiam purgati decelferinr.
Audí pr:Eter hrec uinculum animal, cum corpore nihil clfe a–
liud quam a_motem '.ícilicet
naturalire~ p~ouidenrcm:
Item
quotie! anima pcr mfuumeornm agir cr.rca formas rn fub–
ieéto iacentes, nihil íyncere cogoorcere, fed íolum quan–
do per íeipfum conuerútur ad formas in íeipús úmpltcitcr
exiíl:entes. D1ícc bic quoquc animam ex coquod rebus cor–
porcis obleébtut
&
paícítur, euadere corporalem : arque
bine uíqucadeo falli,m Cola corporea iudicet eífe uera, quum
omniño
úr
conrd : follaciam eiuímodi malorum omnium
elfe grauiísimum. Accedir quod anima iam falta corporca
pofl
~bimm
quoc¡ue ab incorporeis íeorfum circa corporca
labitur. Conclude :mimum (u:c puritati penirns refümcum,
nullo modo íua: immortalirati diffiderc. Cygni fabula Py–
thagorica eíl:, atque allegorica. Pyrhagorica
quid_em,u~i_di
cit cygni
~nimam
fuperui1;1ere.
~lleg_orice
ucr?
1n~elltg11ur
cyonum m numero folanum an1maI1um contmen , & So–
crfrem folarem
elfo ,
mm c¡uia Pha:bi oraculo approbacus
eft, mm guia menribus hommum medebamr. Adde ualfci–
nium clfe quadruplex, diuinum, d:t!mooicum, bumanum,
namralc . ldé¡uc .ultimum in bcllijs fieri quodam infünau
natura: . Iarellige eúam cygnos innocentes úne philofopbia
bomincs: qui c¡uum morcem ía:pe minime timeanr, ligoi–
ficant pbiloíoplios abfoluros timere eam nuUo pallo dcbc–
re. Animaduertcdeindc difficilimum e!fein h2c uJta füb–
flaaúam anima: intelligcre,
q~oniam
.ui_dclicet fu_b corpo–
rea eam ípecie mmemur. Ideoguc tuuís1mam rauonem_ad
animam compra:hendeodam efi'e , mm moralem purgauo–
nem , mm
metapb~cam
abíl:raéh'onem . Vbi _uero minus
id fufficiar , opus elfe diuino quodam uerbo, id efl,
~eu~laúonibus diuinirus faéh's arque miraculis. Nos uero h1c
di–
uini uerbi myflerium
a
Platone lignilicatum
conúderare de–bemus. Traditdeinde duo
10
difputando pr:
ucept:i.Pnmum,
ne rationibus uUis abíque lonoa examinatione crcdamus:
Poflquam uero rationi cuidam lttttcienú
examio~ crc~1dcn
mus, ne fücilc indc ob quashbct obielliones
úm1lit~:~~~~