CHARMIDES, VEL, DE TE MPERANTIA.
Vcrum
qua- paulo anee qu:rrebam,admictis-:aró.:
füu
uiddic« omnes aliquid facere.Equidc, ínquit.
Vídrntur,ínquam,tíbi fua cancum,an aliena infu::
per faccre<:Alirna quoq¡,ínquic. Temperaceragunc
icaq;
qui non fua tancum faciüc, inquam-:'Quia pro
híbet,ínquíc<:'Quod ad me,inqua, fpeél:at nihil. Sed
uide ne quid apud eum prohíbear, qui cum fuppo=
fuerít temperanciam dfe agere fua,deínde camen
aít
nihil obitare quin & illi qui aliena agunc,remperaá
finc.Concefsí equídem,inquic, eos qui aliena agüe,
temperacos
dfe.An& cosqui fadunc,eíl: concefsü-:'
Dlc
mihi,inquam Criáa, no ídem uocas agere acé}1
facerecNon certe,ínquic,neq; ídem operari acq; face
re.Nam id ab Heliodo didid,qui aic,Opus nullum
turpe
elfe.Ancenfes ipfum,
fi
talía qu:rdam opera
nomina1fec,opcrarié}¡ & agere,qualia tu fupd nar::
rabas,fuíCfe diél:urumopus nullum cuiquam curpe,
fru coria inddenti, feu c:auponí condimenta obfo::
nía4; uendená,liue in cabema fedenckHaud ita cen–
fendum,o Socraces.Immo uero í11e, meo quídc iu-=
dicío,dfefüonc alíud quam aél:ionem & operado"
m~m
exiíl:ímauit, & effeél:ionem quídem ímerdum
opprobrio elfe, q uando quid pr:rter honeíl:um fad
mus, opus autem nullum unquam dedecori nobis
conángere.~:rením
honefte & uúlicer fiunr, ope
ra nuncupauit, operationesQ, & aél:iones, effedio–
nes quafda huiufmodi. ExífHmandum pr:rterea
íl"
lum
fola
hrecpropría
elfcccf~rc:noxia
uero omnia,
penicus aliena. Quamobrc arbirrari oportee & He–
fiodum,& alium unurnquenq¡ fanf mentís uirum,
hominem ita fuaagentem,temperatum uocare. Cü
prímum,o Críáa, loqui crepifü, inquam, percepi
te propria & fua cuiufq; bona dicere, bonorumé}¡
effedíones, ad::iones denominare. Ecenim perf:rpe
• Prodicum audiui hunc in modum nomina dilHn–
guen~m.
Concedo equidem ábj pro arbirrío no::
minibus uti,modo id declares, quid nomine quoq¡
flgnificare uelís.Nuncigicur iterum
~principio
da
rius definíro, urrum bonorum afüonem, uel effe::
füonem,ud quomodqcunq¡ uelis alicer nominare,
temperanáam elfedicas.Hoc ípfum,inquir.Non er
go cemperanrer agir,inquam,qui mala, fed qui bo"
n:i potius agir.Tibi uero,ó bone uir,nÓnne id uide::
rur,inquiccMitte iíl:ud in pr:rfencia,inquam:nondü
quod mihi uidecur, uerum quod ípfe dícis conude"'
ramus. Enimuero nunquam cemperate illum age"
re dícerem,inquír,qui non bona, fed mala agar. Na
aél:ionem ipfambonorum,cemperanáam elfe maní
feíl:e definio.Fortc nihil prohiber,inquam,quin ue"'
re loquaris:hoc ramen admíror, fi homi nes cempe=
race agences ignorare putas quod cemperace agane.
Nequaquamputo,inquic. An non paulo anccabs
te didum eíl:,inquam, quod nihil artífices prohiber
aliena etiam fadences,temperancer uiuere <:' diél:um
profeél:o,inquic, fed quid cum pofrea
e
Nihil aliud,
ínquam.Verum die ucrum medicus tibi aliquis ui"'
deacur,dum fanum effidc alique, urílía Gbí, & illi
quem curar,efficere <:' Mihí quidem, inquic.Nónne
agirdecenúa,inquam,quiíquis h::rcagit -:' Cerre,in"'
quir.Qti uero agic decentia,inquam, nÓnne
&
rem
perate~Ec
cemperare,inquír.Nunquid medicum ne.:
celfe eft incelligere, quando cur:u uálicer
1
& quan=
do non
(
& unumquenque artificem quando con=
dué'rurü libi
efe
opus ipíum quod effidr,&quando
non conduél:urum-:'
Forr~
non,inquic.
~andoque
ígicur,inquam ego, cum medícus utilicer operacus
diuelcomra, feipfum non cognofdc uc operarus
eíl:,fi camen utiliter operacus
elt,
utípfe fatebarís,&::
temperare . an non ira dícebas-:Equidem, inquir:
Nónne igírur,inquam,ucapparec, incerdum
uríH~
cer operarus agír·quidern cemperace, & cemperacus
eíl:,ipíe uero ignorar quod cemperace
agar,licé}¡ cem
peransrFieri hoc,inquic,non poceíl,o Socraccs.Ve
rum fiquídeíl: in fuperioribus diétum unde hoc Ce::
quarur,íllud libctius recradabo:necv me pudebit
fa
reri aliquid aliud no reél:edixilfe,potius quam coíe
tire, uc qui
feipfu~
ignorar,
fic
tetnperacus. Ferme
nanque hoc ipfum cemperanáam elfcarbírror, fe¡,.
pfum cognofcere, illil¡, alfentior qui pr:rcepcum
hoc templo Apollinis ipuus infcrípfic. A tqul uide..1
tur h::rc lnfcríptio canquam Dei faluratio qu:rdam
ad homínes qui templum ingrediuncur, eius loco
qu~
gaudere iubec: quau non probedicacur, gau•
~&lf
8
C'•
de,neq¡ iubere hoc inuicem deceac,fed temperare po
tius uiuere.Ita hornines cemplum ingredientes fin,.
gulari fententía Deus alloquicur, alicérque quam
homines nos falutat,ut fenfic ílle, meo iudído, qui
inÍcrípfic. Ec ingredienáflihil pr:rcipicaliud
qu~m
uiuere temperate. Verum obfcuris hoc pr:rceptum
uerbis ranquam uaces incerferir. Quippe Cognofce
ceipfum, ídem
di:,
quod temperate uiue, uc licer;ro
ceílantur , egóque incerpre.cor.
Forc~
ut'rO aliud
elfe purabie quifpiam: quod quidem conrigilfe illis
qui feq11encía appofuerunc,exiílírno,hoc elt, Nihil
nimis,& Sponfioni non deelfe iaél:uram. Nam illi
quidem Cognofce reipfum, conulium quoddam ef
fe purarunc,non Dei ipfius ad eos qui ingrediunrur
admonítionc. Deínde & uc ipfi níhilo deteriora co
fulerenc, reliqua infuper adiecerunc. Ergo h:rco.::
mnia,Socraces,a me diél:a func, hoc eíl: quia fuperio
ra omnia abfcv concroucr!ia cibi concedam. Force
namque red::ius de illisaliquid ipíe dixi
fii ,
forfican
& aliquidego.nihil uero exhis qu:r diximus, ma::
nifeílum. deinceps autem ratíonem huius ribi red"'
dere uolo, u non concelfe.ris cemperanciam elfe. fei::
pfum cognofcere.Síc mecum agis, ínquam , o Cri.:
áa,quafi ego
qu~
ínterrogo,nolfe affirrnem:offérs"
que míhi te,fi uoluero,concdfurum.hoc aucem non
fra.
~;rroenimtecum
femperde eoquodinme.:
drum elt adduél-ü,iddrco quiaillud ignoro.Vide.:
bo porro,utrum concedam,nécne. Confiíl:emodo
quoad iíla conuderem.Confidera,inquic.Ecce con:r
.
fide.ro,inquam. Si.
m~pera~tia cognofc~re ~liquid q~~,:~,~~~~
eíl:, conftat eam foenaam altquam & al1cu1us elfe.
nJCionis.
NÓnnecEíl: utiq;,fui ipfius uidelicec.Nónne & me..
didna eíl fciencia fani-:' Prorfus, inquit. Si ergo
tu
qu::rreres,mediána quum
fic
fa
ni fdentia, quid no::
bis confe
re
e
quídue efficjc-:'refponderem uciq; pro::
deffe quamma"lj:ime. fanicate.m porró pulchríi opus
nobis
perfidc.Ac~ípis
hoc-:'Acdpio,inquir,Ac
6
ro
gares iterum
1
archiceél:ura cum
fic
::rdificandifríen"'
cía, c¡uód
narn opus moJiacur,domos uciq; re.fpon::
derem,&
eade.rnde c;rcerís artibus ratione reípon::
fum darem. Poíl:quam igicur
~emperanáam
fui i::
puus fdentiam elfe dids,cua intereíl: reípondere.,
{i
quís hunc in modum requirac:O' Criria,cernperan=
tía qure fui ipuus fáencia
dl:,
~ódnam
pulchrum
opus nobis
effidr,::rftímacion~ue
dignum-:' dicas,
amabo.Non reél:e,inquic,interrogas Socraces.neq;
enim aliarum fdencfarum h:rceíl: fimilis, nequea::
liarum ali::r:
nt
uero perinde ac
6
ftmiles elfenr,in::
ccrrogas.Nam dicobíecro. Compucatrids georne::
tricor fdenú::r quod nam cale opus eíl: qualedomus
archiceél:ur:r, & textori::r ueíl:is opus eíl:, alíáque
r
"'
perm