1000001230

Promptuarii Sacri

Pars Qy.arta

Omnes Creaturae creatorem fuum recipe–

certatim contendunt , folo homine,

licet

pro eo nafcatur, excepto.

DISCURSUS SECUNDUS.

Cognovit b11 pojftfforem fuum,

afinuspre(tpe

Domlni fui, lfratl auttmmtnoncognovit.

lfaiae Cap.

3·

E.us

olim de ingratitudine populi fui lamenta

infü

tucns pcr os lfaia: Prophetz inter cztc–

radixit, duo bruta animantia, bovcm videlicct

Ali–

numgrata fe erga pra:fepe Domini fui, eoquopotcrant

modo fe cxhibuitTe , Ifraclem vero ip(um nequaquam

agnofcerc voluilfe; id quod hodie in nol>is revera ad–

implecur; Dum enim nos hodie Filium Dei in fiabu–

Jo fordido natum, atquc ab iiídem prznominatis brn–

tis velut ex compaffione quadam circumdatum, hali–

tuque ipíorúm devetiffime calefaélum

fotum vide–

mus , nonram ex alia parte inexcufabilem ingratitu·

dinem cernimus; tametfi enim nobis duntaxat

pro

nofira falutc natus fuerit (

Hodit nobis ca:lorum Rex

át Virglnt na{ci dignatus eft ut homintm peráitum ad

celeflia rtgna rtvocartt

)

nobis tamen probose fper–

nitur

abjicitur : Er ideo quis efi , qui non videat

nos non íolum eadem, qua populus Hebrzus ingra–

titudine effe obnoxios , verum ctiam in debita erga

communcm creatorem gratitudine

duobus brutis

animantibus in maximam confufioncm nonram tur–

piter fuperari?

Cognovir bos poffeflorem fuum

(:J

afi–

nus prt11frpt Dommi fui

lfrael autem mt non co–

gnovit

?..

Commovebo ca:lum

terr11m

{

inquit Deus pcr

os Aggzi Prophetz )

(:r

ven/et áe/iáeratus cuné/is

gentibus.

Eccc qualiter ca:lum

terra, omnefque aliz

crcaturz ram fcn!ibiles, quam infeníatz .aliquod erga

divinum hunc infantem obfequii fpecimen exhibere,

cerratim fiudcant ; Erenih1 ca:lum novam quandam

produxit fiellam,quz fupra tugurium Bethlehcmiticum

infolita luce

fua

mirabiliter emicuit: Empyreum

qL10-

q1:1e ca:lum fefe pandens fpirituum Angelicorum co–

piofos exercitus in acra fobmi!it, qui hymnum illum

1ntonarent Angelicum :

Gloria in altiffimls Dto. Fn–

lla efl cum Angelo mu/tituáo militi,e ca:lt/fit lnuáantium

Deum;

Similiter creleílium orbium íphairz , nellarc

ambrolia fuere

ref~rfz,

undc EccleGa canit:

Ho·

dit ptr totum mundum mtlliftui falli funt ca:ll.

Ingens

quoque iJlud falaris Planeta: jubaduosin oriente mul–

t iplicavit rad ios, adeo ur coram oculis nonris tres

in ca:lo Coles videndos !leterint . Viíus quoquc efi in

acre circalus quidam aurcus ,

in cujus medio Virgo

quzdam erat, quz infantem quendam parvulum in bra–

chiis fuis ferebat, voluiírentque orbesca:lcnes, Gita fie.

ri potuiíret, íefe transformare in fa{cias , ut beatum

hunc hodie editumpartum tanto fibi arlliusad!lringe–

rc potTcnt.

3· Ubi vulgata no!lra in Iíaia legit :

Rorate cizli tle–

f11per.

Septuaginta Jegunc:

Florete .

Notandum en au–

tem, quod ly

Rorntt

ad rorem , qui quidem eR

creli

frullus, pertineat;

florete

autemad germina, qua: ter–

ra: partus funt, fpell:et, quali c<lllum

terra, flores

fiella: fua vi quodam certamine in creatore íuo honora n–

adorando ínter fe concertare vellent.

C¡!li

namque

mox 111 creacorem fuum in terrun viderunt defcendere

urig11~

clfe

~relorum

fponre propria relinquere,

ter~

ra h_eri

malu1írent,.tenellis fe odoriferifquecontegendo

flo.r1bus, ut hac ra11one rudibus

afperis palea: auleis,

9u1bus J.e'.ulus

re~ens n~tus

incur_nbebat, fubtrall:is, ipG

,am f!orid1effelb mfant1bus fe eius membris fubnerne–

re polfet.

4 .

Dicitquoquc idcm Propheta

Commovebo terrnm.

~!ª

hic

Rom~

pa~~e

Tran!lyberina torrensquidam

ole•

balfam1 ícatur11t; prata quoquc in horrido Jicet

!:Clidoque frigore rcvirefcerc ccepcrunt :

Tune e:iculta–

bunt omnia ligna J!l1:ttrum

;¡

fa_<tt

Domini, quia wnit.

Sic quoque ab ul11m1s cerra: flnibus tres appropcrarunt

orientis reges, ut debi<z !ervitutis Regi regnum rcccn–

tcr nato pra:narcnt homagium. lmo in ipfomct fui cen–

ero cerra commota fuit, íiquidem Chri!lo nato to1us

infcrcus c:mturbatus fuit , ipíomet te11cbrarum prín–

cipe idipfum coram Czíare Augufio attefiante dum

ait :

Mt puerHebr4US divas Deu.s lpfe guberncn1

Cttlere ftde jubtt , triflemqut redire fub orcum

Enimvero qualiter omnes creaturz Salvatorem

hodic natum agnovcrint,

fuo quo poterant modo ve- s

neratz fucrint, Chryíolagus paucisquidem , fed vald<!

'"""''"

emphaticis hifcc verbis dcclarat, dum ait:

Natur• fu-

fpicit

ca:ll narrant

cnnuntlat firmcmentum

oflen-

áunt jlel/4 , Magipr4tlic11nt, Pcflores ctlorant, pecor11

cognofcunt.

In bymnoquoque hodiein E cclelia decanta-

to,h~c

inter cztera verba habentur:Hncca:/uml.hunc

ter-

ra, bunc mart, huncomnt q1m{ ineis efl , auttoremad-

ventus tui

t..

utlans t:icultat cttntico.

lmo Bovcs

Afi-

ni eo fe reverenter inclinant, íuique oris fpiritu ipíum

~ale~acicndo

fovent :

Ecce jumenttt aiulantur cautlis,

mqu1t Chryíologus,

blandiuntur aurlbus, linguls lnm-

bu?r,

modo quo poflunt nuélortm fut1m fauntur;

qu1dem valde en Veri!imile, quod hzc animalia, Ut

nudum infantuli corpufculum hyberni frigoris tcmpo-

re calefacerent, íuum .in illud halitum continuo emi-

ferint ,

.omni fe efu continentes , ut fa:num auc

paleas cu1 mcumbcbat, tcnello iplius corpufculo fub–

füaherent.

Abacuc olim przdixit:

In medio nnnornm notum

Ab>cuc. r.••

facies,

eademque verba de Meffiz in hunc mundum

adventu intellcxit: Scptuaginta vero lcgunt

¡,,

me-

iio duorum_ '!nimalium cogno{ceris

In przteritis quo-

que matutin1s Refpobíoriumquoddam cecinimus hujus

tenoris :

magnum m1flerium

(:J

aámirabilt f ttcramt n-

tum,

anima/la viátrent Dominum natum jnctntem

!n pr4fepio

quafi dicere vellet , magnoperc bruta

1~hzc

_c_normis

vo~

i.ngratitudiniscondemnant, mpo-

, qui m tot nomm1bus

efulo hodie nato debita gra-

titudme

duobus illis fiolidiílimis anim.alibus vos·

íu-

perari permififüs , maximl! cum idem illc infanrulus

illorum creator duntaxat , veíler autem pariter Sal-

vator

Redemptor exinat:

Tu bomo

non mo:. cum

Angtl!s

inquit Chryfologus ,

ngnofce ve/ tt1ráiffime

cum ;umentis, nt áum moraris

ipfis jument11

qui·

Scrin.

11 ,.

bus ante

compar~tus

fueras

poflponari1 ,

S. Ambro-

fius

9uoq~c

negligent1am

focordiam nofiram álfe–

lluohílim1s hifce verbis exfiimulare voluic;

J;ccndo~

Jnf

antls a11d11 vag1t11s, non nuáis botJit Domlnuin

LLib.

21 ••

ttgno..

uc.

c.1 •.

cent s mug rus

ngnovit enim bos po(fejfort m fuum

(:r

afinus pr4fepe Domini

f~I

q. d. Confideres velim

'ho-

rno pro quonam Deus 1!le íuper ·frenum natus fue-

rit, aut pro q110 pra: nimio gelu conrremifcat

num

forte pro brutis. iílis animantibus

Nequaq~am

quin pot1us

St rvrlt corp11s induit

ut carne cnrnem

liberans

ne pt rdtret quos conáidit.

Audite obfecro

quam apte hac de re

fanllus Thomas de

iJJa~

N o\'a locmus fuerir

Deu1 pro hom/114 horno

fa•

Co~

•. •. de

Bus tf/

inquit ,

brutum proflernitur

jumentum

Naro•...

aáorat

ét

non

futt beneficia

rtcognofcens

f/abit

horno?

Enimvero bona ponderatione digna funt verba

¡¡.

la:

lfrael aurtm mt non cognO'IJit;

fiquidem

ratlidcm

en, quod

vláa11

Deum:

Etenim nunquid Deus noficr

jure mcritiílimo conqueri

lamenrari poten fe ab

illo populo non clfe agnitum , cui prz canllis aliis

totius cerra: populis infigne fidei lumen íuiquc noti–

tiam communica_rat , cuiquc tam ingenria contulcrat

beneficia? ut promde David non immcrito de hoc po.

pulo dicat

Non ftClt tali1er omnl nntlonl

Et ideo

· idcmmct fanllus Archiepifcopus dicit:

l{rael, inquam

Serm.

16·

pro quo vtnl pro_ quo h4c omnia p ertuli

me, ceteri;

omnibus aáorant1b11s ignoravtt, abjuit

vilipendlt

cum infen/ibllin omnla, in majortm tjus lnfaminm

ve~

nienti mlhi in munáum revtrentlam

(:J

obedit,:tiam

pr<L/llterint

Ad idem quoque propofitum Chry-

fologus qua:nr:

Cur Rt :ic

uá.eorum in

pr~fepi

jncet

(:J

non decumblt in templo

cur non fulget in purpurtt

fed f qunllet in pan1ti1? cur latet in f ptcu

man1Jeflu1

in f nnliuario non haberur? rueperunt jumenta in pr4-

f epi, quem in

~omo

vt/lra rtcipert 'IJOs fpre'fJ/jlu

;

gnovit, ficut fcriptum r/1

bo1 poffefforem fuum,

afi·

nu1 pr.e(epe Domint fuz

tu autem I{rael rnum Dominu,,,

non qu<Lfif/i

r .

Verttm cnimvcro nos qui populi illius

in~ratitu·

dinem cantopcrc detc!larour , pra:ícnu:m d1!curfum

•

ad nos